| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
İktidarların tiyatro korkusu
Metin Boran



Tiyatro, yaşanmışlıkları, unutturulmaya çalışılan değerleri biriktirir ve bir ‘yaşantı parçası’ olarak uygarlığın ve insanlığın kullanımına yeniden sunar.

Tiyatro hayata, insana ve tabiata ilişkin bütün devinimleri anlatır, gösterir ve anlamlandırmaya çalışır.

Tiyatro doğru düşünmenin yolunu açar, soru sordurur, eleştiriye yöneltir, tedirgin eder, kaygılandırır.

Tiyatro tüm otoriter yapıların yönetim tarzını, gizli kalmış, dokunulması yasaklanmış ve tabu kabul edilmiş, geleneksel değerlerini tartışmaya açar.
Tiyatro bu baskı rejiminin sürekliliği adına oluşturulan faşizan dili ve retoriği reddederek, kendi özgürlük alanının sınırlarını genişletme adına özgür eylemlerde bulunur.

Bu eylemi gerçekleştirirken tiyatro, baskıcı kurumsal yapının aparatları haline gelmiş şahsiyetleri rencide eder.

Gerici ve geleneksel ahlak anlayışının egemenlik kurduğu bir ortamda sanatın pratik olarak kendini özgürce sunmasının yolu büyük oranda kapalıdır.

Sanat çünkü yaşamı bütünlüklü olarak aktarma işlevini ancak özgür, korkusuz ve sansürsüz bir ortamda gerçekleştirebilir.

Bu bağlamda iktidarın egemenlik ideolojisine aykırı bulduğu, kendinden saymadığı, kabullenemediği, hazmetmekte zorlandığı tiyatro pratiğini özgürleştirme olasılığı yoktur.

Tiyatro kurumsal çerçevede kendisini sınırlayan, yasaklayan ve yok sayan bütün gerici, konservatif ve yoz ideolojik angajmanlardan kurtardığı oranda kendi varlığını çağa uygun, modern uygarlığın paralelinde özgürce sürdürebilir.

Tiyatronun sahnede oluşturduğu ‘özgür söz’, egemenlerin fincancı katırlarını ürküttüğü için yasaklanır, sansürlenir ya da görevini yerine getirmesi engellenir.

Hüküm süren iktidarın geçerli ahlaki kodlarına uymayan bir sanat pratiği, çeşitli gerekçelerle gözden düşürülür, itibarsızlaştırılır ve toplumsal hayattan tecrit edilir.

Bu, yasaklama ve men etme anlayışının uygulamaları yakın tarihimizde mevcuttur.

Kuruluşundan bu yana resmi bir baskıyla iç içe yaşayan, zımni ve sarih bir tehditle sanat üretimi alanına giren Devlet Tiyatroları ve Şehir Tiyatroları’nın “tiyatroyu kotarma” yükümlülüğünü eksik, kadük ve sınırlı bir görevle gerçekleştireceği açıktır.

Bu kıskaçtan kendini sıyırmak ve ‘Her şeye rağmen tiyatroda ısrar etmek’ için taviz vererek ya da fazla renk vermeden egemenlerden kabul gören yapımları alana dahil etme girişimlerinin uzun vade de sonuçsuz kaldığı ve tiyatroyu gerilettiği görülmüştür.

Egemen ideolojinin icazeti çerçevesinde sunulan bir tiyatro pratiği belli kaygı, çekingenlik ve ürkeklikle kotarılmış olduğundan geleneksel düşünceyi gözeten, değişime kapalı, içi boş, sıradan, bayağı, düzeysiz ve etkisiz sabun köpüğü eğlencesi olabilir ancak.

Bu bağlamda tiyatronun kendi tematik bütünlüğünü, serbest konu seçimini, gösterim niteliğini ve estetik ölçüsünü sınırlayan/belirleyen her türlü otoriter eğilimlerle arasına mesafe koyması ya da bu baskıya direnmesi, sanatın özgür geleceği için zorunludur.

Çünkü tiyatro sınırsız düşünür, gerçeği arar ve yansılar. Bu kılgısal bir eylemdir.
Tiyatro bu kutsal eylemini gerçekleştirme aşamasında aynı zamanda insanla birlikte kendini de dönüştürür ve yeniler.

Bu sebeple son zamanlarda tiyatro kurumlarına yönelik bir ele geçirme operasyonunu gündemine almaktadır siyasal iktidar.

Siyasal iktidarın tiyatro üzerindeki tahakkümü ortadan kaldıran yeni bir yapılanmanın zamanı gelmiştir artık. Her türlü ödenekli kurumsal tiyatroların, siyasal iktidarın idari dayatmasından, ideolojik ve ahlaki telkin ve önerilerinden kendini bağımsızlaştıracak özerk bir modelin oluşturulması için alanın yetkin ve deneyimli isimlerinin ortak girişimiyle ‘yeniden yapılanma’ çalışmaları bir an önce başlamalıdır.

Metin Boran

Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 237
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Tiyatronun Sorunu, Sadece Tiyatrocunun Sorunu Mu (Özer Arslanpay) - 11/12/2012
  • Antigone; Tiyatroda Bir Doruk, Dorukta Bir Tiyatro! (Savaş Aykılıç) - 11/9/2012
  • Tiyatromuza yeni bir yıldız mı doğuyor ne: Aşkın Sıradanlığı (Üstün Akmen) - 11/7/2012
  • Nora'nın Öyküsü İzmir Devlet Tiyatrosu'nda: Bir Bebek Evi (Üstün Akmen) - 10/31/2012
  • Özelleştirmeyi ve grevi anlatan oyun Dar Ayakkabı İle Yaşamak (Hayati Asılyazıcı) - 10/29/2012
  • İzmir Devlet Tiyatrosu'nda İzleyemediğim Oyun: Bağdat Hatun (Üstün Akmen) - 10/25/2012
  • Ödipus Şehre İndi! (İhsan Ata) - 10/23/2012
  • Yıldırım Önal'la Oğuz Atay Yakın Akrabaysa Bay Feuerbach Kimlerden? (Murat Örem) - 10/18/2012
  • Metin Boran'ın Hilmi Zafer Şahin Röportajı (Metin Boran) - 10/16/2012
  • Erol Günaydın Taziye Sayfası - Başsağlığı Mesajınızı Yazın (Taziye Sayfası) - 10/15/2012
  • İktidarların tiyatro korkusu (Metin Boran) - 10/12/2012
  • Yeniden Bertolt Brecht (Hayati Asılyazıcı) - 10/12/2012
  • Sidikli Kasabası Burası / Dünyaya Kendi Gözüyle Bakar (Murat Örem) - 10/10/2012
  • Lulabay: Bir Cihangir ya da Yer Değiştirmenin Hikâyesi (Cansu Karagül) - 10/10/2012
  • Bozkurt Kuruç Hoca Dedi Ki: Sırça Kümes değil, Sırça Küme'dir (Üstün Akmen) - 10/10/2012
  • Bey Oğullarının Yokolduğu Beyoğlu'nda Çarpışmalar: Kazaen (Üstün Akmen) - 10/10/2012
  • Mutsuzluk Komedisi: Anita'nın Aşkı ya da Antigone New York'ta (Üstün Akmen) - 10/8/2012
  • Tarık Günersel'den Hiciv Yüklü Şiirsel Trajedi: Zırhlı Kurt (Üstün Akmen) - 10/8/2012
  • 74 ve 76 kişilik Tiyatro Üzerine (Nedim Saban) - 10/8/2012
  • Buruk Olmayan Ezgi - Largo Desolato (Gülin Dede Tekin) - 10/5/2012
  • Gözü Matematikten Yılmış -Tuhaf Tabiatlı Çocuk-, Bedri Rahmi EYÜBOĞLU ve Tek Kişilik Yaşam Oyunu (Murat Örem) - 10/4/2012
  • Çirkin - Devlet Tiyatroları (Gönenç Kaytaz) - 10/4/2012
  • Perdeler açılırken İstanbul Şehir Tiyatroları (Hayati Asılyazıcı) - 10/2/2012
  • Ankara Devlet Tiyatrosu'nda Tennesse Williams: Sırça Kümes (Üstün Akmen) - 10/2/2012
  • Dertsiz Oyun'un Derdi - Yiğit Sertdemir - Altıdan Sonra Tiyatro (Melih Anık) - 9/25/2012
  • Sanat Dünyamızın Ördek Tecavüzcüler (Nedim Saban) - 9/24/2012
  • Benim de Babaannemin Başı Bağlıydı (Nedim Saban) - 9/24/2012
  • 10. Kıbrıs Tiyatro Festivali İNADINA Sürmekte... (Üstün Akmen) - 9/19/2012
  • Türk tiyatrosu ve Münir Özkul (4) (Hayati Asılyazıcı) - 9/15/2012
  • Türk tiyatrosu ve Münir Özkul (3) (Hayati Asılyazıcı) - 9/15/2012
  • Türk tiyatrosu ve Münir Özkul (2) (Hayati Asılyazıcı) - 9/15/2012
  • Türk Tiyatrosu ve Münir Özkul (1) (Hayati Asılyazıcı) - 9/15/2012
  • Ay Işığı Manastırı'ndan Çıktık Yola, Şimdi Gelelim AKM-SA'ya… (Üstün Akmen) - 9/12/2012
  • Merhamet, Hava Gibi Gereksinimimizdir'in Öyküsü: Reis Bey (Üstün Akmen) - 9/12/2012
  • Bale akşamlarından izlenimler (Rengin Uz) - 9/3/2012
  • NELER OLUYOR? YİNE NELER OLUYOR? (Cüneyt İngiz) - 9/2/2012
  • AKPaketiyatrosu (Ne Paketmiş!) (Yurdagül Yurtseven) - 8/29/2012
  • Ne Şam'ın Şekeri, Ne Arabın Yüzü: Kargaşa (Üstün Akmen) - 8/29/2012
  • Tiyatro Yanetki'den Doğrudan Etkili Bir Oyun: Yalnız Batı (Üstün Akmen) - 8/29/2012
  • TİYATRO VE DEVLET II (Savaş Aykılıç) - 8/22/2012
  • MÜŞFİK KENTER USTAYI GURBETE YOLCU ETTİK (Üstün Akmen) - 8/22/2012


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..