| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
İlk İşçi Sınıfı Devletinin Sancılı ve Komik Öyküsü: Ölümüne
Üstün Akmen



Rus oyun yazarı Nikolay Robertovich Erdman (1900-1970)’ın devrim için Kızıl Ordu'ya katılmış genç bir yazarın Stalin döneminde uğradığı hayal kırıklıklarını anlattığı ve Sovyet döneminde yazılmış en iyi oyun olarak tanımlanan “İntihar-The Suicide (1928)”ını okumadım, izlememiştim, bilmiyordum. 2010-2011 sezonunda Tiyatro Stüdyosu yapımı olarak izlediğimiz “Şölen-Dinner”in İngiliz yazarı Moria Buffini (1965), “İntiharı” almış “Dying For It” adıyla Londra’daki Almeida Tiyatrosu için uyarlamış, o uyarlamayı Ceren Yalçın Türkçeye kazandırmış, Mehmet Birkiye de Kent Oyuncuları için sahneye taşımış. Sovyetler Birliğinin ilk önder kadrosunun tarihteki ilk işçi sınıfı devletinin istikamet yönünü tayin ederken, daha önce tarihte benzer bir örnek olmamasının her türlü sıkıntısını çektiği dönemde geçen oyun, yazarının tanımıyla tam bir grotesk kara komedi, hatta bir fars.

ÖLEREK GERİDE KALANLARA YARARLI OLABİLMEK
Eserde Semyon Semyonovich Podsekalnikov (Engin Hepileri), karısının eline bakan işsiz bir erkektir. Evin geçimini, adı kısaca “Masha” olarak anılan karısı Maria Lukianovna (Güneş Sayın) ile Masha’nın annesi Serafima Ilyinichna (Kadriye Kenter) karşılar. Semyon, bir taraftan “ekmek elden su gölden” sadece tüketir, ama diğer taraftan kendini sürekli olarak işe yaramaz biri olarak duyumsar. İvedilikle bir iş bulması gerekmektedir, yoksa yaşamasının bir anlamı kalmayacaktır. Esasında, asıl aradığı iş de değildir, amaçtır. Yaşama tutunmasını sağlayacak bir uğraştır aradığı. Semyon, tuba çalmakla da; din, aşk, felsefe, sanatla da var olabilir.

Ya var olmaktan vazgeçerse?

O zaman ne gibi bir nedene gereksinimi olacağını düşler, düşünür.

Din, aşk, sanat, ideoloji uğruna ölmek; belki de kendisini kahraman, ölümünü de anlamlı kılacaktır. Ölerek geride kalanlara yararlı olabileceğini de kurgular. Gene de, her şeye rağmen kendisini cendere içine alan yaşamın diğer oyuncularıyla birlikte bir tiyatro sahnesini andıran dünyasında yaşamına devam etmek daha anlamlı olacaktır, anlar, kavrar.

ÜZÜMÜN MAYALANMASI YA DA HAMURUN KABARMASI
Mehmet Birkiye, oyunu üzümün mayalanıp şaraba dönüşmesi ya da hamurun kabarması gibi (bu benzetme bana aittir, ikinci kez kullanıyor olabilirim, aman haaaa…) dakika dakika oluşturmuş, oyuna sürükleyici bir güç katmış. Oyuna hem alegorik, hem de gerçekçi yönden yaklaşmış. Gerçi tempoyu genel anlamında yüksek tutarak izlenmeye süreklilik kazandırmak için yer yer abartılı tablolar yaratmış, ama alışılagelmiş kaba gülünçlüklerden; olmayacak, yabansı şakalaşmalardan yararlanmamış, güldürmeyi asla kaba olmayan bir biçem içinde kotarmış. Barış Dinçel’in dört tabloya bölerek oluşturduğu sahne düzeni ve Cem Yılmazer’in sarı ton ışıkları da, eminim kendisine mizansen kurma konusunda yardımcı olmuş. Yani, oyunu sahneye usta işi çakmış!

ÇİĞDEM ERKEN’İN MÜZİKLERİ, SEYİRCİYİ DÜŞÜNMEYE SEVK EDİYOR
Başak Özdoğan’ın kostüm tasarımıysa gerçekten “çok iyi” çıkmış. Çiğdem Erken’in müziğindeki tınılar belli ki siyasal bir bilinçle kotarılmış, dolayısıyla oyuna iletisi olan, karakterlerin söylemek istediklerini bu yolla iletebilecekleri müzikler yayılmış. Cihan Yöntem, koreografisiyle dans tablolarını tek kelimeyle cilalamış. Ceren Yalçın yapıtı, eleştirilemeyecek titizlikle dilimize aktarmış.

ÇAĞRI ŞENSOY KUTLANASI BİR OYUN VERİYOR
Oyunculuklara gelindiğinde söyleyeceklerim şunlar olabilir: Sükan Kahraman, Peder Yelpidi’ye, Hüseyin Sevimli, Şair Viktor Viktoroviç’e temel kurallara uygun bir yorumla can veriyorlar. Stepan Vasilyeviç’de Edip Tepeli, Oleg Leonidoviç’te Tanju Girişken, Klarnetçi’de Alican Yılmaz, Partideki Dansçı Kızlar olarak Gülşah Süerdem, Zeynep Anacan, Yegor Timoveyviç (Komünist)’de Ferdi Alver görevlerini kusursuz yerine getirmekteler. Kleopatra Maximovna (ya da ‘Kiki’)’da Ebru Soyuerdem bir iki yerde fazla köpürtüyor. Soyuerdem için gene de: “Abartılı, ama kötü değil” demeliyim. Kent Oyuncuları’nın yeni yeteneği Çağrı Şensoy, Aristarkh Dominikoviç (Büyük-Skubik)’e gayet nesnel yaklaşmış. Bilinçli ses kullanımı, diyalogları doğru ve akıcı kullanması ve temponun düzeyine olumlu katkısıyla gerçekten kutlanası bir oyun vermekte. Serafima Ilyinichna’da Kadriye Kenter, olay örgüsünü klasik fabl ile birleştirerek başarıya kutlanacak bir çizgi üzerinde ulaşıyor. Hani yani Serafima Ilyinichna’da Kadriye Kenter’de neredeyse gerçekten can bulacak. Kenter, kenarda köşede de olsa, oyuna Commedia dell’Arte’de olduğunca küçük “lazzo”lar eklemesiyse oyunun renk damarı olmuş.

BÜLENT ŞAKRAK’IN KALABUSHKİN İLE KAPSAMLI İLİŞKİSİ
Margarita Ivanovna Peryesvetova’da Hare Sürel doğal olarak yaptığı ani hareketleri, devinimleri, yürümesi ve bunlarla birleştirdiği “özel” tavırla çizdiği ele avuca sığmaz, sevimli, zeki karakterle oyunun eksenini oluşturanların arasında. Bülent Şakrak, hiç kuşkum yok ki Alexander Petrovich Kalabushkin ile kapsamlı bir ilişki içinde. Bir sevgi ilişkisi bu; ancak bu yüzden de her sahici sevgide olduğu gibi temelde çelişkili, sancılı, uyum ve uyumsuzluk dolu. Üstlendiği bu rol, bu maske Bülent Şakrak’ın bir anlamda ta kendisi, ama “kendisi”, maskesinin ardında tiyatronun bütününü hiç mi hiç unutmuyor. Maria Lukianovna (nam- diğer Masha)’da Güneş Sayın oyuncunun en yoğun anlatım aracının hareket olduğunu bilerek fevkalade bilinçli ve ekonomik bir oyun veriyor. Vücut yapısının, canlandırdığı karakterin bir parçası olduğunun pek güzel ayırtında... Ellerinin, sırtının, ayaklarının herhangi sözlü anlatımdan daha verimli ve etkili olacağını iyi bellemiş.

MÜKEMMELİYETE ULAŞMAYI HEDEFLEYEN BİR OYUNCU: ENGİN HEPİLERİ
Engin Hepileri’ninse mükemmeliyete ulaşmayı hedefleyen doğuştan gelen özel yeteneğini “Ölümüne”de gene ortaya saçtığına tanık oluyoruz. Esnek ve hareketli bir vücut, çok iyi ses ve tonlama... Bütün bunlara oyunculuk anlayışı ve yorumlama gücünü de eklemeyi becerebilince ortaya kusursuz bir Semyon Semyonovich Podsekalnikov çıkıyor.

“Ölümüne” iyi bir oyun.

“Dönemsel sıkıntılara oyunda yer yok, bu ne mene iştir” diyerek “Ölümüne”yi beğenmeyenler bana sorarsanız “ya sayı saymayı bilmiyor” ya da tiyatrodan “bihaber” yaşıyor.

Üstün Akmen
Evrensel

---------------------

Ölümüne

Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 435
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Yücel Erten Rejisi ile Brecht: Sezuan'ın İyi İnsanı (İstanbul DT) (Melih Anık) - 2/1/2012
  • Can Baba'ya 85. Doğum Günü Armağanı: Can (Üstün Akmen) - 2/1/2012
  • İnanın Bana, Bu Oyunda Kendinizle Çatışacaksınız: Süpernova (Üstün Akmen) - 2/1/2012
  • Bu Filmi Görmüştüm – Tiyatro Karnaval (Cüneyt İngiz) - 1/31/2012
  • Tiyatro Karnaval-Bu Filmi Görmüştüm (Can Murat Yaşar Şengel) - 1/31/2012
  • Süpernova; Yumrukların Dansı (Rengin Uz) - 1/30/2012
  • Eşeğin Gölgesi - Antalya Devlet Tiyatrosu (Merve Ateş) - 1/30/2012
  • Ramazan'la Jülide - Başkent Tiyatrosu (Füsun Balkaya) - 1/30/2012
  • Don Juan'ın Gecesi'nde Yargılananlar (İhsan Ata) - 1/30/2012
  • Siz Olsanız Ne Yapardınız, Hangi Yolu Seçerdiniz?: Öksüzler (Üstün Akmen) - 1/27/2012
  • İlk İşçi Sınıfı Devletinin Sancılı ve Komik Öyküsü: Ölümüne (Üstün Akmen) - 1/27/2012
  • Bu Filmi Görmüştüm Başlıyorrrrrrrrrrrrr (Ayşe Müge Gerdan) - 1/24/2012
  • Karl Marx Geri Döndü… Marx'ın Dönüşü (İhsan Ata) - 1/24/2012
  • Ortaoyununu Özlemişiz: Kanlı Nigar – Adım Tiyatro (İsmail Can Törtop) - 1/24/2012
  • Tiyatroda Eleştiri - Yazılarımdan Derleme (Melih Anık) - 1/24/2012
  • Çocuk Tiyatrsu Sahneleme Sürecim Üzerine (Rasim Aşın) - 1/23/2012
  • Bana Camdan Bir Hikaye Anlat Berkun Oya (Simge İçen) - 1/23/2012
  • Aydın Belediyesi Şehir Tiyatroları Kuyucak'taydı (Serkan Fırtına) - 1/23/2012
  • Orhan Alkaya Rejisi ile Rosenbergler Ölmemeli'yi (İBBŞT) Yeniden Okumak (Melih Anık) - 1/23/2012
  • Bir Raftan – Bir Sahaftan: Türk Tiyatrosu'nda Komedyanın Evrimi - Gülmenin Oyunsu Özgürlüğü (Kadir Yüksel) - 1/23/2012
  • Guguk Kuşu Tarla Kuşuna Dönüşürse… (İhsan Ata) - 1/19/2012
  • Tomris Oğuzalp Hasta ve Sahipsiz (Üstün Akmen) - 1/19/2012
  • Yargının Siyasallaştığı Ülkede Adalet: ROSENBERGLER ÖLMEMELİ (Üstün Akmen) - 1/19/2012
  • İstanbul Devlet Tiyatrosu'nda Arabesk Trajedi: Antigone (2012) (Melih Anık) - 1/16/2012
  • İstanbul DT'de Bir Aşk Oyunu: Kendi Kendine Konuşmaktır Aşk (Savaş Aykılıç) - 1/16/2012
  • AKM'yle İlgili Son Kez Yazıyorum! (Arda Aydın) - 1/14/2012
  • Ali Erdoğan Söyleşisi (Meliha Akay) - 1/14/2012
  • UYANIK Sadri Alışık Kültür Merkezi'nin Resimli Serüveni (Melih Anık) - 1/14/2012
  • Melih Anık'ın Çağrısıyla Yaşam Kaya'nın Yazısı Kaldırıldı: SAKM Ucuz Eleştiriye Hayır Dedi (Melih Anık) - 1/12/2012
  • Çolpan İlhan'a Açık Mektup (Melih Anık) - 1/12/2012
  • Tiyatro Boğaziçi ile Tarihsel Bir -Seyir- : Eleni'den Mektuplar (Melih Anık) - 1/12/2012
  • Karanlığa Karşı Sanat Cephesi Çağrıma Yanıt Verdi (Üstün Akmen) - 1/12/2012
  • Bir Tiyatro Resitali: Önce Bir Boşluk Oldu Kalp Gidince, Ama Şimdi İyi (Üstün Akmen) - 1/12/2012
  • Vahşetten Can Acıtıcı, Can Alıcı Doğru Bir Kesit: DİSKO 5NO'LU (Üstün Akmen) - 1/12/2012
  • Yücel Erten -Barış- adlı oyun ile Ankara'da (Füsun Balkaya) - 1/12/2012
  • Üstün Akmen Söyleşisi - Egemen Kültüre Karşı Yeni Bir Tiyatro Anlayışına Gereksinim Var (Gamze Akdemir) - 1/12/2012
  • Stanislavski ile Yapılan Kurgusal Bir Röportaj - 2 (Erkan Küçük) - 1/11/2012
  • Şakayla Söyler (ama doğruyu söyler) Haldun Taner (Rengin Uz) - 1/11/2012
  • Yaşam Kaya'nın Keşanlı Ali Destanı ile ilgili yazısına Melih Anık'tan büyük tepki (Melih Anık) - 1/10/2012
  • Haldun Taner'den Çeşitlemeler (Hayati Asılyazıcı) - 1/4/2012
  • Repliğini Seç,Oyunu Seyret,Kendini Bul (Rosenbergler Ölmemeli) (Melih Anık) - 1/4/2012


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..