Gazanfer Özcan'ın ölümüyle ortaya çıkan vergi borcu, hem sanat camiasını hem de hayranlarını çok üzdü. Olayın ardından gözler tiyatro dünyasına çevrildi. Olaya ilk tepki verenlerden birisi de Zihni Göktay oldu: Kimse sanatçılara sahip çıkmıyor, çoğu yırtık ayakkabıyla, aç karınla dolaşıyor!.

 

Geçtiğimiz hafta hayatını kaybeden usta tiyatrocu Gazanfer Özcan'ın ölümü tiyatro dünyasında önemli gerçeklerin de açığa çıkmasına vesile oldu. Özcan'ın yıllardır kendi tiyatrosunun vergi borcunu ödemeye çalıştığı gerçeği sanatçının cenazesine damgasını vurdu. Cenazeye katılan birçok sanatçı, Özcan'ın yıllardır ekranlardan kazandığı parayla tiyatrosunun vergi borcunun ancak faizi ödeyebildiğini dile getirerek, isyan etti. Bu olayla gözler tiyatronun usta isimlerine çevrildi. Türk tiyatrosunun en önemli oyuncularından Zihni Göktay sistemi eleştirerek, tiyatroculara sahip çıkılmadığına dikkat çekti.

 

BAKANA ULAŞAMIYORUZ!
* Tiyatro oyuncularının devletten aldıkları maaş ve tiyatrolara yapılan yardım ödenekleri, bu camianın yaşadığı maddi krizi çözmeye yetmiyor mu?
Ödenekli tiyatro oyuncularının aldıkları maaş 4 Eylül 2008 yılı itibariye yoksulluk sınırının altındadır, 1.816 TL maaş veriyorlar. Bu parayla dört kişilik bir aileye bakmak çok zor. Arkadaşlarımız onurlu oldukları için ortalığa çıkıp ağlayarak aramıyorlar haklarını. Ekranlara çıkıp SMS'lerle yardım dilenmiyorlar. Ama her şeye rağmen izleyicisini güldürmeye ve sanat üretmeye devam ediyorlar. Özel tiyatrolara devlet bir yardım yapıyordu ama bu yardımlar homojen olarak dağıtılamadı. Kimse bu iş için birbiriyle yumruklaşmadı. TBMM'de olduğu gibi birbirlerinin yüzüne su fırlatmadı.

 

* Gazanfer Özcan'ın cenaze töreninde Kültür Bakanı Ertuğrul Günay'ın konudan habersiz olduğunu söylemesi, sizler ve ilgili makamlar arasında bir iletişim sorunu olduğunu göstermiyor mu?
Sayın Ertuğrul Günay, Gazanfer Abi'nin cenazesinde, "Bizim böyle bir borçtan ve sıkıntıdan haberimiz yoktu, olsaydı önlemini alırdık" gibi umut veren sözler söylemiş. Bu kibarlığına teşekkür ediyoruz ama ortada maalesef şöyle bir olgu da var. Kendisine ulaşmaya çalıştığımızda ulaşamıyoruz. Ya toplantıdalar, ya seyahatteler ya da yok yedirtiyorlar. İlla 'ağlamayan çocuğa meme verilmez' mantığıyla hareket edilmemeli. Sanat üreten bir insan, ağlayarak hak arayamaz. Halkı güldürmek için beynini kiralayan sanatçıların ağlamaması lazım.

 

KADRO VERİLMİYOR
* Ekonomik bir travma yaşayan oyuncular sizce daha ne kadar sanat üretebilir?
Bizim annemizin cenazesinde bile ağlamaya hakkımız yok. Ama bu beyin bu kadar dertlerle meşgulken ne üretecek? Sanatçının kendisi ağlıyorsa, izleyiciyi güldürmek için ne yapması gerekecek? Biz dertlerimizi uçaklarda bulunan kara kutulara mı haykıracağız? Bu kara kutular biz öldükten sonra mı açılacak hep?

 

* Durum yeni mezunlar için de hiç iç açıcı değil galiba...
Genç mezunlar bizlere bakıyorlar ve diyorlar ki; "Bunların ne gemisi, ne yatı var ama kendilerinden büyük borçları var!" Bu mezunları istihdam edecek kadro vermiyorlar. Çoğu yevmiyeli figürasyon. Toplumun aynası olan sanatçı sokakta pespaye dolaşamaz ki! Çoğu sandviç yiyor, beslenemiyor bile. Sanatçı yırtık ayakkabıyla dolaşmamalı, aç karınla dolaşmamalı. Ben 25 yıldır 'Lüküs Hayat' oyununda oynuyorum. Ama lüks hayat yaşayamıyorum. Dizilerde telaffuz edilen o bölüm başı 50 bin TL alanlar tiyatro oyuncuları değil. Hele bu günlerde poposunda peynir gören, kendisini mandırada sanıyor. Bir kurstan altı ayda belge almış; onunla da oyuncu olduğunu sanıyor. Ben 45 yıldır hala bir şeyler öğrenmeye çalışıyorum. Tiyatro arzın merkezine seyahat gibidir. Hangi katmanda neyle karşılaşacağınız belli değildir.

 

* Siz oyuncuların camiasında dostluk ve dayanışma çok daha azmış gibi görünüyor. Katılıyor musunuz?
Bu ihtiras mesleği. Çok büyük birlik ve dayanışma örnekleri malesef yok. Gazanfer Özcan'ın cenazesindeki kalabalık miting alanı gibiydi mesela. Şu binlerce insan, Gazanfer Özcan'ın 180 kişilik tiyatrosuna bilet alıp gitselerdi, bu ustanın 40 bin liralık borcu 600 bin TL olmazdı. Oyuncuların ÇASOD, TODER gibi birkaç derneği dışında bir etkinliği yok. Bunlar da, aidatlarını bile zor toplayan dernekler. Yapabildikleri tek şey cenazende Teşvikiye Camii'ne çelenk yollamak, o kadar!

 

* 65 yaş emekliliğinden memnun musunuz?
Devlet sizi 65 yaşına gelince emekliye ayırıyor. O yaştan sonra sizin sanat üretemeyeceğinize karar veriyor. Ben de o zaman ne yapıyorum, başka kapılarda yatmaya başlıyorum. Ya Müjdat Gezen'e gidiyorum, ya Gencay Gürün'e gidiyorum. Gerçek anlamda bir sanatçının emeklisi olmaz. Ama mecliste 96 yaşına kadar çalışmak isteyen varsa milletvekili olabiliyor.

 

* Dizilerde oyunculara ödenen fahiş fiyatlarla, tiyatro oyuncularına verilen maaşlar saptanırken nasıl bir sistem işliyor sizce?
Belli bir zümre dizilerde oynuyor ancak. Ahbap ve çavuş ilişkisi içinde irtibatını sıcak tutanlar dizilerde yer bulabiliyorlar.

 

* Çocuklarınız da sizin gibi tiyatronun içindeler. Onları yaşayabilecekleri zorluklarla ilgili uyardınız mı?
Çocuklarımla iftihar ediyorum. Evde, onlarla çok konuştum. Ben 1963 yılından beri çalışıyorum. Onları büyüttüm. Okuttum. Bir oyunda dört fanila değiştirerek oynadım. Zatürree oldum ama sahnedeydim. Annem öldü, yine sahnedeydim. İzleyicimi geri çevirmedim. Cenazeden döndüm matineye gittim. Babamın mevlüdünde bulunamadım. Acımı içime gömerek güzel şeyler sundum, güldürdüm. İleride aynı şeyi çocuklarımın da yaşayabileceğini söyledim. Oğlum Ömer konservatuvarı bitirip müzisyen oldu. On yıldır bizim tiyatroda. Kızım Zeynep de Müşfik Kenter'den diplomasını aldı.

 

* Beyoğlu'nda alkol komasına giren, Atilla Olgaç gibi yaptığı konuşmalarla uluslararası mahkemelere davası taşınan örneklerden dolayı sizce diğer oyunculara karşı devletin de bir ön yargısı oluşuyor olabilir mi?
Bizler zor bir iş yapıyoruz. Bize uzaktan bakanlar "Deli midir bunlar nedir?" diye bakıyor. 75 milyon insan içinde senfoni orkestrası, devlet operası, devlet balesi, opera orkestrası, öğretim üyeleri, ödenekli ve ödeneksiz tiyatro sanatçıları, stajerleri hepsi toplam 3 bin kişiyiz. Devlet sadece 3 bin kişilik şu küçücük azınlığı mutlu edemiyor, edemedi bir türlü. Bize başka bir gözle bakıyorlar. Aramızda densizler var tabii ki. Ama birkaç kişi için bir camiayı karalamak doğru değil, bu yaklaşım doğru değil.

 

* Bütün bu sorunlar karşısında ne yapılmalı?
Devlet kültür merkezlerini çoğaltmalı. Salonlardan kira almamalı. Vergi indirimine gitmeli. Torpilsiz olarak da bu kurumları denetlemeli.

 

     Güncel Haberler

Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede

• Medea'ya Göre Ahlak, Eskişehir'de
• "İyilik Yayıncılığı" İsimli Sosyal Sorumluluk Projesi, Bir Çok Sevilen İsmi Bir Araya Getirdi
• Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları (BÜO), Shakespeare Soruşturması ile dijital ortamda seyirci ile buluşuyor!
• KüçükÇiftlik Bahçe Tiyatrosu'ndan Müjde: Perdeler Açılıyor, Tiyatro Sezonu Başlıyor
• İzmir Bağımsız Tiyatrolar İnisiyatifi'nde İkinci Yıl Başlıyor
• Amadeus, Zorlu PSM'de Başlıyor
• Sesin Görselleştiği Bir Performans: Podacto Stüdyo, Yakında BluTV'de
• 27 Mart 2021 Dünya Tiyatro Günü Ulusal Bildirisi (Metin Akpınar-Müjdat Gezen)
• 27 Mart 2021 Dünya Tiyatro Günü Uluslararası Bildirisi (Helen Mirren)
• Şehir Tiyatroları Dünya Tiyatro Günü'nü 'Melek' ve 'Benim Güzel Pabuçlarım' ile Kutluyor
• 27 Mart Dünya Tiyatro Günü'nde DasDas'tan Okuma Tiyatrosu
• Ankara Tiyatro Dayanışması'ndan 27 Mart Dünya Tiyatro Günü Etkinliği
• 'İlelebet… Bir Atatürk Hikayesi' Sahneport'ta Tiyatroseverlerle Buluşuypr
• Şehir Tiyatroları, Özel Tiyatrolara Kasım Ayında da Sahnelerinde Yer Veriyor

Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi