| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
İzmir Devlet Tiyatrosu'nda İzleyemediğim Oyun: Bağdat Hatun
Üstün Akmen



Geçen hafta sonu, bulunduğum İzmir’in ilçesi Çeşme’den 105 km yol kat ederek Güngör Dilmen (1930-2012)'in 30 yıl kadar önce yazdığı, İzmir Devlet Tiyatrosu yapımı "Bağdat Hatun” oyununu izlemek üzere Karşıyaka Ragıp Haykır Sahnesine vardım. Birinci perde boyunca içimden, Melih Karakurt’un seyirci ile oyun arasında hiç mi hiç etkileşim sağlayamayan, sahnede sergilenen oyunla eşgüdüm içinde olamayan, Can Atila’nın müziğine hiç mi hiç eşlik edemeyen, oyunun grafiğini aşağı çeken dekor tasarımını, hele hele (amiyane tabirle) “dandik” olarak tanımlanabilecek Bahadır Han’ın tahtını; Zeynep Işık’ın 1 ve 3. tablolarda sahne gerisindeki figürün üzerine düşürdüğü nokta ışığı veren ve seyirci tarafından (14. Yüzyılda!) ayan beyan görülen spotu kibarca nasıl eleştirebileceğimi kafamda kurguladım durdum. Yıldız Köse İpeklioğlu’nun, Bağdat Hatun’un Bahadır Han’a verilmek üzere göğsünden çıkarttığı, esasen kıyılarının sırma işlemeli ya da oya yazma olması gereken mendilini (eserde “çevre” sözcüğüyle anılıyor) neden bu kadar basite indirgediğini ve Barbaros Ünlü’nün düğündeki pek sıradan dans koreografisini aklımda gene kibarca mıncıkladım ve sonuç itibariyle kırmayacak eleştiri üslubumu kendimce buldum.
savaş, gezgin ve gürler’in oyunculukları
Bu arada, o çevreyi Bahadır Han’a getiren Büyücü Kam’ın, soldaki üç bölmeden sonuncusundan sahneye girdikten sonra, neden ilkinden çıktığını kendi kendime sorguladım durdum. 10. tabloda sahne gerisindeki “slow motion” savaş canlandırmasında görev alanların hantallıklarını kılıçların uydurukluğuna yordum. Şeyh Hasan’da Ümit Dikmen’in repliklere erken girişinin ve Emir Çoban rolünde Arif Yavuz’un, Bağdat Hatun: “Yakında anne olacağım” dediğinde: “Neee” diyerek şaşırmasındaki o olağanüstü yapmacıklığı iki oyuncunun da rollerini sekiz oyundur olgunlaştıramadıkları mazereti üzerine oturttum. Fena halde ezbere yaslı oyunculukların, profesyonelliğe hiç mi hiç yakışmayacak mertebedeki mimiklerin, jestlerin, vücut kullanımlarının ikinci perdede düzeleceğini umdum. Bahadır’da Özkan Gezgin’in, hele hele Bağdat Hatun’a can veren Hande Gürler’in, ama özellikle İzmirli izleyiciler tarafından “İzmir’in kazancı” olarak değerlendirilen Kam rolündeki Hülya Savaş’ın oyunculuklarını hemen değerlendirmeden önce, pertavsızımın altına ikinci perdede daha bir yerleştirmem gerektiği gerçeğini kendimce kafamda kurdum.

öyle bir kadın ki
Döneminde yaşamış gerçek kişilerin öyküleri vardı oyunda. İzlerken, bütün bunlar gerçek olabilir mi diye kuşku duydum. Bahadır Han'lar, büyücüler, Şeyhler, Noyanlar, yanları sıra sömürülen, ezilen, sindirilen halk olabilirdi böyle öykülerde, ama Bağdat Hatun gibi bir kadın yaşamış mıydı acaba diye düşünmeden duramadım. Bir kadın ki ihtirası uğruna yedi kardeşini ve de babasını ölüme gönderiyor, kendi rahminden bebeğini söküp atıyor, Bahadır Han’a karşı koyamadı diye kocasını cırt diye siliyor; iktidara gelinceye kadar ve sonrasında envai türlü entrikalar yaratıyor ve yaşatıyor.

Yani her şey taht için…

Ülkeyi Bahadır ile birlikte yönetebilmek için...

İktidar için...

haris tutum halka nasıl fatura edilir
Güngör Dilmen’in, yöneticilerin haris tutumunun halka nasıl fatura edildiğini Bağdat Hatun’un ağzından dile getirişini o sırada aklıma düşürdüm. (“Bağdat Hatunu”/Toplu Oyunları 2, Mitos Boyut Yayınları, 1996, Sayfa 173). “Bağdat: (...) ‘İktidar en kestirmeden kargaşada el değiştirir.’ / Arpa: ‘Savaşın bize ne getireceği belli olmaz.’ / Bağdat: ‘Savaş bize ışık getirecektir. Barış durağandır, düşmanımızdır.’ / (...) / Bağdat: ‘Köylü toprakla haşır neşir. İşçi işliğinde uğraşır, Asker çelikle dövüşür, Hükümdar altınla ışır.’” Bağdat Hatun'un ikinci perdede gelişecek iktidar tutkusunun, bugünkü iç-dış politikalarımız içinde oynanan oyunlarla ilişkilendirilip ilişkilendirilemeyeceğini düşünerek ciddi anlamda heyecanlandım.

elektrik gitti, oyun paydos
Bozkurt Kuruç Hoca’nın on üç tabloda oluşturduğu birinci perde sona erdiğinde, tiyatronun ışıkları gitti. Fuayede seyircilerle beraber yarım saat kadar bekleştik. Sonuç itibariyle yüksek gerilim hattında arıza olduğunu, elektriğin iki saatten önce geri gelemeyeceğini, Karşıyaka Ragıp Haykır Sahnesi’nde jeneratör bulunmadığından ikinci perdeyi izleyemeyeceğimizi gene diğer izleyicilerle birlikte öğrendim. Karşıyaka Ragıp Haykır Sahnesi İdare Amirine Bozkurt Kuruç Hoca’ya saygılarımı iletmesi için ricada bulundum, İzmir’e yeniden geldiğimde, bu oyunu yeniden izleyeceğimi söyledim, yola koyuldum, 105 km daha kat ederek eve vasıl oldum.

“Bağdat Hatun”un yarısını izlemiş dahi olsam, hiç değilse birinci perdesinin eleştirisini/değerlendirmesini yapmam gerektiği düşüncesiyle bilgisayarımın başına oturdum.

Derken, bazı oyunları hiç izlemeden ahkâm kesen, tiyatromuzun tepesine Demokles’in “pala”sını yerleştirdikten sonra “fetva” veren, yazılar çiziktiren ya da eleştiri yazıları yazan ağabeylerim, ablalarım, bacılarım, kardeşlerim olduğunu anımsadım.

Vallahi başka bir nedeni yok!

“Bağdat Hatun” ile ilgili eleştiri yazısı yazmaktan, onlara ayıp olmasın diye caydım.

Üstün Akmen
Evrensel


Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Nuri Dertli - ( 11/20/2012 )
Dramaturgik hatalarla dolu olan, başarısız bir tarihsel oyun örneği olmuş...

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 690
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Kerem Güney İçin Güneşli Bir Sonbahar / Kış Yazısı (Murat Örem) - 11/20/2012
  • Kocaeli Şehir Tiyatrosu'nun 16.Sezonunda Kral Lear (İhsan Ata) - 11/20/2012
  • Ibsen'den Bir Anti-Kahraman Öyküsü: Hedda Gabler (Üstün Akmen) - 11/15/2012
  • Huzur Sokağı'nın Emine Erdoğanlı Galasından İzlenimler (Nedim Saban) (Nedim Saban) - 11/15/2012
  • Nedim Saban, Huzur Sokağı Oyununu Değerlendirdi (Nedim Saban) - 11/15/2012
  • Tiyatronun Sorunu, Sadece Tiyatrocunun Sorunu Mu (Özer Arslanpay) - 11/12/2012
  • Antigone; Tiyatroda Bir Doruk, Dorukta Bir Tiyatro! (Savaş Aykılıç) - 11/9/2012
  • Tiyatromuza yeni bir yıldız mı doğuyor ne: Aşkın Sıradanlığı (Üstün Akmen) - 11/7/2012
  • Nora'nın Öyküsü İzmir Devlet Tiyatrosu'nda: Bir Bebek Evi (Üstün Akmen) - 10/31/2012
  • Özelleştirmeyi ve grevi anlatan oyun Dar Ayakkabı İle Yaşamak (Hayati Asılyazıcı) - 10/29/2012
  • İzmir Devlet Tiyatrosu'nda İzleyemediğim Oyun: Bağdat Hatun (Üstün Akmen) - 10/25/2012
  • Ödipus Şehre İndi! (İhsan Ata) - 10/23/2012
  • Yıldırım Önal'la Oğuz Atay Yakın Akrabaysa Bay Feuerbach Kimlerden? (Murat Örem) - 10/18/2012
  • Metin Boran'ın Hilmi Zafer Şahin Röportajı (Metin Boran) - 10/16/2012
  • Erol Günaydın Taziye Sayfası - Başsağlığı Mesajınızı Yazın (Taziye Sayfası) - 10/15/2012
  • İktidarların tiyatro korkusu (Metin Boran) - 10/12/2012
  • Yeniden Bertolt Brecht (Hayati Asılyazıcı) - 10/12/2012
  • Sidikli Kasabası Burası / Dünyaya Kendi Gözüyle Bakar (Murat Örem) - 10/10/2012
  • Lulabay: Bir Cihangir ya da Yer Değiştirmenin Hikâyesi (Cansu Karagül) - 10/10/2012
  • Bozkurt Kuruç Hoca Dedi Ki: Sırça Kümes değil, Sırça Küme'dir (Üstün Akmen) - 10/10/2012
  • Bey Oğullarının Yokolduğu Beyoğlu'nda Çarpışmalar: Kazaen (Üstün Akmen) - 10/10/2012
  • Mutsuzluk Komedisi: Anita'nın Aşkı ya da Antigone New York'ta (Üstün Akmen) - 10/8/2012
  • Tarık Günersel'den Hiciv Yüklü Şiirsel Trajedi: Zırhlı Kurt (Üstün Akmen) - 10/8/2012
  • 74 ve 76 kişilik Tiyatro Üzerine (Nedim Saban) - 10/8/2012
  • Buruk Olmayan Ezgi - Largo Desolato (Gülin Dede Tekin) - 10/5/2012
  • Gözü Matematikten Yılmış -Tuhaf Tabiatlı Çocuk-, Bedri Rahmi EYÜBOĞLU ve Tek Kişilik Yaşam Oyunu (Murat Örem) - 10/4/2012
  • Çirkin - Devlet Tiyatroları (Gönenç Kaytaz) - 10/4/2012
  • Perdeler açılırken İstanbul Şehir Tiyatroları (Hayati Asılyazıcı) - 10/2/2012
  • Ankara Devlet Tiyatrosu'nda Tennesse Williams: Sırça Kümes (Üstün Akmen) - 10/2/2012
  • Dertsiz Oyun'un Derdi - Yiğit Sertdemir - Altıdan Sonra Tiyatro (Melih Anık) - 9/25/2012
  • Sanat Dünyamızın Ördek Tecavüzcüler (Nedim Saban) - 9/24/2012
  • Benim de Babaannemin Başı Bağlıydı (Nedim Saban) - 9/24/2012
  • 10. Kıbrıs Tiyatro Festivali İNADINA Sürmekte... (Üstün Akmen) - 9/19/2012
  • Türk tiyatrosu ve Münir Özkul (4) (Hayati Asılyazıcı) - 9/15/2012
  • Türk tiyatrosu ve Münir Özkul (3) (Hayati Asılyazıcı) - 9/15/2012
  • Türk tiyatrosu ve Münir Özkul (2) (Hayati Asılyazıcı) - 9/15/2012
  • Türk Tiyatrosu ve Münir Özkul (1) (Hayati Asılyazıcı) - 9/15/2012
  • Ay Işığı Manastırı'ndan Çıktık Yola, Şimdi Gelelim AKM-SA'ya… (Üstün Akmen) - 9/12/2012
  • Merhamet, Hava Gibi Gereksinimimizdir'in Öyküsü: Reis Bey (Üstün Akmen) - 9/12/2012
  • Bale akşamlarından izlenimler (Rengin Uz) - 9/3/2012
  • NELER OLUYOR? YİNE NELER OLUYOR? (Cüneyt İngiz) - 9/2/2012


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..