| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Adalette Kar Yok: 5. Frank
Üstün Akmen




Tiyatro sezonu açılışlarında artık, “acaba hangi eseri oynayacaklar” diye merakla beklenen Tiyatroadam ekibi, İsviçreli yazar, oyun yazarı ve ressam Friedrich Josef Dürrenmatt (1921-1990)’ın “5. Frank” başlıklı oyununu oynamaktalar.

Dürrenmatt, “5. Frank” oyununda, vahşi kapitalizmin bankacılık düzlemindeki eylemini üç temel üstünde (para, güç ve ölüm) yapılandırıyor. "5. Frank” şiddet ve dolandırılıcılık yoluyla beş kuşak boyu haksız kazanç sağlayarak imparatorlaşan Frank ailesinin grotesk öyküsünü anlatmakta. Frank bankacılarının çete düzeninde tek değer, tek amaç güçtür. Para ile güç arasındaki ortaklığın süregelmesinin önkoşulu, sevgi, iyilik, sevecenlik, acıma gibi insana özgü duyguların bütünüyle yok edilmesidir. Vahşi kapitalizmin oyunlarını kural dışına çıkararak da oynayabileceklerini düşünenlerin cezası, tıpkı çetenin sayısız kurbanı gibi ölüm olacaktır.

DIŞA VURULAMAYANLAR
Dürrenmatt’ın 1959’da yazdığı ve özgün adı “5. Frank: Özel Bir Bankanın Operası/Opereti” olan bu oyunda yabancılaştırma öğeleri, izleyiciye düşünme enerjisi sağlamak yerine ona gerilim veriyor. Seyirciye bildiği, ama dışa vuramadığı şeyleri gösteriyor. Kendi gerçeklerini işaret ediyor, ama fark etmesini yabancılaştırmayla sağlıyor. Yazınsal bir biçimlendirmeyle yüzeyselleşmeden, didaktikleşmeden, buyurgan bir sesle konuşmadan bütün bunları özümsetiyor, sadeleştirilmiş bir metin halinde anlatıya dönüştürüyor.

Oyunu sahneye koyan Fatih Koyunoğlu da oyuncular tarafından canlı olarak yapılan müziklerle, modern ve dinamik reji anlayışıyla, tempo ve coşkusuyla, seyirciye gülmecesi bol, keyifli ve aynı zamanda sarsıcı bir tiyatro lezzeti sunmayı başarıyor. Dürrenmatt’ın olayların çözüme kavuştuğu noktada rahatça soluklanacağımız bir konumlanış olanağı vermeme düsturuna uymuş, uygulamış. Olayları ve karşı olayları gösteriyor; yüzeysel bir eleştirellikle arınmamızı sağlıyor.

KOYUNOĞLU’NUN REJİSİ
Koyunoğlu, sarsıcı olmasını istediği bir yabancılaştırma estetiği anlayışıyla, izleyicisinde belirli bir mesafe edinebilme ve dünyayı eleştirebilme olanağını hareketlendirmek istemiş. Benim anladığıma göre standart ve kendisi de bir klişeye dönüşen türde eleştiri değil Koyunoğlu’nun istediği, her bireyin belki tek tek kendi içinden doğru bir hesaplaşmayla anlamlandırması gereken bütünsel bir bakış yeğliyor. İçinde yaşadığımız dünyayla birbirini tamamlayan özdeşlik zincirini kırmayı hedeflemiş. Brechtyen yabancılaştırma estetiğini sürdüren bir tavır almış. Bu “yabancılaştırma” hareketini, kesinsiz olduğu kadar tekinsiz de olan bir zeminde, çıkış yollarını açıkça formüle etmek yerine, tartışmayı ve o tartışmanın sorun alanını belirginleştirmek isteyen bir yaklaşımdan üretmiş.

TAHSİN SARAÇ’IN MÜKEMMEL ÇEVİRİSİ,
Tiyatro oyun metninin, diyaloglara dayanan bir yazın türü olduğu dikkate alınır ve de çeviri, dilin günlük konuşma diline, yani yaşanan dile uygunluğuyla değerlendirilirse ışıklar içinde uyusun Tahsin Saraç’ın (Kültür Bakanlığı Yayınları-1979) çevirisini bugün de alkışlamamız gerekiyor.

Gün geçtikçe daha başarılı işlere imza atan Şirin Dağtekin Yenen’in dekor tasarımı ise seyirciyi diri tutuyor, sürekli uyarıyor, oyuncunun oyunu ile doğrudan bağ kurmasına yarıyor.

Şirin Dağtekin Yenen’in kostümleri de gayet zevkli ve “matluba” pek uygun.

Önder Arık’ın ışıklandırması oyuna hem yorum getiriyor, hem dekora derinlik kazandırıyor, hem de oyuncunun üçboyutluluğunu sağlayabiliyor.

Çağrı Beklen’in müzikleri oyunda ortaya çıkan kimi temaların gösterilmesine, desteklenmesine, keskinleştirilmesine, zenginleştirilmesine mutlak katkı veriyor.

Esra Yurttut’un koreografisi, bilinçdışını akıldışı büyüsellikle buluşturan bir simge. Yurttut’un özel olarak kutlanması gerekiyor.

OYUNCULUK
Aşkın Şenol, Ayça Koyunoğlu, Ayça Güngör, Alican Yılmaz, Berk Yaygın, Deniz Özmen, Fatih Koyunoğlu, Gökhan Azlağ, Hivda Zizan Alp, Mehmet Solmaz, Pelin Bölükbaş, Serdar Akülker’den oluşan oyuncu kadrosunun tamamı görevlerini “bihakkın” yapıyor. Rolüne yeterince hazırlanmamış olan yok. Hiçbiri rolü ezbere yaslamıyor. Hepsi, karakterlerin içsel, ruhsal imgelerini hakkıyla veriyorlar. Karakterlerin tutkularını değil, onların bileşimini oluşturan duyguları öne çıkarıyor, çok da iyi ediyorlar. Özdeşleşecekleri karakterlerin dokusunun nahif maddelerini pek güzel kavramışlar.

Yönetmenin dikkatine bir eleştiri: Kullanan her oyuncu, Türkçede “yol düzeyinden aşağıda, yol altında olan ve oturulabilen en alt kat” anlamında söylenen “bodrum” sözcüğünü, Milas’ın ünlü ilçesinin adını söyler gibi, hatta Mazhar-Fuat-Özkan üçlüsünün “Bodrum, Bodrum” şarkısındaki gibi telaffuz ediyor.

Kadronun arasında Bay Frank’ta Aşkın Şenol ve Bayan Frank’ta Ayça Koyunoğlu bir gıdım öne çıkmakta.

Ayça Koyunoğlu için, bir daha “haddini bilecek” repliğini “haddini bilicek” olarak söylemeyeceğine inanarak, Bayan Frank’ın duygularını “psikolojik coşkularla” değil, somut ve olabildiğince net fiziksel aksiyonlarla aktardığını söyleyeceğim.

Aşkın Şenol da öyle…

Bay Frank’ın fiziksel yaşamına ilişkin somut bir çizgi sağladığı için boşlukta salınmıyor, sallanmıyor, iyice belirginleştirdiği patika yol boyunca kendinden hayli emin, ilerliyor.

Tiyatroadam, bu sezon da “5. Frank” ile alkışları “beşibirlik” gibi hak ediyor.

Üstün Akmen
Evrensel


Yazarın Tüm Yazıları

Oyun tanıtım sayfası:  5. Frank
 
Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 386
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Alanya Belediye Tiyatrosu ve 'Bir Şehnaz Oyun' (Füsun Akmen Balkaya) - 3/3/2015
  • Tiyatro Stüdyosu'ndan 'Her Yıl Kuşlar Geri Gelir' (İhsan Ata) - 2/24/2015
  • Dramaturg ve Görevleri (Kurtuluş Bilgilioğul) - 2/24/2015
  • Edebiyat severlerin keyif alacağı bir gösteri: Dünya İşleri (Jale Sancak Röportajı) (Seray Şahinler) - 2/19/2015
  • İki Oyun İki Değerlendirme: Kurusıkı ve Kuvâyi Milliye (Üstün Akmen) - 2/18/2015
  • Tiyatro Dünyası Oyuncuları'ndan Keyifle İzleyebileceğiniz Bir Oyun OLACAK ŞEY DEĞİL (Füsun Akmen Balkaya) - 2/11/2015
  • Yönetmeliğin değişeceğine inanmıyorum! - Ragıp Yavuz Röportajı (Seray Şahinler) - 2/10/2015
  • 27.Yıl ENKA Kültür Sanat Tiyatro Buluşması - Merve Engin ve 'KESİT' (Füsun Akmen Balkaya) - 2/10/2015
  • Uygur Çocuk Tiyatrosu'nda 'Çocuk Ülkesi' Adlı Oyunu Seyrederken Çocukluğunuza Dönebilirsiniz! (Füsun Akmen Balkaya) - 2/9/2015
  • 'Olacak Şey Değil' Mi Dediniz! (Rengin Uz) - 2/6/2015
  • Adalette Kar Yok: 5. Frank (Üstün Akmen) - 2/4/2015
  • Tiyatroda yeni bir 'Uyanış' - Yağmur Yağmur Röportajı (Seray Şahinler) - 1/23/2015
  • Şehir Tiyatroları'nda Flaş Gelişme: Yönetmelik Yeniden Değişiyor - Erhan Yazıcıoğlu Röportajı (Seray Şahinler Demir) - 1/15/2015
  • Ayşe Emel Mesci'nin İşi Hesaplaşmak: Hamlet Makinesi (Üstün Akmen) - 1/14/2015
  • Bana Masal Anlatma (Füsun Balkaya) - 1/11/2015
  • Bana Masal Anlatma (Füsun Balkaya) - 1/11/2015
  • '2014 Yılının Son Günü, 2015 Yılının İlk Günü - Yeni Yıl Dedikleri….YALAN! (Füsun Balkaya) - 12/31/2014
  • İnsanın İçindeki Kumu Yıkaması: Tatminkar Ödül (Üstün Akmen) - 12/24/2014
  • Muhsin Ertuğrul Torun'larından Sinema'ya Bir Dokunuş… (Füsun Balkaya) - 12/22/2014
  • Tanrı, Eskişehir'de Sahneye İniyor: Jeanne D'Arc'ın Öteki Ölümü (Üstün Akmen) - 12/17/2014
  • İzmit'te 'Alternatif Bir Tiyatro'nun 'Uyan-Ma'sı (Melisa Ayşegül Çal) - 12/16/2014
  • Komedi Dünyasında Yeni Soluk (Begüm Yılmaz) - 12/15/2014
  • İbrahim Zübükzade Başkent Ankara'ya Geldi (Füsun Balkaya) - 12/15/2014
  • Savaş Başar İçin Oğlundan Saygı Duruşu: Öykülerden Oyunlar (Üstün Akmen) - 12/14/2014
  • ...İki Dahi Yönetmen... Çürük Temel... Oya Palay Sahnedeki Bir 'Grande Dame'... Ekip Çalışması (Can Murat Yaşar Şengel) - 12/14/2014
  • Ankara Şinasi Sahnesi'nde, Tiyatro Kedi 'İlhan Şeşen’' Şarkılarını Dinletmek İçin Seyirciye Güzel Bir Fırsat Sundu... (Füsun Balkaya) - 12/12/2014
  • Bir Delinin Hatıra Defteri - Genco Erkal (Yurdagül Yurtseven) - 12/9/2014
  • İlk Kültür Bakanı, Kültür-Sanat ve Çevirinin Büyük Ustası Halman Hocamız Aramızdan Ayrıldı (Füsun Balkaya) - 12/8/2014
  • 12 Öfkeli Adam Üzerine Bir İnceleme (Zeynet Öztunca) - 12/3/2014
  • Giderilemeyen Susamışlığın Öyküsü: Her Yıl Kuşlar Geri Gelir (Üstün Akmen) - 12/3/2014
  • Seni Seviyorum Adamım (Füsun Balkaya) - 12/1/2014
  • Alpay Ulusoy Röportajı (Ulya Altıntaş) - 11/30/2014
  • Kadir Anıl Adıgüzel Röportajı (Ulya Altıntaş) - 11/30/2014
  • Ekim Ayı ve Düşündürdükleri... (Can Murat Yaşar Şengel) - 11/27/2014
  • Deli Deli Hallarda! 'Deliha' - Bir Kadın Komedi Oyuncusu'nun Beyaz Perde Başarısı (Füsun Balkaya) - 11/24/2014
  • Bakarsın Bulutlar Gider (Burak keleş) - 11/24/2014
  • Arlecchino'dan Kean'e: Aktör Kean (Cüneyt İngiz) - 11/24/2014
  • Başkent Büyük Tiyatro'da İbsen, Yalman, Kurt 'Hedda Gabler' Buluşması (Füsun Balkaya) - 11/22/2014
  • Genco Erkal'dan Virtuozite Örneği: Bir Delinin Hatıra Defteri (Üstün Akmen) - 11/21/2014
  • Bezirgan (Burak keleş) - 11/14/2014


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..