Araf gösteriye hazır; Gala 20 Eylül Nusaybin'de (9/17/2008)
Tiyatro Avesta 1992 yılında katledilen Kürt aydını Musa Anter'in hayatından yola çıkarak, Cihan Şan tarafından yazılan “Araf / İki Ülke Arasında” adlı Kürtçe oyunu, 20 Eylül Anter'in ölümünün yıldönümünde kendi memleketinde prömiyer yapacak.
Cihan Şan'ın kaleme aldığı ve Aydın Orak'ın yönettiği oyunun müzikleri Efkan Şeşen, efekt Özgün Yarar, ışık ve dekor tasarımı Ahmet Çay, video yönetmenliği Hüseyin Karabey, yönetmen yardımcıları Bilal Bulut ve Aram Dildar'a ait. Tek kişilik olan “Araf” oyununda Aydın Orak rol alıyor. Musa Anter'in görüntüleriyle sinevizyondan desteklenen projenin danışmanlığını ise Turgay Tanülkü üstleniyor. Uzun bir araştırma ve inceleme sonucu oyun provalarının sonuna gelen Tiyatro Avesta, oyunun galasını 20 Eylül saat: 19.00'da Musa Anter'in doğum yeri olan Mardin'in Nusaybin ilçesinde Mittani Kültür Sarayı'nda gerçekleştirecek. İsveç İstanbul Başkonsolosluğu ve Nusaybin Belediyesi'nin desteklediği oyun, Nusaybin ve İstanbul galalarından sonra 2009'un başında İsveç'te turne yapması bekleniyor. Ayrıca “Araf / İki Ülke Arasında” oyunun metni Kürtçe-Türkçe kitap olarak Do Yayınlarından çıktı. Oyun günü stantlardan temin edilebilinir.
'ARAF'IN HATIRLATTIKLARI
Oyunun adı; “ARAF / İki Ülke Arasında” Oyunun konusu; Kürt aydınlarından Musa Anter'in biyografik bir anlatımından oluşuyor. Anter'in köy yılları, okul ve cezaevi yılları, bir bütün olarak seyirciye bir İstanbul beyefendisinin yaşadığı komik ve dramatik öyküleri barındırır. Araf, Musa Anter'in 50 yıllık yaşamını anlatırken, faili meçhul bir cinayete kurban gitmesine dikkat çekerek, günümüzde hala aydın cinayetlerinin devam ettiğine işaret ediyor. Kendisini her zaman İstanbullu ve Mardinli olarak bilen ve hiçbir şekilde ayırımcılık yapmayan oyun karakterimiz -Kürt aydını Anter'in, bir diğer deyişle Araf'ın, iki dil ve iki kültür arasındaki köprü görevini bir kez daha hatırlatmak adına gerçekleşecek projenin temel amacı; ülkemizdeki toplumsal barışı, hoşgörüyü ve bugünlerde unuttuğumuz kardeşliği hatırlatmaktadır.
'TİYATRO AVESTA VE ARAF'IN PERSPEKTİFİ
Türkiye'de oldukça az olan Kürtçe tiyatro gruplarından biri olan Tiyatro Avesta, anlatı tiyatrosunun ve özellikle geleneksel Anadolu Tiyatrosu'nun özelliklerini harmanlayarak, Musa Anter'in yaşamını sahneleyecek, ayrıca modern teknikleri de bu oyunun yapısına uygun olarak (projeksiyon ve ışık tasarımı ile) kullanarak, tiyatro sahnelerinden bir biyografi denemesi yapacak. Bu oyunun Kürtçe ve yüzde yirmi Türkçe iki-dilli olarak sahnelenmesinin, hem Musa Anter'in kişiliği açısından, seyircisinin bu iki dili aynı anda sahnede görmesi açısından önemli olduğunu su götürmez bir gerçek.
Bu, hem oyunun algılanmasını kolaylaştıracak hem de tiyatro sahnesinde iki-dilliliğin nasıl kullanılabileceğini seyirciye gösterecektir. Bu iki dilli oyun sayesinde tiyatro sahnesinde olduğu gibi, tüm toplumda da barışın sağlanabilmesi önemlidir. Bu projeyle Kürt Tiyatrosu'nda teknik, estetik ve sanatsal olanı en etkileyici bir ürünle sahnelemektir. Tiyatronun diller üstü bir sanat olma özelliğini de ön planda tutarak, oyunun dilini bilmeyenlerin bile bu oyundan bir şekilde anlayabilmelerini sağlamak ve sanatın, sahnenin teatral diline ulaşmak Tiyatro Avesta'nın sanatsal perspektifinin en önemli koşuludur.
TİYATRO AVESTA NE ZAMAN KURULDU?
Aydın Orak ve Cihan Şan'ın kurduğu grup, 2003 yılında “Bir İhsak'sın Bir Cemil” oyunuyla TİYATRO AVESTA adını alır. Grubun ilk Kürtçe oyun denemesi olan “Bir Delinin Güncesi” N. Gogol'un ünlü klasiğini Kürt Tiyatrosu'na uyarladı. Daha çok özel ve deneysel oyunlar için bir araya gelen grubun amacı Kürt Tiyatrosu'na katkı sunmaktır. Daha sonra Aziz Nesin'in “Sen Gara Değilsin” adlı eserini Kürtçeye çeviren Tiyatro Avesta, 4. Batman-Hasankeyf Festivali ve Ankara Uluslararası Tiyatro Festivali olmak üzere birçok yerde sahnelendi.
BİR DELİNİN GÜNCESİ- CİHAN ŞAN
Oyun, tekdüze ve sıkıcı iş yüzünden bunalan bir memuru konu alıyor. Büyüklük kuruntusuyla avunmaya çalışan memur, sonunda akıl hastanesine kapatılır. Kalem memuru olan Aksentiy İvanoviç'in sınıfsal dengeyi sorgulaması sonucu ve “Ben niye kalem memuruyum?” sorusuyla psikolojik travma geçirip kendini İspanya kralı sanmasıyla tımarhaneye tıkılır. Oyun, bürokrasi ve hiyerarşik çelişkilerinin en alt tabakasında ezilen bir kalem memurunun trajik-komik durumu anlatılıyor. İlk kez Kürtçeye uyarlanan Bir Delinin Güncesi / Rojnivîska Dînekî adlı oyun, daha önce 10. Ankara Uluslararası Tiyatro Festivali olmak üzere İstanbul, Diyarbakır, Mersin, Mardin, Urfa, Batman, Şırnak, Stockholm(İsveç) Erbil ve daha birçok yerde sahnelendi. Ünlü Rus yazar Nikolay Gogol'un yazdığı oyunu Aydın Orak Kürtçeye çevirdi. Cihan Şan'ın yönettiği tek kişilik oyunda Aydın Orak rol alıyor.
SEN GARA DEĞİLSİN- TURGAY TANÜKÜ
Mehmet Dicle'nin Kürtçeye çevirdiği Aziz Nesin'in Sen Gara Değilsin / Tu Ne Gara Yî adlı oyunu yirminci yüzyılın kahramanlık sıfatları ve ince ironilerle günümüz iktidarlarına eleştirileriyle dikkat çekiyor. Aslında savaş konusunda siyasal, sosyal hiçbir bilgisi olmayan Gara, ortalıkta dolaşan söylentiler yüzünden halk tarafından kahraman ilan edilir ve doğduğu kent olan Yuntabur'a heykeli dikilir. Dönemin politikacıları ise Gara'nın bu asılsız kahramanlığını kullanarak yönetici olurlar. Gara ile birlikte “gerçek” de öldürülür. Başta İstanbul, 4. Batman-Hasankeyf Kültür Sanat Festivali ve 12. Ankara Uluslararası Tiyatro Festivali olmak üzere birçok yerde sahnelendi. Aziz Nesin'in yazdığı ve İstanbul Devlet Tiyatroları Sanatçısı Turgay Tanülkü'nün yönettiği oyunda; Aydın Orak, Ömer Şahin ve Remzi Pamukçu rol alıyor.
Yazar olmak ister misiniz?
Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...