İstanbul Modern Sinema'da Harun Farocki filmlerine bir bakış (12/12/2010)
İstanbul Modern Sinema, Alman “imge filozofu”nun yedi filmini sunuyor
Harun Farocki filmlerine bir bakış
İstanbul Modern Sinema, Goethe-Institut İstanbul işbirliğiyle 16 ve 18 Aralık tarihlerinde Alman sinema tarihinin anahtar isimlerinden, video ve enstalasyon sanatçısı, kültür teorisyeni ve “imge filozofu” Harun Farocki’nin yedi filmlik seçkisini sunuyor. Bu retrospektif, sanat mekanında filmin potansiyelini sorgulayan, güncel dünya tarihine tanıklık eden yüzden fazla işe imzasını atmış bu öncü sanatçının 60’lardan bugüne ürettiği işleri içeriyor. Seçkide sanatçının, napalm bombası yanıklarının fiziksel zararları üzerine yaptığı 1969 yapımı Söndürülemeyen Ateş ve medya, teknoloji ve bilgi ilişkisini kurcaladığı Dünyanın Görüntüsü ile Savaşın Yazısı (1989) gibi en simgesel işleri de yer alıyor.
Söndürülemeyen Ateş / Inextinguishable Fire 1969, 25´, s/b Harun Farocki’nin Sinema Akademisi’nin dışında çektiği ilk filmi olan Söndürülemeyen Ateş, didaktik öğeleri ve siyasi ajitasyonu basit ve yalın bir sinema tekniğiyle birleştiriyor. Farocki, Vietnam Savaşı sırası haberciliğinin ‘voyerizm’i karşısına, öğretici bir düzen kuruyor. Filmde, Napalm üretiminin model olarak canlandırılmasını oyuna benzer bir direniş çağrısı takip ediyor.
Görüldüğü Gibi / As You See 1986, 72’, renkli ve s/b Tank bir tarım makinesinden ortaya çıktı, makineli tüfek ise içten yanmalı motora benzer bir prensiple çalışıyor. Farocki bize tekniğin tarihini, otomasyonla birlikte insan elinin yerini nasıl bilgisayarın aldığını anlatıyor.
Dünyanın Görüntüsü ve Savaşın Yazısı / Images of the World and the Inscription of War 1988, 75’, renkli 1944 Nisan’ında sentetik kauçuk fabrikasının havadan fotoğraflarını çeken Amerikalı pilotlar buranın aynı zamanda Auschwitz toplama kampı olduğunu bilmiyorlardı. Fotoğraflar ancak 1977 yılında doğru olarak değerlendirilebildi. Film, fotoğrafçılık, fotoğrafların kullanımı ve savaşın gerçeğin yansıtılması üzerindeki etkisi gibi konular üzerine yoğunlaşıyor. Algılama ve sanayi üretimi arasındaki bağlantı üzerine kameraya çekilmiş bir deneme.
İşçiler Fabrikadan Çıkarken / Workers Leaving the Factory 1995, 36’, renkli ve s/b Harun Farocki, Lumière kardeşlerin 1895’teki aynı adlı filmlerinden yola çıkarak, sinemanın yüz yıllık tarihinden, “işçilerin fabrikadan çıkışını” gösteren sahneleri kurguluyor. Farocki, bu sahnelerden işçi sınıfının ekonomisi ve ikonografisinin yansımalarını çıkarırken, aynı şekilde izleyicisini genellikle fabrika kapısından alıp özel hayatlara götüren sinemayı da hedef olarak gösteriyor.
Cezaevi Görüntüleri / Prison Images 2000, 60’, renkli ve s/b Cezaevleri yüz yıllık sinema tarihinde nasıl ele alındı? Güvenlik kameraları ve gardiyanların eğitim videolarında ne tür görüntüler var? Farocki’nin filminde cezaevleri, kameranın gözünden hayatın ve ölümün incelendiği antropolojik bir laboratuara dönüşüyor.
Hedef Tanıma ve Takip / War at a Distance 2003, 58’, renkli ve s/b 1991’deki birinci Irak Savaşı’nda roketler teknik üstünlüğün kanıtıydı. Amerikan roketlerindeki fırlatıcılarının içinden alınmış ve savaşla birlikte dünyaya yayılan görüntüler Harun Farocki için yeni bir görüntü tipinin örnekleri. GPS sistemleri, “akıllı silahlar”, endüstriyel işlemden geçmiş parçalar, görüntülerin algoritmalara ve teknik operasyonlara indirgendiği sayısal işlemlere dayanıyor.
Risksiz Olmaz / Not Without Risk 2004, 50’, renkli Orta ölçekli bir şirket ile büyük bir risk sermayesi kuruluşu görüşmelere başlar. Kredi kullanılarak teknik bir buluş seri üretim aşamasına getirilmelidir. Farocki yorum yerine sadece gözlem yapmakla yetinir ve anlaşma yapılana kadar iki taraflı görüşmeleri kaydeder. Çalışma, bugünün ekonomisinin bir hücresine mikroskopik bir bakış, günlük ekonominin bir etnografisi olarak görülebilir.
16 Aralık Perşembe Söndürülemeyen Ateş, 15.00 Görüldüğü Gibi, 15.30 Dünyanın Görüntüsü ve Savaşın Yazısı, 17.00
18 Aralık Cumartesi İşçiler Fabrikadan Çıkarken, 15.00 Cezaevi Görüntüleri, 16.00 Hedef Tanıma ve Takip, 17.00 Risksiz Olmaz, 18.00
Yazar olmak ister misiniz?
Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...