| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Haldun Taner Sahnesi'nde 'Afife ve Bedia' ile 'Hayal-i Temsil'de Buluştuk
Füsun Akmen Balkaya




Haldun Taner’in 100. doğum yılında Kadıköy Haldun Taner Sahnesin de Türk Tiyatrosu’nun iki önemli kadın sanatçısı ‘Afife ve Bedia ‘ ortak tutkuları olan ‘sahne ‘ de , yıllar sonra ‘Hayal-i Temsil’ ile Darülbedayi’nin 100.yılında yeniden soluk almaya başlamışlardır.…

‘’Hayal-i Temsil’’ de iki farklı yapı ve görüş ile ödenen bedeller

Afife ve Bedia’yı anlatmak ,anlatabilmek gerçekten yıllar boyu bir çok yazar için gerçekten zor ve özlem dolu bir iş olmuştur.

Türk Tiyatro Tarihinde farklı zamanlarda ,farklı yapılarda olan bu iki kadına ilişkin ilklere özel durumlar, tarih sayfalarında tüm tazelikleri ve sağlam duruşları ile aynı zamanda kadın sanatçılarımızın gizil gücü de olmuşlardır.

Afife ve Bedia yaşamlarında aynı sahneyi paylaşmamış ama sahne denen aynı sevda’yı çokça paylaşmış,mutsuzluk ve mağduriyet anlamın da pek çok uyumlu olmayan ,olamayan farklı ilklerimiz olmuşlardır.

Bir sahne masalının aslında gerçek kahramanları olan bu kadınlar yine bu düzen için de birbirlerini Darülbedayi’nin 100.yılında yumuşacık sanatsal dokunuşlar ile aynı masalsı düzen içinde makyör Dikran’ ın yine zamansızlığa açtığı sahne de gerçekleştirmeyi bu kez 21.yüzyılda yeğlemişlerdir.

Afife ve Bedia çoğumuzun görmediği ama okuduğu,bildiği hayran olduğu, yaşadıkları zamanlar da acıları,zorlukları anlamında ise önce insan ve gösterdikleri özellikleri bakımından da kadın olan iki önemli örnek figür olmayı başarmışlardır.

Bir kadın olarak da bilemediğim ama duygusal anlamda bir adım daha yakın olduğumu hissettiğim figür ise anlatılarımdan da anlaşılacağı üzere hep Afife Jale olmuştur. Belki de Bedia’nın bu anlamda farklı şansları bu duygusallığı bizler de yaratmıştır.

Afife Jale (1902-1941)

1918 de Darülbedayi’nin açmış olduğu sınavı kazanmış daha sonra Eliza Binemeciya’nın ayrılması ile onun oynadığı rolü üstlenmiş ve’ Yamalar ‘piyesi ile tiyatro sahnesinde gördüğümüz ilk müslüman kadın oyuncu Afife Jale olmuştur.

Jale onun 1920 de sahneye çıkışını devam ettirebilmek için seçtiği bir ad olmuş,Afife Jale’nin sanat yaşamında Jurnalciler,zaptiyeler ve karakol zorunlu vazgeçilmezleri halini almıştır.

1921 de ise Müslüman Türk kızlarına getirilen kesin yasak Afife’yi Darülbedayi’nin kadrosundan çıkarılmasına neden olmuş ve Fikret Şadi’nin kumpanyası ile Anadolu yollarına yeniden oyunculuk adına çıkmıştır.

1923 Cumhuriyet yıllarında ise Afife Jale ‘nin ilaç bağımlılğı ardından gelen Selahattin Pınar evliliği ve sevgisi de onu düştüğü sıkıntılarından kurtaramamıştır. Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi ardından Balıklı Rum Hastanesin de , 39 yaşında cevap alamadığı sıkın tılarının yetersiz tedavisinde yaşamını yitirmiştir.

Bilinmeyen bir yer de derin uykusuna devam eden Afife Jale, ilkliğinin acısını çekerken adına her yıl düzenlenen tiyatro ödül töreni ile de tüm sahne sevdalılarının taçlandırdığı ödül töreninde bizleri izlediğine inanmışlığımız bu törenin belki de kesintisiz yıllardır devamlılığının önemli nedeni olmuştur.

Bedia Muvahhit (1897-1997)

Bedia ,1921 yılında Erenköy Kız Lisesi’nde Fransızca öğretmenliği görevini üstlenmiş, Fransızca ve Yunanca dillerine vakıf evliliği sonrası ise eşi nedeniyle tiyatro ile tanışmıştır.

1923 de ‘Ateşten Gömlek’ filmi ile tanıdığımız Bedia sonra ki yıllarda Türk Tiyatrosunda Kadın Oyuncu’nun sahne üzerinde ki kalıcı kimliğini de başlatmıştır.

Bedia’nın hayatında Sinema ve Tiyatro birlikte ilerlemiş,Yunanca dilini iyi bilmesi Yunanistan da misafir oyuncu olarak oynamasına neden olmuştur.

Ahmet Refet Bey’i veremden kaybetmesinin ardından Bedia tiyatro ve sinema çalışmalarına ağırlık vermiştir.

İkinci evliliğini bir müzisyen ile yapan Bedia 1975 yılında Darülbedayi’den emekli olmuş,1987 de Devlet Sanatçılığı ünvanını almış,1994 yılında 97 yaşında ölmüştür. Zincirlikuyu da istirahat eden oyuncunun bir erkek çocuğu olmuştur.

‘’Hayal-i Temsil’’ üzerine……

Afife ve Bedia Makyör Dikran’ın anlattığı hayalle, hatıranın iç içe geçtiği ortak tutkuları olan sahne de ilk’lerin buluşmasının masalsı dünyası olan ‘Hayal-İ Temsil‘ de yeniden seyirciyi kucaklamışlardır.

Olmayanı oldurma başarısında elbette bu işe sabrını, gönlünü, araştırmasını, kalemini,aklını ve de cesaretini veren yazar ,yönetmen,dramaturg ,oyuncu kadrosu ile birlikte tüm teknik ekip dahil destek veren herkesi aslında masalımsı yapının ardında yatan muhteşem canlı bu belgesel için de kutlama gereğine inancım çok ciddi ve içten olmuştur.

Hayal_i Temsil dün’ ü bütün çıplaklığı ile oyun’a getirirken bugün’ün kadın oyuncularına verilmiş bu emaneti, yarınlara taşımanın da önemsenecek bir ruhla heyecanını da bu oyun tekrar yinelemiştir.

Masalımsı yapı dokusuna sığınarak oluşturulan anlatım hoşnutluğu için de canlı belgeselin getirdiği tatlı bir sorgulamaya düşünce de ‘Hayal_i Temsil ‘imkan vermiş, yumuşacık duyguların hakim olduğu bu sahne de düşleriniz için de asla kaybolmadığınız gerçeği de sizin farkındalığınız olarak hep Afife ve Bedia yanıbaşınızda durarak Dikran sayesinde hatırlatmışlardır.

Tarihsel anlamda ciddi bir kronolojik taramanın yapıldığı anlaşılan oyun bu anlamda da belge niteliğinde seyirci için ayrı bir önem taşımıştır.

Farklı zamanların bu iki kadın’ının aynı zaman da ilklerin temsilciliğindeki var olan önemi ise bu alanda emek veren kadınlara da gurur verici olmuştur.
Şehir Tiyatro’larının kalıcılığını ispat etmiş ve devamlı repertuarların da yerini almış oyunları gibi bu oyunun da kadın oyunculuk tarihimize ışık tutması ile yakın gelecek de Konservatuar ve Güzel Sanatlar Fakülteleri Oyunculuk öğrencileri tarafından görülme önemi olacağı inancı seyircisinde oluşmuştur.

Oyuncular

Afife Şebnem Köstem oyun da baştan sona kadar gösterdiği başarılı performansı ile Afife’nin yaşamında oluşan değişimler de getirdiği doğru ve doğal yorumu ile oyun’un seyredebilirlik tadına katkısı hissedilmiş olup özellikle hastalık evresinde oluşturduğu abartısız yorumu alkışlarımızı kendisine bir kez daha yöneltmiştir.

Bedia Hümay Güldağ oyun boyunca sakin ve çizgisel değişimlerinde biraz duragan bir performans ile özellikle de kendi sahnelerinde seyircisini biraz yormuştur.
Dikran Yiğit Sertdemir sahne de mükemmel kurduğu Afife ve Bedia dengesinde ,olmayan duygunun duygusunu hissettirmesi veya olması gerektiği kadar bir sıcalıkla taşımanın başarısını oyunun başından sonuna istenilen ölçüde götürmüştür.

Oyun yazarı Ahmet Sami Özbudak,Yönetmen Yiğit Sertdemir,Dramturg Sinem Özbudak için özenli teşekkürlerimlz Türk Tiyatrosuna kazandırdıkları bu cesur çalışma için olmuştur.

Sahne Işık Tasarımı Cem Yılmazer,Kostüm Tasarımı Nihal Kaplangı,Efekt Tasarımı Kadir Arlı,Koreografi Cıhan Yöntem,Müzik Direktörü Hüseyin Tuncel ve her katmanda desteği geçen herkese kadınlarımız adına da bir gönül teşekkürümüz de ayrıca olmuştur.

Füsun Akmen Balkaya
16.04.2015/Kadiköy

Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 488
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Zarif Bedenine Tam Oturmuş Oyunculuk Ruhu ile Kendini İş'i ile Taçlandıran Sanatçı: Özge Özder (Füsun Akmen Balkaya) - 8/7/2015
  • Güzellikle Elde Edemediğimizi Bırakalım: Saraydan Kız Kaçırma (Üstün Akmen) - 6/29/2015
  • Görme Yeri / Gürültünün İçinde (İhsan Ata) - 6/28/2015
  • Tiyatro ve Seyirci İlişkisi Üzerine (Serkan Fırtına) - 5/27/2015
  • Mükemmel Bir Shakespeare Şöleni: Bir Yaz Gecesi Rüyası (Üstün Akmen) - 5/14/2015
  • 'İstibdat Kumpanyası' ve 1876'lardan Bir Esinti... (Füsun Akmen Balkaya) - 5/5/2015
  • Her seçim bir dövüş müdür? (Dövüş Gecesi - DOT) (Dursaliye Şahan) - 5/2/2015
  • Nejla Uygur, Yıllar Sonra Bir Müzikalle Sahnede: Marko Paşa (Üstün Akmen) - 4/29/2015
  • Süheyl ve Behzat Uygur Tiyatrosu 'Marko Paşa' ile ayakta alkışlandı (Füsun Akmen Balkaya) - 4/29/2015
  • Oyun Salonu'nda ortaya karışık: İstenmeyen (Üstün Akmen) - 4/23/2015
  • Haldun Taner Sahnesi'nde 'Afife ve Bedia' ile 'Hayal-i Temsil'de Buluştuk (Füsun Akmen Balkaya) - 4/23/2015
  • Antikonformist ve Asi Bir Oyun: İmparatorluk Kuranlar (Üstün Akmen) - 4/15/2015
  • MUHTEŞEM GATSBY (Üstün Akmen) - 4/13/2015
  • Ayyar Hamza Tiyatro Oyunu (Burak Keleş) - 4/6/2015
  • Ağaçlar Gökyüzünü Nasıl Kaplar: Göl Kıyısı (Üstün Akmen) - 4/2/2015
  • Tiyatro Kılçık ve 'Aşk Yok Heyecan Var' Adlı Oyun Üzerine (Füsun Akmen Balkaya) - 4/1/2015
  • Tiyatro İstanbul'dan Dur Duraksız Komedi: İstibdat Kumpanyası (Üstün Akmen) - 3/26/2015
  • Kim Korkar Hain Kurttan (İlkay Sevgi - Melis Pınar) - 3/16/2015
  • AKM SENİN SESİN (Yurdagül Yurtseven) - 3/16/2015
  • 43 Yıllık Bir Müzikal: Balım (Üstün Akmen) - 3/16/2015
  • Bireyin Kendini Bağışlaması ve Bağışlatması: Kalp Düğümü (Üstün Akmen) - 3/11/2015
  • Seyhan Belediye Tiyatrosu'nda Bir Nazım Hikmet Oyunu: Yolcu (Üstün Akmen) - 3/9/2015
  • 'Sekiz Saniye' ve Ömer Faruk Sorak (Füsun Akmen Balkaya) - 3/7/2015
  • İki Oyun İki Değerlendirme: Adolf ve Ücret Artış Talebinde Bulunmak için Servis Şefine Yanaşma Sanatı (Üstün Akmen) - 3/4/2015
  • Alanya Belediye Tiyatrosu ve 'Bir Şehnaz Oyun' (Füsun Akmen Balkaya) - 3/3/2015
  • Tiyatro Stüdyosu'ndan 'Her Yıl Kuşlar Geri Gelir' (İhsan Ata) - 2/24/2015
  • Dramaturg ve Görevleri (Kurtuluş Bilgilioğul) - 2/24/2015
  • Edebiyat severlerin keyif alacağı bir gösteri: Dünya İşleri (Jale Sancak Röportajı) (Seray Şahinler) - 2/19/2015
  • İki Oyun İki Değerlendirme: Kurusıkı ve Kuvâyi Milliye (Üstün Akmen) - 2/18/2015
  • Tiyatro Dünyası Oyuncuları'ndan Keyifle İzleyebileceğiniz Bir Oyun OLACAK ŞEY DEĞİL (Füsun Akmen Balkaya) - 2/11/2015
  • Yönetmeliğin değişeceğine inanmıyorum! - Ragıp Yavuz Röportajı (Seray Şahinler) - 2/10/2015
  • 27.Yıl ENKA Kültür Sanat Tiyatro Buluşması - Merve Engin ve 'KESİT' (Füsun Akmen Balkaya) - 2/10/2015
  • Uygur Çocuk Tiyatrosu'nda 'Çocuk Ülkesi' Adlı Oyunu Seyrederken Çocukluğunuza Dönebilirsiniz! (Füsun Akmen Balkaya) - 2/9/2015
  • 'Olacak Şey Değil' Mi Dediniz! (Rengin Uz) - 2/6/2015
  • Adalette Kar Yok: 5. Frank (Üstün Akmen) - 2/4/2015
  • Tiyatroda yeni bir 'Uyanış' - Yağmur Yağmur Röportajı (Seray Şahinler) - 1/23/2015
  • Şehir Tiyatroları'nda Flaş Gelişme: Yönetmelik Yeniden Değişiyor - Erhan Yazıcıoğlu Röportajı (Seray Şahinler Demir) - 1/15/2015
  • Ayşe Emel Mesci'nin İşi Hesaplaşmak: Hamlet Makinesi (Üstün Akmen) - 1/14/2015
  • Bana Masal Anlatma (Füsun Balkaya) - 1/11/2015
  • Bana Masal Anlatma (Füsun Balkaya) - 1/11/2015
  • '2014 Yılının Son Günü, 2015 Yılının İlk Günü - Yeni Yıl Dedikleri….YALAN! (Füsun Balkaya) - 12/31/2014


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..