| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Sümerde Yeni Yıl (Akitu) Şenliği ve Tiyatronun Etimolojisi ve Hatta Sümerolojisi !
Savaş Aykılıç





(Aşağıdaki metin kırık dökük bir Sümer tabletinin kırık dökük bir çevirisidir ! Boşlukları doldurarak , pazılın eksik parçalarını birleştirerek siz de “büyük resmi” görebilirsiniz ! Konunun nazikliği göz önüne alınarak yanlış anlamaları en aza indirmek ve ayrıca yaratıcı ve çağrışımlı bir okuma olsun diyerek , kaligrafide bilerek “Yüzüklerin Efendisi” benzeri bir yaklaşım tercih edilmiştir. Lütfen bilgiyaranızın yazılım tuşlarıyla oynamayınız ! Umarım Yalçın Küçük benim de kriptomu çözer ! Br kusRumuz old ise bgşlana !)

“ Bşlngçta Ka(os) vardı
Tengriler ana Dü(Zen) verdi. ” (HESEİDOS)

“U/Ir’ak’ta oltu anın tersi
Dü(Zen) vardı Ka(os) Buaş’tan geldi (BR DOST)

SÜMR’DE NEW YEAL END TİYTRONUN DOĞŞU

Önce söz /(k)elam/ mit mi vrdı , yksa , eylm / hrket / rtüel/ dans mı ?
Rit ve Mit birlşti ve bügüdü ve ilk el drma arteye çktı.

Ve Sümr’de Tengriler / Dngirler atemi yarttı.
Ve atam da herşye adını vrdi. (SÜMER MİT.)

MÖ. 4.000 (günmzden 6.000 “altı bin” yeal önce) Sümrler ilk kz “AKİTU ŞENLKLRİ” ile New Yeal’ı (Hdrellez , Newrz , Kekva’nın atasını) yazlı bir tarh ile akutlmya başldlar.

Akitu (“Ahdi Akit”in , “akide” şeker’in vb. kökni) , Tengirler ile insnlar arasnda ilk yazlı antlşma idi.

Akitu Şnlgnde , bitki (/ çftçi /tar’ım /neoltk ile hyvan / çban /avcı / balkçı) ruhu (/ cini / melikesi / tengrisi’nin putu / totemi /heykeli) kışn törenle tapnktan çıkrtlyor ve yazn yenden törenle tapnaka geri getrlyrdu. Tiytro , iş bu törenlrden doğdu.

Hayat’ın (/ doğanın / yaşmın / canllğın / berketin / ürmenin) s / imgesi Tengri’nin k / gayp olmsı üzre Sümrler bir ay (nana) sure ile perhz / oruç tutar , nana(y)-nana(y) vb. diye tar / lir /saz çalar ve ağıtlar yakrlrdı.

Ta sonrlar Tengri Dumuzi’nin (Baal / (H)Atis / Osiris / Diyonysos / İsa vb.) kayp olmsı , yer altna inmsi canlndrlmaya (/ oynmaya / temsl edlmye) başlndı. Bu ilksel dramada , onu/Tanrı’yı armaya İnanna ( İştar , İsis , Kybele , Demeter , Alkestis ) çıkardı.

Tengriye öncleri insan ve sonrdan bitki ya da hayvan kurban sunusu başlmıştı. Kendi haytları karşlğında be-rdel (/ fidye / kurtlmalık / adak olan) kurban sunsnun postu (Altın Post) / kürkü / boğanın erbzleri ( Efes Artemis’inin memleri ) ve ya keçinin tulumu (Noel Baba’nın tulum / torbası) Tengriyi simgeleyen Çam Ağcına/Mays direğne asılması gelneği zamnla evrldi.

Tengri’nin ölmü / gitşi (/ yokolşu , keçi ağıtlrla / yaslrla / taziyelerle , acı ve dövnme / çile ayinleri ile) ve Tengri’nin ( gurbet / yer altından vb. ) geri gelşi (/ dönşü / yenden doğuşu) ise yine keçi alaylrıyla( / saya gezmelerle neşe / sevinç(Hilary) şenlkleri ile) kutlnyrdu. Bunlrın birncsinden Tragetya ve ikincsinden de Komedya doğdu.

Türk Gölge Oynu Karagöz ile Hacivat’ın köklrni de gerye takip ederek ; Hızır ile İlyas / İlya ve Eliş (ki Smer Enuma Eliş’inden alıntıdır)/ Habil ile Kabil / İon Priapos ve Dionisos /Hitit Tarhuzza ve Teşup ve ordan da nihayet çiftçi Gılgameş ile çoban Enkidu’ya (yine Sümer’e) varbilriz.

Öztle , Tiytr , Akitu Şenliklernin her çağda ve dönmde yenden ve yenden güncellnmsinden ile Tengri’nin gayp oluşndan ve onun yenden bulnuş törenlrnden ; Tengri ve Tengriçenin kutsal birleşmesinden (hieros gamos) ortya çkmştır.

Akitunuz , Yeni Yılınız , Noeliniz ve Yeni Tiyatro Yılınız kutlu olsun !

Savaş Aykılıç

(KAYNAK : “TİYATRO VE MİTOLOJİ” adlı araştırmamdan küçük bir bölüm.)
YARARLANILAN BAZI KAYNAKLAR :
TARİH SÜMERDE BAŞLAR-SAMUEL NOAH KRAMER
THESPİS-THEODOR GASTER
ORTADOĞU MİTOLOJİSİ-S.H.HOOKE
ALTIN DAL-SIR JAMES GEORG FRAZER
ANTİK YUNAN TRAGETYALARI-JOACHİM LATACZ
EGE VE YUNAN TARİHİ-AHMET MÜFİT MANSEL
OYUN VE BÜGÜ-METİN AND
GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU-METİN AND
DOĞA ANA KUBABA-FAHRİ IŞIK
ŞAMANİZM-MİRCEA ELİADE
HERODOT TARİHİ-HERODOTOS
DÜNYA MİTOLOJİSİ-DONNA ROZENBERG
BİZANS_OSMANLI SENTEZİ-İSMAİL TOKALAK
KARAGÖZ-CEVDET KUDRET
TÜRK TARİHİNİN ANA HATLARI-TÜRK TARİH KURUMU


Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 232
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Tanrı Şehir Tiyatrosu'nu 90'lı Yılların -Ruh-suzluğundan Korusun (Can Doğan) - 1/3/2009
  • Testosteron Üzerine Zorunlu Bir Açıklama (Melih Anık) - 1/1/2009
  • Hülya Karakaş'tan Orhan Alkaya'ya Açık Mektup (Hülya Karakaş) - 12/30/2008
  • Tiyatronun Kuru Fasulye ile Bağlantısı (Nihat Keleş) - 12/30/2008
  • Yanmak… Kül Olmaktır Sivas Ellerinde... (Yurdagül Yurtseven) - 12/29/2008
  • Marx’a susadığımız kadar Brecht’e de susamışız! (Cansu Fırıncı) - 12/29/2008
  • SÜRMANŞET: Her türlü eyleme hazır mısınız? (Rengin Uz) - 12/29/2008
  • Oyun Atölyesi - Testosteron: Soytarılar Panayırı (Melih Anık) - 12/28/2008
  • İBŞT'nde Hareketli Öykü (Okuma) Tiyatrosu: Yedi Tepeli Aşk (Üstün Akmen) - 12/27/2008
  • Sümerde Yeni Yıl (Akitu) Şenliği ve Tiyatronun Etimolojisi ve Hatta Sümerolojisi ! (Savaş Aykılıç) - 12/27/2008
  • Kanlı Nigar - Ankara Devlet Tiyatrosu (Ahmet Olcay) - 12/26/2008
  • -Aristosal Sunumla- Bertolt Brecht Gecesi (Kemal Oruç) - 12/25/2008
  • Testosteron – Oyun Atölyesi (İsmail Can Törtop) - 12/23/2008
  • Elim Sende ve Araf Ne Taraf (Üstün Akmen) - 12/23/2008
  • Onların diz boyu, bir çocuğun baş hizasıdır: Maskeliler (Üstün Akmen) - 12/23/2008
  • Tekrar Çal Sam; Başarılı Bir Ekip Çalışması (Rengin Uz) - 12/21/2008
  • Geleneksel'den Halk Tiyatrosu'na, tiyatromuz. (Adnan Tönel) - 12/20/2008
  • Yıldız Kenter'in Yıldız Kenter Bayramı'ndaki zaferi: Victoria (Üstün Akmen) - 12/19/2008
  • Deri Ceket – İstanbul Şehir Tiyatroları (İsmail Can Törtop) - 12/17/2008
  • Daha Nice Yıllara, Tiyatromuzun Onur Abidesi... Daha Nice Yıllara (Üstün Akmen) - 12/17/2008
  • Üniversite Tiyatrosu Kavramı ve Muğla Üniversitesi Tiyatro Topluluğu (Öznur Çetin) - 12/17/2008
  • Seyirciye Saygı (Engin Alkan) - 12/15/2008
  • Tiyatro Eleştirmenleri Birliği’nden Uyduruk Bir Eleştiri Seçkisi (Feridun Çetinkaya) - 12/15/2008
  • Yorumun Yorumu (Arda Aydın) - 12/15/2008
  • Meraklısı İçin Öyle Bir Hikaye Oyun Eleştirisi ve Naşit Özcan Röportajı (Selçuk Soğukçay) - 12/15/2008
  • Bana Benden Bahset - Evlilikte ufak tefek CİNAYETLER (Rengin Uz) - 12/14/2008
  • Orhan Alkaya, İBŞT'de gene bir ilke imza atmış: Canavar Sofrası (Üstün Akmen) - 12/14/2008
  • Canavar Sofrası - İstanbul Şehir Tiyatroları (Ayşe Müge Gerdan) - 12/14/2008
  • Gripli Tavuklar (Hüseyin Manto) - 12/14/2008
  • Zorunlu Hedefler - Ankara Devlet Tiyatroları (İhsan Ata) - 12/13/2008
  • Çınar Polis Karakolu (Mustafa Firuz Bozkurt) - 12/11/2008
  • Tiyatroadam'ın mutlaka izlemeniz gereken oyunu: Albay Kuş (Üstün Akmen) - 12/11/2008
  • İKSV ve SANAT (Cüneyt İngiz) - 12/10/2008
  • Van Devlet Tiyatrosu'nda Bir Lope De Vega Oyunu: Çılgın Dünya (Üstün Akmen) - 12/10/2008
  • Ferhanca felsefe dersleri - Boşgezen ve Kalfası (Rengin Uz) - 12/9/2008
  • Barış - Adana Devlet Tiyatrosu (Ahmet Olcay) - 12/9/2008
  • Deri Ceket - İstanbul Şehir Tiyatroları (Ayşe Müge Gerdan) - 12/9/2008
  • Laf -U Güzaf (Engin Alkan) - 12/7/2008
  • Antalya Devlet Tiyatrosu ve -Benim Doktor Oğlum- (Öznur Çetin) - 12/7/2008


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..