Türkiye'de 75 yıldır sinema sektörünü ve Türk
halkının sinema beğenisini yöneten 'Yeşilçam' adlı
despotik yapı ile adına 'Yeni Türk Sineması' arasındaki
fark nedir?

Ali Murat Güven'in köşe yazısı

'Yeşilçam' ile 'Yeni Türk sineması' arasındaki temel fark

Eğer ki bana, "Kasım 2005'de, Yeni Şafak'ta bir sinema
sayfası oluşturup editörlüğünü yürütmeye
başladığından bu yana elde ettiğin en büyük kazanım
nedir?" diye soracak olursanız, size gözümü bile
kırpmadan "Dostlarım" derim; bu sayfa vesilesiyle tanışıp
yazıştığım, kimileriyle de periyodik olarak yüzyüze
görüştüğüm, her yaştan, her siyasî görüşten, her
toplumsal kesimden düzinelerce yeni sinemasever dostum…

İşte, Savaş Pat da onlardan biri… Halen Yıldız Teknik
Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde ikinci sınıf
öğrencisi olan bu genç adam, "Statükocu bir sinema
anlayışına daha fazla seyirci kalmayın, tez elden kameranın
ardına geçip sizler de yeni bir şeyler söyleyin"
şeklindeki inatçı telkinlerimin etki alanına kapılıp film
yapımıyla ciddi ciddi uğraşmaya başlayan gizli kalmış
yeteneklerden biri.

Yurt sathında böyle bir çok gönül dostum var; ancak
Savaş -İstanbul'da yaşıyor olmasının da getirdiği kimi
kolaylıklarla- sektöre biraz daha hızlı bir giriş
yaptı. Önce, doğuştan güzel olan sesine ciddi bir
eğitim ve terbiye vermek üzere, yüksek prestijli
seslendirme-sunuculuk kurslarından birine gitti. Ki bu kurs sayesinde
şimdi artık o kadife yumuşaklığındaki sesi ulusal
kanallarımızda yayımlanan yerli ve yabancı filmlerdeki
yardımcı rollerde, doğa belgesellerinin anlatımlarında
ufak ufak duyulmaya başlandı.

Ardından da işi inada bindirip amatör bir kamera edindi ve
geçtiğimiz haftalarda da ilk kısa filmini çekti bu
kararlı çocuk... Çekimler sırasında benim bilgi
birikimimden yararlanmak için talepte bulunduysa da, ona bir kaç
teknik destek haricinde işin özüne ilişkin hemen hiç bir
yönlendirici etkim olmadı. Hayatının bu ilk film denemesinde
düşe kalka kendi yolunu bulmasının çok daha iyi
olacağını düşündüm.

Sonuçta da dostumun bir "yüzüstü bırakılış"
öyküsü olan ilk yapıtı "Aşkın Cellatı",
öykü ve çekimler açısından vasatın üzerine
çıkmayı başardı. Şimdilerde son kurgusu ve seslendirmesi
yapılan bu çalışmayı izlerken, tıpkı bu sayfada
verdiğim moral ve motivasyonla harekete geçen diğer pek çok
genç sinemacının karşısında olduğu gibi, "ilk torununu
kucağına alan bir dede"nin heyecanını yaşıyorum.

Ancak, Savaş bu denemesinde nitelikli bir kısa film yapabilme
kapasitesini ortaya koymanın çok daha ötesine geçti ve bu
ülkenin genç kuşaklarındaki en önemli sorunlar
arasında gördüğüm "medenî cesaret/girişimci ruh
eksikliği" meselesine de esaslı bir neşter attı.

Nasıl diye soracak olursanız, bizim çiçeği burnunda
yönetmen, geçen ay içinde bir gün, kafasında projesi,
cebinde de senaryo karalamalarıyla birlikte İstanbul-Cihangir'de
bir kafeteryaya gidiyor ve orada daha önce de otururken gördüğü
ünlü aktör Uğur Polat'a aracısız-törensiz
başvurarak "Uğur Bey, ben yakında bir kısa film
çekeceğim ve filmin finalindeki karakter için kafamda beliren
tek oyuncu sizsiniz. Benim bu ilk filmimde rol almanızı istiyorum"
diyor.

Onun bu cümleleri sıraladığı an itibarıyla Uğur Polat,
"Sis ve Gece" ve "Pars: Kiraz Operasyonu" gibi iki önemli polisiyede
başrol oynamış, yapıtları ülke çapında
gösterilen, performansından basın-yayın organlarında
övgüyle söz edilen bir yıldız sinemacı.
Karşısına dikilip "Seni ilk kısa filmimde oynatmak istiyorum,
ancak bunun karşılığında sana verecek param falan yok. Sırf
bana destek olmak adına oynamanı istiyorum" diyen bu
özgüveni yüksek gence kısa bir süre bakıp
"Tamamdır" diyor Polat, "Filmi ne zaman çekiyoruz?"

Ve ertesi hafta da aynı kafeteryada, hayatında ilk kez
kameranın ardına geçen 22 yaşındaki bir üniversite
öğrencisinin önünde, kendisine denilenleri harfiyen yaparak,
bilâbedel oynuyor. Dikkat ediniz, isminin tam da neonların en
tepesinde olduğu günlerde yapıyor bunu...

Savaş, çektiği filmi kurgulamak üzere benim de
çalıştığım stüdyoya getirdi. Ben de ilk sonuçları
gördükten bu anlamlı işbirliğini sizlerle
paylaşabilmek amacıyla, filmin henüz kurgulanmamış
sahnelerinden birini fotoğraf olarak bastım ve sayfamıza
taşıdım. Aşağıdaki fotoğrafta yer alan üçlüden en
soldaki Uğur Polat'ı zaten iyi tanıyorsunuz, ortadaki kişi
başrol oyuncusu Serkan Hızlı, en sağdaki kişi ise
yönetmen Savaş Pat…

Polat'ın, yıllarını sinema ve tiyatroya vermiş usta bir
aktör olarak, yarı yaşından daha genç bir sinema
sevdalısı karşısındaki bu alçakgönüllü tavrı
ve hesapsız kitapsız yardımseverliği, olanca yalınlığı
içinde, Türkiye'de 75 yıldır sinema sektörünü ve
Türk halkının sinema beğenisini yöneten "Yeşilçam"
adlı despotik yapı ile adına "Yeni Türk Sineması"
dediğimiz, 2000'lerde doğup hızla gelişen hareket
arasındaki en temel farkı yansıtıyor aslında. Yeni
Türk sinemacıları arasında böyle zarif hareketleri
sergileyen tek kişi Polat da değil üstelik.

Aynı şekilde, Erkan Can, Haluk Bilginer ve Akasya
Asıltürkmen gibi son derece popüler oyuncular da yakın
zamanlarda kendilerine eli yüzü düzgün bir kısa film
fikriyle gelindiğinde, hiç tereddütsüz ve de bedelsiz olarak
kamera karşısına geçmişlerdi.

Savaş'ın kıskandırıcı bir yırtıklık ve
özgüven duygusu içinde başardığı bu dostane
işbirliğinden sonra beni bir hırs bastı ki sormayın
gitsin. Önümüzdeki günlerde ben de aynı yoldan ilerleyip,
çok sevdiğim iki ünlü isme -kendilerini çekeceğim yeni
kısa filmde oynatmak üzere- benzer türden bir teklifle
başvuracağım. Bunlardan biri Kadir İnanır, diğeri ise
Türkân Şoray.

Eminim her ikisi de teklifimi hiç tereddütsüz kabul
edeceklerdir. Hem zaten kabul etmezlerse, sırada Cüneyt Arkın,
Tarık Akan, Hülya Koçyiğit, Fatma Girik gibi daha yığınla
büyük büyük isim var! Birinden biri nasıl olsa teklifimi
kabul edecektir, öyle değil mi ya!