| | Tiyatro Kursu | Şirket Tiyatrosu | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | Ana Sayfa | Hakkımızda | Yazılar | Haberler | Yazarlar | Tiyatro Oyunları | Tiyatro Grupları | Sanatçılar | Kaynak | Duyuru Panosu | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ÖZKIYIM ( Turne ) (…) Oyunun kahramani Karl Schmitt, Berlin dogumludur. Çocuklugunu ve ilk gençlik yillarini bu kentte geçirirken, 68 kusaginin tanigi olur, düsünsel temellerini bu dönemde olusturur. Ancak bir eylem sirasinda tutuklanir, iskenceye maruz kalir ve bir süre hapis yatar. Mapus hayatinin ardindan dünyanin dört bir yanini dolasip, belgesel filmler yapar. Çekecegi son filmin konusu ise ‘kendisi’ olur. Yasadigi tarihsel süreci, filmlerden, belgesellerden kurgulayarak anlatmayi, geriye bir veda kaseti birakarak, özüne kiymayi düsünür. Bunu yapmayi amaçlarken de, özkiyimin tarihçesine girmeyi, yüzyilin diger taniklarina rol vermeyi tasarlar; Debord’a, Gary’e, Amery’e, Vietnamli Kiz’a, Strauss’a… Radikal “Iskence edilen biri, iskenceli olarak kalir.”…Zafer Diper ve Bizim Tiyatro, tiyatro emegi tarihlerinin 25. yilini kutluyorlar ve “Özkiyim” baslikli oyunlari ile yine çizgilerinden sapmadan, tiyatronun toplumu uyarmak, uyandirmak amaçlarini da göz ardi etmeyerek, hepimizi Frodo’nun görünmezlik pelerini altinda simsicak ve güvende saklayan kayitsizlik ve unutma illetini dert ediniyorlar…Özkiyim’in “tek kisilik” ifadesi kuskusuz ironik, çünkü Zafer Diper birçok kimlik giyinerek, birçok kisiligi temsil etmek zorunda. Bu ayni zamanda, izleyiciye de bir uyari. Her iki tarafi da iyi bil, gözlemle, empati kur ki, bu kiyima “özkiyim” ile mi karsilik vereceksin, yoksa direnerek mi, hayatta kalarak mi; karar veresin… Diper ve arkadaslari, vahsi kapitalizmin baskinlarina, soygunlarina, cinayetlerine, soykirimlarina, talanci düzenine, insan onurunu ayaklar altina alan söylemi ile küresellesme adi altinda yeniden tezgâha sürülen emperyal emellerin agirliginda onurunu korumaya çalisan bir Karl Schmitt yaratmis… Tipki Karl gibi, oyunda ona eslik eden nesneler de, sanki insanin nesnelesmesine karsi çikar gibi, Karl’i tamamlamak üzere degisip dönüsüyorlar. belgesel ve film alintilarindan da yararlanilarak (geride yine Diper’in o tok, güzel sesi) farkli kimliklere bürünen nesneler oyuncularmis/ karakterlermis gibi islevsel oluyorlar. Bu nesneler arasinda demir çubuk, sandalye, masa, uzaktan kumanda aleti, bir çift çorap, belgeselin gösterildigi beyaz perde, video kasetleri ve kuskusuz Diper’in yerli yerinde ve müsrifçe degilse de acimasizca kullandigi bedeni…Oyun bir özsorgulama. Iskence edilenin ve hep iskenceli kalacak olanin kendisini, utanç tarihini sorgulamasi. Insan özkiyim noktasina nasil gelir, getirilir? Bu noktada, sevgilinin terk etmesi benzeri sudan sebepler degildir özkiyima gelis noktasinda.. Evrensel ve nesnel, bütün insanligi ilgilendiren ayiplaridir insanin kendisini bu noktaya getirmesine yol açan. Evrensel ve nesnel olanin böylelikle nasil da öznel oluverdigi gözler önüne daha kolaylikla seriliyor, kayitsizligin saçmaligini vurgulayarak… Cürüm ve insanliga kiyis alaninda da ne yazik ki yaraticiligini çalistirmistir insan, kendi tarihi boyunca ve kanla islemistir bindallisini yeryüzü üstüne… Karl’in içindeki ötekinin, sizofrenik bir öteki olmadigi ortadadir. O öteki biziz. Izleyiciler bu öteki ile özdeslesip, empati ile, durduklari yeri sorguladilar. Bu ötekinin devlet içi derin devlet göndermeleri de ayrica düsünme konusu. Beden ve devlet iliskileri düsünüldügünde, baska uzamlarda, baska yan anlamlar kazanan bir metin çikmis ortaya. Rahatsiz ediciydi…Woolf gibi cebine tas doldurup irmaga birakmak bedeni yabancilasmanin göstergesidir. Diper o bedeni sahneye atmayi, kafamiza kafamiza çalmayi, bellegimize vurmayi yeglemis. Oyuncu, aktör, yazan, eden Diper’i dakikalarca ayakta alkisladik.Emegine,zekâsina,bedenine,yüregine saglik. Yusuf Eradam/ Evrensel Bizim Tiyatro, 25. yilinda Özkiyim adli sarsici bir oyunla tiyatroseverlerin karsisina çikiyor. Eser tek kisilik oyundan çok bir sölen havasi yaratiyor sahnede. Sanki Zafer Diper bu oyunla sahnede devlesiyor, tek bir kiside 13 ayri karakteri de içinde barindiriyor. Diper, her zamanki gibi performansiyla yine tek basina sahnede devlesiyor. 68 kusagindan bir Alman belgeselcinin kendisiyle hesaplasmasi, Diper'in yorumuyla olaganüstü anlatiliyor. Bir anda oyunun içine daliyorsunuz, içiniz aciyor, tam olamaz dediginiz noktada usta tiyatrocu, oyunculugunu yükselterek sizi oturdugunuz sandalyeye mihliyor. Siddetle, yasamin baska yakasini görmek isteyenlere, biraz da nefes niyetine tavsiye ediyorum… Betül Memis / Vatan Bizim Tiyatro, 25.yilinda yeni bir oyunla karsimiza çikiyor: Özkiyim..Çesitli kaynaklardan yararlanarak oyunlastirilan ve Zafer Diper’in yönettigi - oynadigi tek kisillik bu oyunda Diper ve ekibi, 68 kusagindan bir Alman belgeselcinin geriye bir veda kaseti birakmaya karar vermesi ve bu süreçte kendisiyle, hayatla ve yasadigi zamanla yüzlesmesini, etkileyici ve sarsici bir dille sahneye tasiyor… Suat Kavukluoglu / Hürriyet Özkiyim’da, yine oyunculuktaki ustaligini konusturdu Zafer Diper. Müzigiyle, minimalist dekor anlayisiyla, görsel sunumlarla kolay kolay unutamayacagimiz bir oyun izlettirdi bize. Altay Öktem / Penguen Bizim Tiyatro, kurulusunun 25.yilinda, deyim yerindeyse, insanin tüylerini ürperten Özkiyim adli oyunuyla izleyicilerin karsisina çikiyor..Diper’in, kendi bedeninde canlandirdigi 13 farkli rolü, arasiz 1 saat 40 dakika boyunca-büyük bir performansla sergilemesi, seyircinin dakikalarca ayakta alkislamasini da beraberinde getiriyor. Aydin Orak / Ülkede Özgür Gündem Onurlu bir yasam savasi vererek 24.yili geride birakan Bizim Tiyatro’nun repertuarinda söyleyecek sözü olan cesur oyunlar yer aldi hep..Özkiyim’la Zafer Diper, tiyatro adina yine zoru seçmis..Rengin Uz/ Posta Bizim Tiyatro, toplumun uyuklayan vicdanini uyandirmak için yillardir çabalayip duruyor, acaba biz uyuklamayi tercih ederek ‘özkiyim’a yakin mi duruyoruz? Ragip Ertugrul /Tempo Özkiyim…Bizim Tiyatro, ‘vahsi kapitalizmin etkileri üzerine düsündüren oyunlar seçiyor hep.. Bizim Tiyatro: ”Düsmana inat” geçen 25.yil… Cevahir Evren / Birgün Zafer Diper, uzun yillar oynadigi Yargi’nin ardindan, bu tek kisilik oyun- Özkiyim’la yeniden çarpiyor seyirciyi… Semra Çelebi / Radikal-C.tesi Ülkemizde demokrasi, sivillesme ve baris sürecinin gelismelerle engellenmek istendigini her asamasinda gören; engellemelerin her an siddet ve çatisma ortamina dönüsebilecegi kaygisini tasiyan ender aydinlarimizdan birinin, daha dogrusu kuskularini tiyatro sanatiyla dile getiren sanatçi “pir”in oyunundan yeni çikmistik. Sahnede olanlara sasirmistik. Saskindik!..Sahnede Karl Schmitt ile özdeslesen Zafer Diper ya da kendiliginden Zafer Diper oluveren Karl Schmitt’ten biri ya da her ikisi birden, “muasir medeniyetler seviyesine ulasma” hedefinin cumhuriyetin kurulus ilkesi oldugunun bilincindeydi/ler. Bu ilkenin günümüzde hayata geçirilmesinin; demokratiklesmek, sivillesmek, kendi yurttaslariyla ve dünyayla barisarak hiçbir yurttasi “sözde” saymayan, hiçbir ülke ve halka düsmanlik beslemeyen bir zihniyet ve hukuka erismekle saglanacagina inaniyor/lardi.. Gene umutlarin solduruldugu günler yasiyorduk ve Zafer Diper bir kez daha sahnedeki yerini aldi, oynadi, anlatti, seyircisini silkeledi. Ayrimci, yasakçi, statükocu ve çatismaci zihniyetin dünyanin neresinde olursa olsun egemen olmasina karsiydi, öylece durdu. Sahnede gerçek bir özgürlük aniti gibiydi…Zafer Diper’in “mütevazi”likle “oyunlastirdigim” dedigi “Özkiyim”, siyasal etkinligi tiyatro eyleminin odak noktasina yerlestirmesi açisindan alkisi kesin olarak hak eden bir oyun. Oyunu yönetme biçeminde, sahneyi siyasal olaylarin bir yansimasi ve yeniden yaratilmasi olarak ele almasi dikkat çekici. Kendisinin belli ve belirgin olan siyasal dünya görüsünden yola koyularak, siyasal bilinç uyandirmayi amaçlamis ve hiç kuskum yok ki amacina ulasmis… Zafer Diper oyuncu olarak, Karl Schmitt’i çözümlerken çözümlemenin sadece zihinsel bir süreç olmadiginin ayirdina varmis. Baskaca pek çok unsuru, kendi dogasinin tüm kapasitesiyle ve nitelikleriyle “Özkiyim”a dahil etmis. Karl’in ögelerine, kendilerini açiga vurabilecekleri olabilen en genis alani vermis...Kisacasi, Zafer Diper Bizim Tiyatro’nun 25. Kurulus Yildönümü’nde kutlanasi bir is eylemis.. Karl’a “sefil topluma olan borcunu ödetirken”, alnindan öpülmeyi hak etmis…Üstün Akmen / Evrensel Diper, 80’li yillarda Bizim Tiyatro’yu kurmustu. Sanatindan hiçbir zaman kisiligini zedeleyici ödünler vermekten hep kaçinmistir..Diper, derin, içinde isikli dünyalar yaratmaktadir.Insan varligi tarihsel ve kültürel bir kimliktir. Bir yaratma eylemi olarak sanat, ancak kendi içinde ürettigi malzemeyi kullanir. Ve o soyut malzemeyi kullanirken onun çagdas sorumlulugunu da üstlenmis olur. Bu çagdas sanat, belli bir zaman ve uzam içinde evrenseli de kapsayan bir hesaplasmanin içindedir..Ve bu belirgin varligin karsiti olan yokluk ve ölümle karsitlanmis, tarihsel ve kültürel yozlasmanin disinda kalacaktir.. Iste Zafer Diper, 1986 yilinda Yargi oyununu sahneler. Oyun alev alev yanan her türlü mezalimini çeken bireyin kendisidir. Ayrica Zafer Diper, bütün bir 20.yüzyilin bireysel ve toplumsal macerasini adeta sirtinda tasimaya mahkum edilmistir.. 21.yüzyildayiz ve Zafer Diper, yeni insan, yeni tiyatro sloganina uygun düsen Özkiyim oyununu yazip-oynayarak zamanin aynasinda yeni bir görüntü olmustur. Simdilerde Yargi, Özkiyima el vermistir. Yasadigimiz bu yüz yilda Yargi-Özkiyim ikilemi dehseti bitmeyecek bir ivmenin içine girmistir..Diper, bütün bu olanlara, yasamin aynasina cesaretle yüz çevirecektir.. Güzel günlere açik bir mantik, insani insanlastiran bir bellek, acilara dayanan bir yürekle insanlasmis insani, adeta Zafer Diper’in siperli onayiyla yorgun limanlara yollamistir..Özkiyim, Zafer Diper’in güçlü oyunuyla, onu evrenseldeki yerine oturtmustur.Haluk Sevket Ataseven Bizim Tiyatro, çeyrek yüzyillik bir topluluk. Dagarini toplumcu dünya görüsü odaginda belirlemeyi, verimini de bu yönde dokumayi benimsemis bir özel tiyatro.. Nitelikçe düzeyli tiyatro yapmaya girisen, bir yaniyla toplumcu dünya görüsüne dayali, öte yaniyla tiyatro sanatinin geregi için varini yogunu harcayan topluluklarin isi zor degil, olanaksiz neredeyse! Bu topluluklar, Türk tiyatrosunun birer yüz aki elbette. Bizim Tiyatro da, topluluk olarak Zafer Diper'in yogun emegiyle, büyük çabasiyla savasimini sürdürüyor.. Yazdigi bunca oyunla, baska kaynaklardan yaptigi oyunlastirma çalismalariyla azimsanmayacak bir üretime, hafifsenemeyecek bir dagara sahip Zafer Diper…Gerek oyunlarinda, gerekse oyunlastirmalarinda ilkin çok saglam bir oyun çatisi kurmaya giristigini savlayabiliriz..Kurdugu evrende, buraya yerlestirdigi kisilerde gerçektenlik duygusu yüksek bir inandiricilik yaratiyor Diper…Bin emekli bir oyunculukla karsimiza geliyor Zafer Diper… Kutlamak için kulise girdigimde, üzerinden çikardigi fanilasini sikiyordu o. Damlamiyordu da sipir sipir ter iniyordu faniladan, musluktan sizan su gibi. Varin siz düsünün bu yirmi bes yilda kaç teneke ter döktügünü onun..Izleyin Özkiyim'i..Sahnede bir ter çiçegi halinde açan oyunculuguyla, sonrasinda yazarligiyla..Zafer Diper'in emek çesmesi önünde siz de siraya girin! Sadik Aslankara/ Cumhuriyet-Dergi Özkiyim, usta oyuncu Zafer Diper’in oyunlastirip yönettigi bir yapit.Bu tek kisilik oyunun olusup kotarilmasinda, yönetmen yardimcilari Asli Tasoglu’nun, Figen Samli’nin, Hakan Bulut’un ve Sevil Akkel’in de emegi geçmis. Onlar, tiyatromuzun piril piril genç yetenekleri, yarinlarin yaratici ustalari..Diper, sahnede tek basina ama sundugu yorumda birçok kisilik sakli; daha dogrusu günümüz toplumlarinin gitgide acimasizlasip katilasan ve yozlasan, bu çarpilma içinde baskasina da, kendine de acimasizca kiyabilecek duruma gelen yüz-dökümleri, Diper’in “tek kisilik” sunumu içinde essiz bir geçit törenine dönüsüyor. Kisiliklerin iç ve dis kiyimlara dönüsen yorumlarinda; dünyayi ve yasami tasiyan-ya da artik tasiyamiyan- toplumsal düzenlerin giderek paranoyakça yozlasan süreçlerini de essiz bir biçimde sorguluyor Diper. Öyle ki oyunun baskisisi, Berlin dogumlu Karl’in 60’lardan günümüze yasam serüvenini izlerken, gerçekte yasadigimiz çagin ya da 21.yüzyila aktarilan 20. yüzyilin ürkünç sonuçlarina deggin kiyimci vahsi kapitalist düzenin, insana yönelik öz sorgusuna ulasiyor.. Diskiyimin, özkiyima dek ulastigi, evrildigi iskenceci düzende, iskenceye ugrayan, bu yüzden de “iskenceli” olarak kalmaya tutsak insanin kendisini, sürekli kanayan yaralarini, utanç tarihini sorgulamasina dönüsüyor. Ayrica oyuna eklenen kiyim belgesellerinin, filmlerin, kasetlerin, ve en ilginci de sahnedeki tüm nesnelerin (çubuklar, perdeler, sandalyeler, masa, çorap v.b.) bu yasam sorgusuna canli simgelermis gibi katilislari ve Zafer Diper’in olaganüstü, hareketli, enerjik, edimsel beden dili içinde devinisleri gerçekten görülmeye deger.. Özkiyim herseyiyle evrensel bir yorum: oyunuyla, sahnelenisiyle, oyuncusuyla çagdas tiyatromuzun bir yüzaki. Zafer Diper’in genç ve yetenekli yardimcilariyla birlikte dünya tiyatrosuna armagani bu evrensel oyunu, çagimizin düsünsel ve gerçekçi bir yorumunu, çagdas insani çagcil bir felsefeyle sorgulayan Özkiyim’i kaçirmayin derim. Tansu Bele / Türk Dili Dergisi bilgi@bizimtiyatro.com / (0543) 765 71 15 Paylaş  Tweet
|
Tiyatro Kursu Başlıyor! 19 Kasım'dan itibaren her SALI Kadıköy'de! Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!  Duyuru Panosu!
Son Eklenen Tiyatro Oyunları
Güncel Yazılar
Yazar olmak ister misiniz? Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...
Güncel Haberler
Tiyatro Dünyası'nı takip Edin 
|
.. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
