| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Şehir Tiyatroları Sanatçıları Derneği, İskender Pala'ya tepkili (1/14/2010)


 
PROF. İSKENDER PALA’YI YÜREKLİ BAKAN ARAMAK YERİNE, BAKAN OLMAYA VE ÖDENEKLİ TİYATROLARIMIZI KAPATMAYA DAVET EDİYORUZ!
 
Bir dönem İ.B.Kültür İşleri Daire Başkanlığı ve İstanbul Belediye Başkanı özel danışmanlığını da yapmış olan Prof. İskender Pala, “Kültür Meselelerimiz” başlıklı yazı dizisinin “Kültür ve Tiyatrolar” alt başlıklı ve 05.01.2010 tarihi ile Zaman gazetesinde yayınlanan 12. Bölümünde, “tiyatro meselesini” yorumlarken pek çok yanlış, yanılgı ve yanıltmaya neden olarak, ödenekli tiyatrolarımızın (İBŞT ve DT’nin) kapatılabilmesi için “yürekli bir bakan aranıyor” diyerek, toplumumuzda ciddi bir endişenin kaynağı olmuştur. Söz konusu yazısında Türk Tiyatro Tarihi’ne ilişkin çok ciddi maddi hatalar yaptığı gibi, günümüze dair bilgi ve değerlendirmelerde de, ciddi anlamda, kötü niyet içeren yaklaşımlara sebep olmuştur. Öncelikle Türk Tiyatro Tarihi konusunda, ödenekli sanat kurumları hakkında kolayca ulaşabilecek bilgiler konusunda, böylesine büyük hatalar yapmak, uzman olarak görülen bir şahsiyete yakışacak bir durum değildir. Eğer İ.Pala, İstanbul Belediye Başkanına ve Ak Parti iktidarına yakın bir isim olarak bu yazı dizisini hazırlamamış olsa, bir tür beyin jimnastiği olarak görülebilir ve karşısında da o şekilde durulabilirdi ama meselenin bir beyin jimnastiğinden daha çok, bir tür Ak Parti iktidarının sanatsal manifestosu izlenimi oluşturmasından dolayı, toplumumuzda ciddi bir endişeye sebep olmuştur. Bu endişe nereden mi kaynaklanmaktadır?
 
İ.Pala’ya ait yazı, ciddi bir şekilde baştan aşağı yalan-yanlış bilgiler ışığında kaleme alınmış bir yazıdır. Kendince tiyatronun doğuşundan, günümüze dek uzanan, ülkemiz ve coğrafyasının tiyatro yolculuğuna kısa bir özet sunmaktadır ama yanlıştan göz gözü görmez haldedir. Bunlara değinerek zamanınızı almayı hiç istememekle birlikte, İ.Pala’nın tiyatro konusundaki yetersizliğini gözler önüne sermesi bakımından kısaca değinmekte fayda var. Neymiş onlar?
 
Güllü Agop'un “Ermenice oyunlar” oynaması mı?
 
Yanıltan yanılgı! Hiçbir vakit Ermenice oyunlar oynamadığı gibi vaktiyle Müslüman olup, Güllü Yakup efendi adını almış ve Osmanlı sarayında yıllarca tiyatro hizmeti sunarak hayatını Müslüman bir kişi olarak sonlandırmıştır.
 
Güllü Agop’un “Müslüman kadınlara oyuncu olma kapısını aralaması mı?”
 
Cehalet! Sadece ve sadece saray tiyatrosunda, izleyiciler bölümüne, kadınların da tiyatroyu izleyebilmeleri için bir kafes yaptırabilmiştir. Tiyatroyu yalnızca erkeklere mahsus bir izlence olmaktan çıkarabilmesi bile önemli bir hadisedir. Sahneye çıkan ilk kadın olan Afife Jale ise Güllü Yakup’un öldüğü yıl doğmuştur.  
 
“Tuluat” tiyatrolarının doğuşunu, Namık Kemal sonrasına bağlayışı mı?
 
Cehaletin daniskası!
 
Darülbedayi'nin  kuruluş tarihi olarak verdiği 1927' ise, cehaletin son perdesi!
 
Ödenekli tiyatrolar için "dünyada bu model kalmadı".
 
Cehaletin son haddi!
 
“İstanbul'da AK Parti'nin son iki iktidar döneminde, Cumhuriyet'in tiyatroya kazandırdığı salonlardan daha fazla salonu İBB kazandırdı” aldatmacası ise sadece kendini ve yandaşlarını bağlayan bir gözbağcılığıdır. 
 
Tanzimat ile birlikte çeviri oyunlarla kuvvetli bir tiyatro rüzgârının estiğini gözden kaçırmayarak, muhafazakâr kesimin tiyatro geleneğinden uzaklaşmasının nedenini ise, bu çeviri oyunların konularının “dini (daha doğrusu Müslümanlığı) aşağılayan, dindar insanlara kara çalan, çok evliliği öne sürerek din adamlarını kötüleyen bir yapıya sahip” olması olarak tanımlıyor. Bu tür oyunların başında olsa olsa, Moliere’in Tartuffe’ü gelir. Bildiğiniz üzere Tartuffe’ün konusu, dindar geçinen bir parazitin, insanların dini duygularını kullanarak onların sırtından geçinmelerini anlatır. Bahsi geçen dönemlerde Ahmet Vefik Paşa Moliere’in birçok oyununu (buna Tartuffe de dahil) adapte eder ve tiyatro yoluyla bu tür softaların maskelerinin düşürülmesine yardımcı olur. O gün de, bugün de İskender Pala’nın muhafazakâr (Müslüman) diye tanımladığı insanların kimler olduğuna varın gelin siz karar verin. Gerçek Müslüman’ın alkışlamaktan asla çekinmeyeceği bu tür oyunları “Müslüman’lığı aşağılayan oyunlar” olarak göstermesinin altında yatan neden, aslında sonunda varmak istediği “tiyatroları yıkma” düşüncesini inandırıcı kılma kılıfından başka bir şey değildir. “Tiyatroları yıkmak” binaları yıkmak değildir yalnızca. İçindeki düşünceyi, fikri ve o fikrin insanları özgür kılma gücünü, ülküsünü yıkmaktır.
 
Bu yıkımı gerçekleştirmeye payanda olacak düşüncelerini ise, ödenekli tiyatroların (İBŞT ve DT) repertuarlarında yerli oyunların azlığından, muhafazakâr insanlara hizmet edecek oyunların yoksunluğundan, muhafazakâr insanların bu tiyatrolarda kendilerini tacize uğramış şekilde göreceklerinden dem vurarak desteklemekte. Hâlbuki her iki ödenekli tiyatronun da repertuarları %70’e varan oranlarda yerli oyunlardan oluşmakta ve dahası insanları ayrım gözetmeden kucaklamak amacı gütmektedir. Herkesin bildiği üzere, DT bu yıl 60.yılını kutlamakta ve 60.yılı onuruna “60 yerli yeni oyun” sloganıyla yola çıkmış ve bunun üstesinden de fazlasıyla gelmiş durumdadır. Ha, bu 60 yerli oyunun içinde İ.Pala’ya ait oyun olmayabilir, bu da normaldir. Çünkü İ.Pala iyi bir tiyatro yazarı olmadığını ziyadesiyle kanıtlamıştır. Nasıl mı
 
1535 yılında yazılmış bir devasa şiiri eğip büküp ortaya çıkan metnin Şehir Tiyatrosu’nun gazetelere üç beş kutu ilan bile veremediği, program dergilerinin, afişlerin oyun kalktıktan sonra basılabildiği bir dönemde, altın varaklı, format dışı kocaman broşürlerle, belediyeye ait billboardlarla, üst geçitlere asılan bannerlarla tanıtımının yapıldığı, Şehir Tiyatrosu’nun neredeyse asırlık eğilimleri hiçe sayılarak, sonsuz sınırsız olanaklarla dışarıdan sanatçıların istihdam edildiği bir oyunun müellifi kimdir? Bu işten ne kazanmıştır? Bu müellifin adının geçtiği oyun neden Şehir Tiyatrosu’nun öteki oyunlarından “daha” eşit (!) muamele görmüştür? Bu oyun, “Leyla ile Mecnun” adı altında İBŞT’de zoraki yaratılmış bir oyundur. Neden mi zoraki? Başkanı olduğunuz bir kurul düşünün. Ve bu kurulda jürisiniz. Bu jürinin başkanı olduğunuz alana yarışmacı olarak katılabilir misiniz? Bu etik midir? Sadece yarışmacı olmakla kalmıyorsunuz ve yarışmanın birincisi seçilerek, bütün devletin imkânlarını da kendiniz için seferber ediyorsunuz. İşte İskender Pala’nın tiyatro alanındaki tek başarısı ve becerisi budur. Aslında bu bir suçtur. Bu suçun tarifi yasalarda belki yoktur ama ya vicdanlarda? 
 
Mevkiin sağladığı nüfuzu kaybedince, varlığının ispatını nereden kuracak ve nereden medet umacaktır? Elbette kamuoyunu yanıltacak yazılardan, sığındığı muhafazakâr kesim ve bugünkü siyasal iktidardan. Muhafazakâr bir kesime hitap eden bu şahsiyet, meseleyi muhafazakâr oyunların azlığına, muhafazakâr insanların bu tiyatrolarda maddi ve manevi tacize uğradıklarını söyleyerek, bu kurumları töhmet altında bırakarak bunu yapacaktır. Bu tehlikeli oyunu ne için mi oynayacaktır? Bu tiyatrolardan haksız yere nemalanmasının önü kesildiği için elbette. Bu, muhafazakâr oyun yazarı olarak, her iki ödenekli tiyatronun repertuarında yer bulamayarak bir hayal kırıklığının dillendirilmesiyse bunu gayet iyi anlarız. Ya da bir ideolojinin sanatsal alana zorla kabul ettirilme çabalarıysa bunu da anlarız. Ama tüm bunlardan ötürü, kötücül bir düşünce ile bu kurumlara kara çalmayı, hedef göstermeyi, onları yok etmeyi asla anlayamayız.
 
Bakın başkaca neler söylemekte İskender Pala: “Kaç oyun bu tiyatroları kuranların (AK Parti iktidarı) kutsal kabul ettikleri değerlere saygılıdır?”
 
Birincisi, İBŞT ve DT’yi Ak Parti iktidarı kurmamıştır. Sizin tiyatro tarihi konusunda ne denli cahil olduğunuz ortaya çıktı ama sizi okuyanların da bu kadar cahil olabileceğini nereden çıkardınız?
 
İkincisi, Ak Parti’nin kutsal kabul ettiği değerler de ne ola ki? Bizim, tümümüzün, toplumumuzun kutsal değerlerinden bir farkı mı vardır bu değerlerin? Ama “kutsal değerlerden” kasıt, devletin olanaklarını kullanarak bir partiyi, bir ideolojiyi memnun etmekse, bunu kültürün ve sanatın dışında aramalısınız. Ya da ideolojinizin dayatılmasını öngören oyunları isteme şekli bu olduğu taktirde,  bunun hangi türden bir ruh halinin yansıması olduğunu sormadan edemeyiz.
 
İşi bu kadarla bırakmayarak, daha da ileri götürmekten çekinmiyor İ.Pala. “Muhafazakâr tiyatro seyircisi acaba muhafazakâr belediyenin parasıyla sahnelenen oyuna gidebilir mi?”
 
Nasıl bir cümle bu? Bu nasıl bir cüret!? Bu para hepimizin parası! “Muhafazakâr belediyenin parası” ne demek? Bu ayrımcılık değil de ne şimdi? Halkı kin ve nefrete yöneltmek değil de nedir bu? Bu anayasal bir suçtur! İstanbul belediyesinin başına bir belediye başkanı seçildiğinde, o belediye başkanı, sadece yandaşlarının başkanı mıdır, yoksa tüm İstanbul’un mu? Halkın vergileri toplanırken, nasıl ki muhafazakâr ya da ilerici diye ayrıma tabi tutulmuyorsa, hizmet verilirken de eşitlik ilkesi asla zedelenmemelidir. Zedelendiği taktirde de orada “adalet ve kalkınmadan” söz etmek mümkün müdür? Bu mudur demokrasi? Muhafazakâr insanı yaratmanın, muhafazakâr yazarı, izleyicisini ve tiyatrosunu yaratmanın koşulu bu mu? Tiyatro aracılığıyla muhafazakâr insan yaratılabilmiş midir? Tarihte bunun bir örneği var mı acaba? Velev ki, muhafazakârlığın en üst sınırında duran, Türkiye dışındaki Müslüman ülkelerde muhafazakâr tiyatro ve yazarları kaç tanedir? Ve bu tiyatrolar, yazarları özgür müdür? Ya da onların repertuarları hangi oyunlardan oluşmaktadır? Kimdir bu muhafazakâr yazarlar ve tiyatro adamları? Neden onların adlarını hiç duymuyoruz? Neden bir muhafazakâr yazar olarak oyunlarınız o ülkelerin dillerine çevrilerek, o ülkelerin tiyatrolarında yer bulmuyor, bulamıyor? Yoksa oyunlarınız yeterince muhafazakâr gelmiyor ve beğenmiyorlar mı? Ya da onların oyunları neden dünya tiyatro yazınında hiç mi hiç anılmıyor? 
 
Tiyatro doğası gereği diyalektik ve evrenseldir. Değişir, değiştirir, dönüştürür. Hep değişimden ve dönüşümden yanadır. Kısacası ilerici ve devrimci bir mabettir tiyatro.  İyisi mi ne siz kendinizi kandırarak bu muhafazakâr aklınızla bu mabede sığınmaya kalkın, ne de bu mabedi başka bir mabede dönüştürmeye yeltenin. Kısacası mabetleri karıştırmayalım. Her mabedin ayini farklıdır. Birini diğerine uygulamaya sakın ha kalkmayın; zira kusar. Bırakın taş yerinde ağırdır.
 
İktidarın ardına gizlenerek sanatsal alanları kıstırmaya, kışkırtmaya çalışmak, iktidarın yaptırım gücünü kullanarak sanatı ve sanatçıyı sindirmeye çalışmak ters tepecek bir yoldur. Derhal bu tehlikeli yoldan dönün. Kısmaya, kıstırmaya çalıştığınız her alan üzerinize bir çığ gibi gelir ve sizi de, sizinle birlikte olanları da ezer geçer.
 
Elbette ödenekli tiyatroların bir yenilenmeye ihtiyacı vardır ama bu yenilenme, muhafazakârlaştırmak adına değil, daha fazla özgürleştirme adına yapılmalıdır. Ülkemiz dışında örneği yok dediğiniz ödenekli tiyatroların batıdaki benzerlerine baktığınızda, ülkemizdeki gibi, siyasal iktidarlara göbeğinden bağlı yapılar olmadığını görürsünüz. Siyasi iktidarların arka bahçeleri gibi, iktidar sahiplerinin yandaşlarına göre sanat üreten yapılar değil, özgür ve özgün sanatın gereklerini yerine getirmek üzere yapılandırıldıklarını görürsünüz. Bu tür kültürel kurumlar özelleştirilemez. Eğitim, sağlık, güvenlik ve kültür bir sosyal devletin olmazsa olmazlarındandır. Nasıl ki, orduyu, polisi, eğitimi, sağlığı özelleştiremezseniz, kültürü de özelleştiremezsiniz. Hele ki, İstanbul’un 2010 Avrupa kültür başkenti olmaya soyunduğu şu günlerde, kendini muhafazakâr aydın sınıfına koyan siz ve sizin gibi şahsiyetlerden beklentimiz, sanatı siyasal iktidarlarla birlikte kıstırarak amorf hale getirmek yerine, sanatın, sanatçının önünü açacak hamleler yapmanızdır.
 
Hulasa, ayrımcılığı tetikleyen, kültürel aşınmayı ve yozluğu pekiştiren bu tür yazılardan kaçınmanızı salık veririz. Siyasal iktidarın akıl hocalığına soyunduğunuz izlenimi veren bildirilerinizin siyasal iktidar tarafından dikkate alınmadığını bilmek en doğal hakkımızdır. Değilse bir bakanın işe yaramazlığını savunacak denli fütursuzlaşan sizi, ödenekli tiyatroları kıstırarak, sözünü denetim altında tutacak ya da kapatacak yürekli bakan aramak yerine, bakan olmaya ve yapabiliyorsanız tiyatrolarımızı kapatmaya davet ediyoruz!
 
HAŞMET ZEYBEK
İŞTİSAN
İSTANBUL ŞEHİR TİYATROLARI SANATÇILARI DERNEĞİ



Paylaş      
Yorumlar

Bu Haber Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 74
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 


    Güncel Haberler     En Çok Okunan Haberler
Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
Hangisi Karısı, 5. Sezonunda!
    Tüm Haberler

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Haberler
    Bu haberin yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer haberler aşağıda listelenmiştir...

  • İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Açılış Etkinlileri Programı (1/16/2010)
  • Sanat ve Hayat Dergisi'nin Kürtler ve Sanat başlıklı yeni sayısı çıktı! (1/16/2010)
  • Ayla Algan ile Sinema, Dizi, Reklam Oyunculuğu Atölyesi (1/16/2010)
  • Caddebostan Kültür Merkezi'nde Nâzım Gecesi (1/15/2010)
  • OYÇED -Oyun Yazarları ve Çevirmenleri Derneği- Ocak 2010 Etkinlikleri (1/15/2010)
  • Devlet Tiyatroları'ndan Yeni Bir Sahne Daha: Zonguldak Devlet Tiyatrosu (1/15/2010)
  • Tiyatro Oyunbaz - Peer Gynt - Ocak 2010 Oyun Programı (1/15/2010)
  • Ocak ayı boyunca -Bana William Deyin- (1/14/2010)
  • Söyleşi - Bianelin ardından: Yılmaz ONAY (1/14/2010)
  • Sahne Dışı, sokaklarda -genel grev- seslerini yükseltti! (1/14/2010)
  • Şehir Tiyatroları Sanatçıları Derneği, İskender Pala'ya tepkili (1/14/2010)
  • Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nin Tarihi Açılışı (1/14/2010)
  • Yeni Tiyatro Dergisi'nin Ocak 2010 sayısı bayilerde (1/14/2010)
  • Fransız Kültür Merkezi'nde Tiyatro: Bay Hiç (1/14/2010)
  • Adana Devlet Tiyatrosu'nda Okuma Tiyatrosu: King Kong'un Kızları (1/14/2010)
  • Marx'ın Dönüşü İzmir'de (1/14/2010)
  • Nazim Hikmet'e saygi gecesi - 18 Ocak'ta Akatlar KM'de (1/14/2010)
  • Bab-ı Tiyatro'dan Koltuk Takımı  (1/14/2010)
  • Sahne Tozu Tiyatrosu'ndan; Yıl 2033 (1/14/2010)
  • Nesin Vakfı dayanışma etkinlikleri şimdilik sona erdi (1/14/2010)
  • Bahariye Sanat Merkezi CKM'de (1/14/2010)
  • Ali Rıza Soydan'dan Basın Açıklaması (1/14/2010)
  • Tiyatro Agora'dan Yen Oyun: Rumuz Goncagül (1/14/2010)
  • İÜ Devlet Konservatuvarı Pantomim Sanat Dalı'ndan Pantomim Gösterisi! (1/14/2010)
  • Kültürel Meselelerimiz - 13: Kültür ve devlet (İskender Pala) (1/13/2010)
  • Hülya Karakaş, Eleştirmenler Birliği'ni göreve çağırdı (1/11/2010)
  • İstanbul Devlet Tiyatrosu 2010'a 3 Yeni Oyunla Başlıyor (1/8/2010)
  • İstanbul Halk Tiyatrosu'ndan Alevli Günler (1/8/2010)
  • Seni Seviyorum Diyecek Kadar Sarhoş musunuz?  (1/8/2010)
  • Şehir Tiyatroları'nın Yeni Oyunu: Düşüş (1/8/2010)
  • Oyuncu Tamer Özceviz Yaşamını Yitirdi (1/8/2010)
  • Molière Efendi, 15 Ocak'ta Şişli Haldun Dormen Sahnesi'nde (1/8/2010)
  • Sokaklar Bazılarına Neden Kapalı? (1/7/2010)
  • Şehir Tiyatroları, En Yaşlı Sanatçısı İhsan Devrim'i Yitirdi… (1/7/2010)
  • Hergelekon, 8 Ocak'ta Akatlar Kültür Merkezi'nde (1/6/2010)
  • İhsan Devrim Vefat Etti (1/7/2010)
  • Seyyar Sahne, sizi Pierre Rivière’in hikâyesine tanıklık etmeye davet ediyor (1/6/2010)
  • Kabare Dev Aynası'nın İlk Duygusal Oyunu: Küçük Ama Önemli Bir Rol (1/6/2010)
  • İskender Pala: Devlet Tiyatrosu kapatılsın! - Bakan cesur davransın! (1/5/2010)
  • Başkanı Burnundan Yakala, İzmir ve Antalya’da (1/5/2010)
  • Tiyatro Z YENİ 1. Etap Oyunculuk Atölyesi Başlıyor (1/5/2010)


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..