| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
74 ve 76 kişilik Tiyatro Üzerine
Nedim Saban



Ustalarım Göksel Kortay ve İzzet Günay’ı, bir Cumartesi gecesi Galatasaray’daki İkinci Kat Tiyatrosu’nun merdivenlerini tırmanırken gördüğümde pek yadırgamadım doğrusu. Onlar gibi tiyatro sevdalıları , iyi bir oyun izlemek uğruna her merdiveni, her yokuşu tırmanırlar çünkü. Bir de kondisyonlarının benden on kat iyi olduğunu göze alırsanız, o kadar çok basamağı hepimizden hızlı biçimde tırmanmalarını da garipsemedim... Kaldı ki, İkinci Kat Türk Tiyatrosu’na yeni bir kat çıktı, oradaki arkadaşlarım için gökdelen merdiveni tırmanmaya bile değer. Ancak zaten İstanbul’u yıllardır semt semt dolaşan Afife Jürisi’nin, İkinci Kat’a Eylül ayındaki bu yolculuğunun arkasında bir başka neden olduğunu kavradım sonra. Bu yıl 75 kişinin altındaki salonlarda oynanan oyunlar da değerlendirmeye alınacakmış!

Bu 75 kişi meselesini batıdan ithal ettik. Mesela New York’da 100 kişinin altındaki tiyatroların Tony ve Drama Desk Ödülleri’nde kategori dışı tutulmaları söz konusu. Son derece saçma bir kıstas: Sanki oyuna değil de, tiyatronun koltuğuna veriyorsun ödülü… Ancak sendikal hakları son derece ilerlemiş olan Amerikan Tiyatrosu’ndaki bu sandalye kıstasının ardında, tiyatroların hacmi, oyun sayısı ve konumlarına göre özel sözleşmeler yapıldığı ve emekçilerin haklarının korunduğu gerçeği var. Herhangi birisi, bir küçük tiyatroda prodüksiyon yapmaya yeltendiğinde bile, emekçilere en az 4 hafta iş alanı yaratmayı garanti etmeli, tiyatronun boyutuna göre bir asgari ödeme sözü vermeli ve bu ödemenin büyük miktarını oyuna başlamadan önce, teminat olarak yatırmalı. Böylece küçük battım, büyük battım bahanelerine sığınmadan, mümkün olduğu kadar az kişi mağdur edilmiş oluyor. Amerikan Tiyatrosu’ndaki salon boyutuna göre, kıstas belirleme ve ödül kategorisi yaratmasının ardında, tiyatro emekçilerini koruma derdi var. 76 kişilik bir salonda yapılan oyunlar daha önemlidir, 74 kişilik salonlardaki oyunlar görmeye değmez gibi bir şey değil bu..

Bizim zevksiz müteahit milletimiz, Bodrum’un cennet koyunda doğa katliamı yapanlar,
HES’lerin yolunu açarak Karadeniz’i bitirenler filan 75 kişinin altındaki tiyatrolara da kaçak koltuk atıp, ödül kategorisine sokacak kadar uyanıktırlar. Ancak şu aralar televizyon yapımcısı olma uğraşındalar, tiyatro ile zaman kaybetmezler…

İstanbul’da öteki tiyatroların varlığına en çok sevinen ve kimi zaman yarı profesyonel, kimi zaman amatör olarak yapan toplulukların sadık bir seyircisiyim. Büyük tiyatro olmaz, iyi tiyatro olur, buna inanırım…

Profesyonel tiyatrolar sadece devlet desteği krizlerinde bir araya gelir ve genelde birbirlerinin arkasından konuşurlarken, alternatif tiyatroların örgütlenmesi, oyunlarının duyurusu , rotasyonu konularında güç birliği yapmalarını da en azından oyunları kadar alkışlıyorum. Artık içinde bulunmadığım tiyatro yapımcıları derneğinde, bir dönem aktif rol oynarken, her nedense destek kategorilerinden dışlanan tiyatrolar için ayrı bir mücadele verdim. O zamanlar ödenekli tiyatrolarda görev alanların kurucusu olduğu tiyatroları bakanlık yardımlarından uzak tutma yönünde bir görüş vardı…Sanki özel tiyatro patronlarının başka bir geliri yokmuş gibi, başka bir geliri olanların yardım almalarına karşı bir cephe oluşturulmuştu!

İstanbul’daki alternatif tiyatro devrimini kendince destekleyen ve alkışlayan biri olarak,
iki şeye karşıyım.
1) CHP Genel Başkanı’nın bile değiştiği bir dönemde, İKSV Tiyatro Festivali’nin değişmez başkanı Dikmen Gürün’ün sevdiği kişilerin zorla desteklenerek, bazen abuk sabuk oyunlarla zorla festivale dahil etmesi.
2) Afife Jale, Sadri Alışık Ödülleri’nde tüm tiyatroun aynı kategoride değerlendirilmeleri…

Seçkin Selvi, Milliyet Sanat Dergisi’ndeki yazısında, “büyük salonda batanlar küçük salonda üretenlere karşı”demiş. Ben, bir tiyatronun sadece boyu nedeniyle ödüllerden dışlanmasına sonuna kadar karşıyım, ancak bu tiyatroların profesyonel özel tiyatrolar ve ödeneklilerle aynı kategoride değerlendirilmesinin her iki taraf için de büyük haksızlık olacağına inanıyorum.
İyi bir prodüksiyon yapmak çok para harcamak demek değil kuşkusuz, ancak sözgelimi 30 kişilik bir dönem oyunun kostüm tasarımıyla, in yer face tasarımını nasıl aynı kategoride değerlendireceksiniz?
İyi oyunculuk ağdalı oyunculuk değil kuşkusuz, ancak 30 kişilik bir salonda fısıltayla oynanan oyun ile Shakespeare, Chekhov, İbsen ya da bir fars oyunculuğunu nasıl bir arada tutacaksınız? Sadece komedi ile dramı ayırmak yeterli değil ki… Kaldı ki, şu an alternatif tiyatro kara komedilerle öne çıkıyor. O oyunları komedi kategorisine sokuşturmaya çalışmak da komik olacak.
Sanat, her engeli aşar ve iyi tiyatro nerede olursa olsun yerini bulur demek tamamen hayalcilik…
Alternatif bir toplulukta yeni oyunculuk biçemlerini deneyerek hem kendini, hem seyircinin estetiğini geliştiren bir oyuncuyla, 700 kişilik bir tiyatroda espri satmak zorunda olan birini aynı kefeye koyamazsınız.
Oyuncuya, yazara, yönetmene, tasarımcıya, prodüktöre haksızlık!
Bir de bu uygulama sonucunda yılda 150’yi aşkın oyuna gitmek zorunda kalan jürilere haksızlık!
Sahiden onların yıl sonunda sağlıklı bir değerlendirme yapacak kafaları kalacağına inanıyor musunuz?

Nedim Saban
nedimsaban@superonline.com

Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 546
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Metin Boran'ın Hilmi Zafer Şahin Röportajı (Metin Boran) - 10/16/2012
  • Erol Günaydın Taziye Sayfası - Başsağlığı Mesajınızı Yazın (Taziye Sayfası) - 10/15/2012
  • İktidarların tiyatro korkusu (Metin Boran) - 10/12/2012
  • Yeniden Bertolt Brecht (Hayati Asılyazıcı) - 10/12/2012
  • Sidikli Kasabası Burası / Dünyaya Kendi Gözüyle Bakar (Murat Örem) - 10/10/2012
  • Lulabay: Bir Cihangir ya da Yer Değiştirmenin Hikâyesi (Cansu Karagül) - 10/10/2012
  • Bozkurt Kuruç Hoca Dedi Ki: Sırça Kümes değil, Sırça Küme'dir (Üstün Akmen) - 10/10/2012
  • Bey Oğullarının Yokolduğu Beyoğlu'nda Çarpışmalar: Kazaen (Üstün Akmen) - 10/10/2012
  • Mutsuzluk Komedisi: Anita'nın Aşkı ya da Antigone New York'ta (Üstün Akmen) - 10/8/2012
  • Tarık Günersel'den Hiciv Yüklü Şiirsel Trajedi: Zırhlı Kurt (Üstün Akmen) - 10/8/2012
  • 74 ve 76 kişilik Tiyatro Üzerine (Nedim Saban) - 10/8/2012
  • Buruk Olmayan Ezgi - Largo Desolato (Gülin Dede Tekin) - 10/5/2012
  • Gözü Matematikten Yılmış -Tuhaf Tabiatlı Çocuk-, Bedri Rahmi EYÜBOĞLU ve Tek Kişilik Yaşam Oyunu (Murat Örem) - 10/4/2012
  • Çirkin - Devlet Tiyatroları (Gönenç Kaytaz) - 10/4/2012
  • Perdeler açılırken İstanbul Şehir Tiyatroları (Hayati Asılyazıcı) - 10/2/2012
  • Ankara Devlet Tiyatrosu'nda Tennesse Williams: Sırça Kümes (Üstün Akmen) - 10/2/2012
  • Dertsiz Oyun'un Derdi - Yiğit Sertdemir - Altıdan Sonra Tiyatro (Melih Anık) - 9/25/2012
  • Sanat Dünyamızın Ördek Tecavüzcüler (Nedim Saban) - 9/24/2012
  • Benim de Babaannemin Başı Bağlıydı (Nedim Saban) - 9/24/2012
  • 10. Kıbrıs Tiyatro Festivali İNADINA Sürmekte... (Üstün Akmen) - 9/19/2012
  • Türk tiyatrosu ve Münir Özkul (4) (Hayati Asılyazıcı) - 9/15/2012
  • Türk tiyatrosu ve Münir Özkul (3) (Hayati Asılyazıcı) - 9/15/2012
  • Türk tiyatrosu ve Münir Özkul (2) (Hayati Asılyazıcı) - 9/15/2012
  • Türk Tiyatrosu ve Münir Özkul (1) (Hayati Asılyazıcı) - 9/15/2012
  • Ay Işığı Manastırı'ndan Çıktık Yola, Şimdi Gelelim AKM-SA'ya… (Üstün Akmen) - 9/12/2012
  • Merhamet, Hava Gibi Gereksinimimizdir'in Öyküsü: Reis Bey (Üstün Akmen) - 9/12/2012
  • Bale akşamlarından izlenimler (Rengin Uz) - 9/3/2012
  • NELER OLUYOR? YİNE NELER OLUYOR? (Cüneyt İngiz) - 9/2/2012
  • AKPaketiyatrosu (Ne Paketmiş!) (Yurdagül Yurtseven) - 8/29/2012
  • Ne Şam'ın Şekeri, Ne Arabın Yüzü: Kargaşa (Üstün Akmen) - 8/29/2012
  • Tiyatro Yanetki'den Doğrudan Etkili Bir Oyun: Yalnız Batı (Üstün Akmen) - 8/29/2012
  • TİYATRO VE DEVLET II (Savaş Aykılıç) - 8/22/2012
  • MÜŞFİK KENTER USTAYI GURBETE YOLCU ETTİK (Üstün Akmen) - 8/22/2012
  • Rengin Uz, Müşfik Kenter'i Yazdı: O KADAR SAHİCİ VE YAKINDI SESİ… (Rengin Uz) - 8/18/2012
  • YENİ SEZON (Nedim Saban) - 8/17/2012
  • Kemal Başar, Müşfik Kenter'i Yazdı: İnsan Ol! (Kemal Başar) - 8/16/2012
  • Arda Aydın, Müşfik Kenter'i Yazdı: İnsan Ol! (Arda Aydın) - 8/15/2012
  • Müşfik Kenter Taziye Sayfası - Başsağlığı Mesajınızı Yazın (Taziye Sayfası) - 8/15/2012
  • LEFKOŞA'NIN TİYATROSUNA DOKUNULAMADI (Üstün Akmen) - 8/15/2012
  • Bodrum'a sanat, Kale'ye bale yakışıyor (Rengin Uz) - 8/11/2012
  • (Tiyatroda) Beyin Yıkama (Melih Anık) - 8/3/2012


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..