Mirina Zimanekî, Muammer Karaca Tiyatrosu'nda (4/16/2009)
İSTANBUL - Mehmed
Uzun’un Kürtçeye çevirdiği Nobel Edebiyat Ödüllü Harold Pinter’in “Dağ Dili”
oyunu ve Mehmed Uzun’un “Kahramanın Ölümü” adlı uzun şiiri “Bir Dilin Ölümü”
olarak çapraz kurguyla Kürtçe 21 Nisan’da 20.00’de Beyoğlu Muammer Karaca
Tiyatrosu’nda sahnelenecek.
Aydın Orak’ın çapraz kurguyla iki
ayrı eseri aynı sahnede farklı rejisiyle sahnelenen oyunda Bilal Bulut, Şengül
Özdemir, Perihan Adalmış ve Aydın Orak’ın başarılı performanslarıyla rol aldığı
oyunun müzikleri Kürt rockçu Ciwan Haco’ya ait. Oyunun ışık tasarımı Ahmet Çay,
kostüm Sezgin Aydın, yönetmen asistanı Sait Külen ve plastik makyaj Soner
Caner’e ait.
Oyuncu-yönetmen Aydın Orak’ın iki
oyunu çapraz kurguyla farklı bir tiyatro anlayışıyla Kürt Tiyatro sahnesine
yeni bir deneme kazandırdı. Kürt romanının en önemli isimlerinden biri olan
Mehmed Uzun’un bu uzun şiiri “Mirina Egîtekî” ilk kez Harold Pinter’in “Zimanê
Çiya” oyunuyla paralel bir şekilde sahneleniyor. Yerli ve yabancı bu iki yazarın
iki eseri aynı sahnede hayat buluyor. Kaderin cilvesi olsa gerek her iki büyük
yazar da kanser hastalığından dolayı yaşama veda etmişti. Tiyatro Avesta Musa
Anter’in hayatını anlatan “Araf” oyununun sahnelemesine de devam ediyor.
“RESMİ DİLDEN BAŞKA DİL
KONUŞAMAZSINIZ, YASAK!”
Harold Pinter, 1985 yılında
Türkiye’ye geldiğinde Diyarbakır Hapishanesi’nin ziyaretinden sonra ülkesine
döndüğünde bu oyunu ele alır. Kürtlerin dili ve kültürü üzerindeki baskılar onu
bu oyunu yazmaya yöneltti. “Dağ Dili” olduğu gibi Kürtçe yasağını konu
ediniyor. Bilinmez bir ülkede yaşayan, “dağ”lı bir ana, tutuklu oğluyla görüşme
sırasında kendi ana dilinden başka bir dili 'bilmediği' için konuşamaz. Görüşme
sırasında kendi dilinde ancak, 'Ekmek getirdim', 'Elma getirdim' diyebiliyor.
Gardiyan'ın sertliğine maruz kalan yaşlı kadın, sonra da ölür. “Dağ Dili”nden
birkaç diyalog şöyledir; "Dinleyin şimdi. Sizler dağdan geldiniz. Dinliyor
musunuz beni? Sizin diliniz yok, ölmüş. Yasak. Burada sizin dağlı dille konuşma
izni yok. Kendi adamlarınızla kendi dilinizle konuşma yok. Yasak. Anlaşıldı mı?
Konuşamazsınız kendi dilinizle. Kanunen yasak. Resmi dil neyse onu
konuşursunuz. Burada bir tek o dile izin var. Kendi dağlı dilinizle konuşmaya
kalkarsanız, çok fena ceza yersiniz.”
BİR YİĞİTLİK DESTANI…
Mehmed Uzun’un gerçek bir olaydan
esinlendiği “Mirina Egîtekî / Bir Yiğidin Ölümü” adlı uzun şiirinde yiğitlik
destanı olarak gerçekliğini koruyor. Bütün savaşçı kültürlerde ortak olan
yiğitlik teması şiirsel bir dille öykü ile kurgulanarak anlatılıyor. Aynı
zamanda Kürtçenin zenginliğinin sergilenmesi açısından şiir başarılı bir
çizgide ilerliyor. “Yiğitlik, Ölüm, Aşk, Ana Sevgisi, İhanet, Kahramanlık,
Dünya, Baba, Kardeş, Yokluk, Çocukluk, Arkadaş, Rüya, Dağlar…” gibi temaların
içerisinde olduğu “Bir Yiğidin Ölümü” adlı şiir, militarizmin kuşatması altında
sıkışıp kalan beş kahramanın hikâyesini anlatıyor.
KÜRTÇE’NİN TİYATRO AVESTA’SI
Aydın Orak ve Cihan Şan’ın kurduğu
grup, 2003 yılında “Bir İhsak’sın Bir Cemil” oyunuyla Tiyatro Avesta adını
alır. Grubun ilk Kürtçe oyun denemesi olan “Bir Delinin Güncesi” N. Gogol’un
ünlü klasiğini Kürt Tiyatrosu’na uyarladı. Daha çok özel ve deneysel oyunlar
için bir araya gelen grup, daha sonra Aziz Nesin’in “Sen Gara Değilsin” adlı
eserini Kürtçeye çevirdi. Tiyatro Avesta oyunlarını Uluslararası Ankara Tiyatro
Festivali ve Batman-Hasankeyf Festivali olmak üzere yurtiçi ve yurt dışı birçok
kez turne düzenledi. “Araf / İki Ülke Arasında” adlı oyunu birçok ilde
sahneledi. Musa Anter’in yaşamının anlatıldığı “Araf/ İki Ülke Arasında”
İstanbul İsveç Başkonsolosluğu’nun desteğiyle sahnelendi. Bu oyunun
sahnelenmesine devam ediliyor.
Mehmed Uzun’un Kürtçeye çevirdiği
Nobel Edebiyat Ödüllü Harold Pinter’in “Dağ Dili” oyunu ve Mehmed Uzun’un
“Kahramanın Ölümü” adlı uzun şiiri “Bir Dilin Ölümü” olarak çapraz kurguyla
Kürtçe 21 Nisan’da 20.00’de Beyoğlu Muammer Karaca Tiyatrosu’nda sahnelenecek.
Oyunun biletleri Mezopotamya Kültür Merkezi(MKM), Medya Kitapevi ve Radîn
Cafe’de bulunabilir.
Yazar olmak ister misiniz?
Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...