Kabare Dev Aynası'ndan Şakayla Söyler Haldun Taner (10/1/2011)
KABARE DEV AYNASI TİYATROSU olarak 10. Yılımızda dağarcığımıza büyük bir heyecan ve saygıyla kattığımız “ ŞAKAYLA SÖYLER HALDUN TANER “ adlı oyunumuz usta yazar HALDUN TANER’in kaleme aldığı benzersiz oyun ve skeçlerden bir seçki..
HALDUN TANER bu toprakların yetiştirdiği en üretken en verimli hikaye ve oyun yazarlarımızdan
Oyun yazarı ve hikaye yazarlığının da ötesinde eserleriyle yüzümüze ve ruhumuza ayna tutan bir bilge.
Bizim, olaylar karşısında bir devekuşu gibi başımızı kumlara gömüşümüze üç maymun misali görmeyip, duymayıp, konuşmayışımıza çok öfkelense de söyleyeceğini kırıp dökmeden, şefkatli bir dille bize şakayla söyleyen bir yazar HALDUN TANER…
Aynı zamanda müthiş bir sentezci…
Batının çağdaş tiyatrosunun en çokta Brecht’in epik tiyatro kuramını bizim ortaoyunumuzla, meddahımızla, tuluat tiyatromuzla kaynaştırıp ortaya yüzde yüz bizden olan oyunlar çıkarmış bir yazar
Yerelden evrensele gidebilen ve kendi - her kesimden -insanına bunu benimsetmenin de ötesinde oyunlarıyla yurt dışında da başarıya ulaşan bir yazar Haldun Taner.
GÖZLERİMİ KAPARIM VAZİFEMİ YAPARIM, KEŞANLI ALİ DESTANI,SERSEM KOCANIN KURNAZ KARISI,VATAN KURTARAN ŞABAN ve daha bir çok yapıtı bu sentezciliğinin mucizevi örnekleri.
Kabarenin Türkiye ‘ de benimsenmesi de Haldun Taner’in sentezci zekasının bir ürünü.
Batıdaki şekliyle şablon olarak alınabilir ve müslüman mahallesinde salyangoz satma misali ülkemizde oynanabilirdi pekala kabare.
Ama hayır bu kadar kolaycı değil Haldun Taner’in zekası…Daha derin bakıyor her meseleye…Bizim geleneksel tiyatromuzla hamhal olmuş bir kabareyi benimsetti bizlere.
İlk örneğini de Zeki Alasya , Metin Akpınar’ la birlikte kurduğu DEVEKUŞU KABARE tiyatrosunda verdi. 1967 ‘ de kurulan bu topluluk için VATAN KURTARAN ŞABAN oyununu kaleme aldı.Kabare alanındaki ilk adımın atılmasını sağladı.
DEVEKUŞU KABARE ‘ den, AHMET GÜLHAN’ la birlikte kurduğu TEF KABARE ‘ ye kadar kabare alanında çok kalıcı ve etkileyici eserler verdi.
Biz de kuruluş aşamasında tiyatromuzun adını onun “ TİYATRO HAYATIN AYNASI KABARE DEV AYNASIDIR “ tanımından hareketle KABARE DEV AYNASI koyduk.
Muhsin Ertuğrul’ un “ Tiyatromuzun nefesinin tıkandığı zamanlarda Haldun oyunlarıyla oksijen verip hayata döndürdü” lafı bile Haldun Taner’in tiyatromuzda ne kadar etkili ve değerli bir yazar olduğunun başlı başına bir kanıtı sayılır.
Oyunumuza gelince:
Bildiğiniz gibi Haldun Taner tüm kabarelerinde genel bozukluklara, ölçüsüzlüklere karşı sosyal adaletsizliklere ölçü getiren bir ALAY MESAFESİ koyar…
Bunu da neden yaptığını şöyle anlatıyor üstat:
“Bir hadiseye gülerek bakmak, o hadiseye mesafeli bakmak demektir. O hadisenin içinde haşır neşir olmuş ve o hadisenin içinden çıkamayan insanlara başka açıları da hatırlatmak demektir”
Oyunumuzun birinci perdesi üstadın unutulmaz eseri “ VATAN KURTARAN ŞABAN” oyunundan alınan en çarpıcı skeçlerden oluşuyor.Bildiğiniz gibi Haldun TANER bu eserinde Tapu Kadastro müdürlüğünden gelip kültür işlerine bulaşan Şaban’ının bu alanda yaptığı komik ve çarpık uygulamalarını hicivli bir dille anlatıyor.
Oyunumuzun ikinci perdesi ise Haldun Taner ustanın toplumsal yaşamımızın aksayan ve yozlaşan tutarsızlaşan yanlarını mizah unsurlarından yararlanarak kaleme aldığı skeçlerden oluşuyor.
Oyunumuzun en çarpıcı sahnesi ise finalde sergilediğimiz meşhur GÖZLERİMİ KAPARIM VAZİFEMİ YAPARIM oyununun Psikanaliz sahnesi. Bu sahnede saf, iyi niyetli, dürüst ve ülkesine gönülden bağlı Vicdani’nin açıkgözler, dalkavuklar ,üç kâğıtçılar karşısında nasıl horgörüldüğü ve ezildiği ve daha sonra da nasıl akıl hastanesinin yolunu tuttuğunu traji- komik bir şekilde anlatıyor.
Onuncu yılımızı kutladığımız şu günlerde ölümünün yirmi beşinci yılında üstat Haldun Taner’in bu skeçlerini sergilemek bizim için hem şeref hem de görev.
Çünkü teknoloji, giyim kuşamımız ve gündelik hayatımız değişirken zihniyetimizin hiç değişmediğini bize oyunlarıyla gösteriyor Haldun Taner. Duygu ve düşüncelerimizin erozyona uğradığı şu günlerde bizi insan olmaya çağırıyor.
Bizi insan olmaya ve insan kalmaya çağıran üstadımızın skeçleriniı layıkınca oynamak ve üstadın adını hep gündemde tutmak biz tiyatrocuların boynunun borcu.
Tiyatroseverleri hem bu büyük bir yazarı ölümünün 25 yılında anmaya hem de ibretlik sahnelerle ağlanacak halimize gülmeye davet ediyoruz.
Yazar olmak ister misiniz?
Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...