2006 yılında Genco Erkal ile birlikte Samuel Beckett’in "Oyun Sonu" eserini sahneleyen Fransız-Türk ekibinin işbirliği Samuel Beckett’in iki kısa oyunu ve Nazım Hikmet’in şiirlerinden oluşan bir gösteriyle sürüyor.
CulturesFrance ve Compagnie Sur la Place ortak yapımı olan " Beckett / Hikmet " gösterisinde iki yazarın eserleri birbirleriyle diyalog içerisinde insana dair aynı isteği ve aynı anlayışı yayıyorlar.

"BEN DEĞİL", Samuel Beckett
(Türkçe)
Oyuncu : Mine Çerçi
Sözcüklerinde kendi hikayesini tanımayı reddeden bir kadının çırpınışını konu alan başdöndürücü ve şaşırtıcı bir monolog. Ustalıkla işlenmiş bir oyun.

"FELAKET",  Samuel Beckett
(Türkçe)
Oyuncular : Mine Çerçi, Şükrü Munoğlu, Béatrice Sprunger
İki kişi: bir yönetmen ve asistanı dilsiz bir rolü işliyorlar. İfade özgürlüğü üzerine düşündüren ve direnmeyi kışkırtan bir oyun. Beckett’in açıkça siyaset içeren nadir oyunlarından biri. Kendi ülkesinde hapsedilen Vaclac Havel’e ithafen yazılmış bir piyes.

NAZIM ŞİİRLERİ, Nazım Hikmet
(Fransızca ve Türkçe)
Oyuncular : Şükrü Munoğlu, Béatrice Sprunger, Mine Çerçi
Nazım Hikmet’in yaşamındaki önemli anlar ve onları ana temalarıyla işleyen bir şiirler seçkisi : adaletsizliğe başkaldırı, İstanbul, hapishane, aşk, hasret, ümit…
Keyvan CHEMIRANI imzalı özgün müzik : Vurmalı çalgılar ve Zarb* ustası sanatçı, enstrümanlarının zengin incelikleriyle, güzelliği yüceltiyor. Kâh bir rubaiye yanıt olarak Nazım’ın ezgisel bir portresi, kâh geleneksel Türk ritimleriyle büyük İstanbul’a ithaf…
Zarb : dut ağacı ve keçi derisinden yapılmış küçük vurmalı çalgı.

Bilet : 10 YTL (öğrenci: 5 YTL)

İstanbul Fransız Kültür Merkezi
İstiklal Cad. N:4 Taksim
0212.393.81.11
www.infist.org

dramaturji notları
Samuel Beckett et Nazım Hikmet

Paris - İstanbul : Bir Fransız- Türk Ortak çalışması olarak, Samuel Beckett’in iki kısa oyunu « Ben Değil »  ve « Felaket »’i, Nazım Hikmet’in şiirleri ile harmanlayıp, aynı gösteride birleştirmeyi uygun gördüm. Samuel Beckett’in bu iki oyunu, Türkçe’ye yeniden çevirildi. Nazım Hikmet’in bazı şiirleri ise Fransızca okunuyor
2006 Mayısında, yönetmen Pierre Chabert ve ben, Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali’nde, « Oyun Sonu »’nu (Fin de Partie) Genco Erkal, Meral Çetinkaya (..)’dan oluşan bir kadro ile sahneye koymak üzere İstanbul’a geldik. Daha sonra Türk ekip « Oyun Sonu »’nu Paris Beckett Festivali çerçevesinde Paris’te Bouffes du Nord tiyatrosunda oynadı.
Fransız-Türk işbirliği, Hikmet ve Beckett gibi iki büyük şaire saygı duruşu, iki güçlü duyarlılık arasında gel-git olan bu yeni gösteri ile devam ediyor. Zira Beckett’in, büyük bir yazar ve romancı olarak tanınsa bile, her şeyden önce güçlü bir şair ve aynı zamanda angaje bir sanat insanı olduğu da unutulmamalıdır ve bu iki özelliği birbirini her daim beslemektedir.
Beckett  « Felaket »’i, Vaclav Havel hapse girdiğinde onun için düzenlenen bir onur gecesi için yazmıştır ; metni « politik oyun » olarak nitelememiz mümkün. Nazım Hikmet ise hayatının büyük bir bölümünü hapishanede geçirmiştir ; eserleri bu senelerin izlerini taşımaktadır. « Ben Değil »’de, kendisiyle savaş içinde olan bir kadının yaşam hikayesine tanık olmaktayız. Bu kadın hakkında Beckett şöyle demiştir : « Bu kadını İrlanda’da tanıdım, sadece "o kadın" değil, benzersiz biri, ama onlardan o kadar çok var ki... ve o kadını "Ben Değil"de yazdıklarımı söylerken duydum ». Sıradan, kayıp bir kadının hikayesi. Hikmet de tıpkı Beckett gibi « insan ruhu »nun büyülü derinliklerine inebilmiştir. Şiirleri aracılığı ile baskının evrensel hikayesini ama aynı zamanda insanın onurlu varoluşuna saygı çağrısını ve onun direniş gücüne olan inancını duymaktayız
İşte bu benzerlik ve farklılıklar arasında Samuel Beckett’in ve Nazım Hikmet’in yolları kesişmekte ve dillerinin sadelik ve güzelliği, satır aralarında okuduğumuz benzer etik anlayış ve amaç üzerinden yankılanmaktadır.

Barbara HUTT

« BEN DEĞİL »
 SAMUEL BECKETT
Oynayan: Mine ÇERÇİ
Çeviri : Mine Çerçi, (Günfet Guisset’nin işbirliği ile)

“Ağız”ın dalaşı- “çölde bağıran bir ses”- yalnız başına ve birinci tekil şahısa geçmeyi şiddetle reddetmenin ifadesi. Kim konuşuyor? O KADIN!...Ben değil. Ustalıkla yazılmış bu oyun,1975 yılında Fransa’da Samuel Beckett tarafından Madeleine Renaud ile sahneye koyuldu.

« FELAKET »
SAMUEL BECKETT
Oynayanlar: Mine ÇERÇİ, Şükrü  MUNOĞLU, Béatrice SPRUNGER
Çeviri: Mine Çerçi, Sükrü Munoğlu

Oyun 1982 yılında Fransızca AIDA’nın (Sanatçıları Savunan Uluslararası Dernek) talebi üzerine Avignon Festival’inde gerçekleşen Çek yazar Vaclev Havel onuruna düzenlenen gece için yazılmıştır. Bu oyun yazılırken o, ülkesinde düzen karşıtı hareketlerden dolayı aldığı hapis cezasını çekmektedir.

Y, yönetmen, totaliter bir ülkenin siyasi polisi,  ve ona yardım eden asistanı A. Bir gösterinin “felaketini” hazırlamaktadırlar. (Burada felaket, tragedya anlamında kullanılmıştır, başka bir ifadeyle bir oyunun son ve ana bölümü.) Bu amaçla, O’yu (tragedya kahramanı), aşağılayıcı ve sefil bir şekle sokarak onu saf bir nesneye indirgerler. Belki de düşünce özgürlüğünü kullanmaya yelteneceklerin başına geleceklerin bir provası? Felaket M’nin umduğu gibi gerçekleşmeyecek, zira O “başını kaldırma” ve insanlığını ifade etme gücünü sonunda kendinde bulacaktır.

NAZIM HiKMET ŞiiRLERi
NAZIM HiKMET

Oynayanlar : Mine ÇERÇİ, Şükrü MUNOĞLU, Béatrice SPRUNGER
Özgün Müzik : Keyvan CHEMIRANI (ve Djamchid CHEMIRANI’nin katılımı ile)

Nazım Hikmet’in yaşamındaki önemli anlar ve onları ana temalarıyla işleyen bir şiirler seçkisi :  adaletsizliğe başkaldırı, İstanbul, hapishane, aşk, hasret, ümit…

Keyvan CHEMIRANI imzalı özgün müzik. Vurmalı çalgılar ve Zarb* ustası sanatçı, geniş paletindeki inceliklerle güzelliği yüceltiyor. Kâh bir rubaiye yanıt olarak Nazım’ın ezgisel bir portresi, kah geleneksel Türk ritimlerini kullanarak büyük İstanbul’a ithaf…

*Zarb : dut ağacı ve keçi derisinden yapılmış küçük vurmalı çalgı
Seçki aşağıda adı geçen şiirlerden oluşmaktadır  :
Rubailer’den bir bölüm , Kerem Gibi, Memleketimden İnsan Manzaraları’ndan bir bölüm, Angina Pektoris, Dörtlük (1959), Memet,  Korku,  Saman Sarısı’ndan bir bölüm, Hasret, Dörtlük (1958), …

Barbara HUTT
Yönetmen
Fransız. Strasbourg doğumlu.
Strasbourg Konservatuarı Oyunculuk bölümü mezunu. Paris III ve Strasbourg Üniversitesi Tiyatro Çalışmaları bölümünde, Estetik ve Sanat alanında Philippe Lacoue-Labarthe yönetiminde hazırladığı bir master tezi var. Tiyatro eğitmenliği konusunda Devlet Diplomasına sahip.
Jean-Pierre Vincent, Joël Jouanneau, Pierre Chabert  gibi yönetmenlerin asistanlığını yaptı. Strasbourg’da, amatör ve profesyonelleri bir araya getiren bir projede oynadI : (Hamlet Machine / Heiner Müller, Collectif Contemporain, Türfabrick de Trier, gösteri aynı anda iki dilde Almanca ve Fransızca oynandı.) 
1999’da  Paris’e geldi ve Compagnie Pierre Chabert ile çeşitli projeler gerçekleştirdi (Fin de partie/ Samuel Beckett, Ay Carmela / Sanchis Sinisterra, La dernière Bande / Samuel Beckett ...).
2004’den itibaren, kendi  topluluğu Compagnie Sur la Place’ı kurdu ve bu toplulukla birçok oyun sahneye koydu. 2006 ve 2007’de 2006/2007 Paris-Beckett Festivalinin yönetim yardımcılığını üstlendi. Festival, Paris ve çevresindeotuzdan fazla tiyatro salonunda gerçekleşti (La Comédie Française, Le Théâtre de la Ville, L’Athénée...) ve Samuel Beckett’in tüm oyunlarını, dans, tiyatro, konser, film, okuma, kolokyum ve sergi formları altında seyirci ile buluşturma imkanı sağladı.
İstanbul’da, Genco Erkal’ın başrolünü üstlendiği Pierre Chabert’in sahneye koydugu Beckett’in Oyun Sonu adlı oyununda yönetmen yardımcılığı yaptı. Oyun Paris’te Bouffes du Nord tiyatrosunda sahne almasının ardından, 2007 yılında Sanat Kurumu tarafından en iyi prodüksiyon ödülüne layık görüldü.
En son sahneye koyduğu oyunlar arasında şu oyunları sayabiliriz : Le Naufragé / (Glenn Gould uzerine ) / Müzisyen Rémi Chaudagne ve  Julien Agazar’ın da eşlik ettiği Thomas Bernhard, Le Temps s’en va, Madame ( şiir, müzik, şark gösterisi ) ve son olarak :Raphaëlle Gitlis ve Ippeï Shigeyama’nın oynadığı Samuel Beckett’in Souffle / Pas moi (Dublin Beckett Festivali, Théâtre des Bouffes du Nord, Maison du Japon), Hotel Tango (Pierre Chabert ile 2008 Avignon OFF Festivali) ...
Ayrıca Pierre Chabert ile ortak editörlüğünü yaptığı Minerve Yayınlarından çıkan, Thomas Bernhard’a adanmış en kapsamlı yayın olan Thomas Bernhard adlı kitap çalışması da mevcut.  (Thomas Bernhard aux Editions Minerve, 2002)

Keyvan CHEMIRANI
Müzisyen
Perküsyon, Zarb
Nazım Hikmet şiirlerine eşlik eden müziği İstanbul’daki gösteri için özel olarak besteledi.
Djamchid Chemirani’nin büyük oğlu ve Chemirani Trio’sunun sözcüsü Keyvan Chemirani verimli karşılaşmalara alışık bir sanatçı. Erik Marchand, Titi Robin, Françoise Atlan ya da Carlo Rizzo gibi sanatçılarla çalışmış olan Keyvan Chemirani’yi derinden etkileyen unsurlardan bir tanesi kültürler arası diyalog.
Yelpazesini çeşitli kültürlerin ezgileriyle besliyor : Kuzey ve Güney Akdeniz, Afrika, Osmanlı ve İran kültürleri, Hindistan, Flamenko ya da caz.
Babası Djamchid Chemirani’den 13 yaşında zarb – geleneksel İran vurmalı çalgısı-  dersleri almaya başlayan Keyvan Chemirani kısa zamanda geleneksel müzik bilgisini ve tekniğini ilerletti. Değişik kültürlerin geleneksel formlarıyla çeşitli konserler verdi.
Hassan Tabar (İran müziği), Pedro Aledo tarafından yönetilen Ensemble Méditerranéen, Ensemble Ross Daly (Yunan müziği), Thierry Robin ve Trio Eric Marchand ile çalıştı. Aynı zamanda caz ve çağdaş/doğaçlama müzik alanında da çeşitli konserler verdi. Beraber çalıştığı sanatçıların ve grupların bazıları : Trio Alazar ve Carlo Rizzo Michel Montanaro, Jean-Marie Machado, Quartet « Chant du Monde », Jean-Marc Padovani ve  flamenko gitaristi Juan Carmona.

Mine ÇERÇi 
Oyuncu
İstanbul doğumlu. Küçük yaşta başladığı Yurdaer Doğulu Müzik ve Bale okulunda beş sene boyunca bale dersleri aldıktan sonra, Galatasaray Lisesi yıllarında tiyatro ile tanıştı. Lise ve üniversite eğitimi boyunca önce  Galatasaray Lisesi Tiyatro Topluluğu’nda, daha sonra mezun arkadaşları ile birlikte kurduğu Galatasaray Sahnesi’nde, Gogol, Goldoni, Çehov, Nesin, Pinget, Topor, Colas, Stratiev gibi hem klasik hem de çağdaş oyunlarda oyunculuk ve yönetmenlik yaptı.
Galatasaray Üniversitesi’nde Siyaset Bilimi eğitimini tamamladıktan sonra, 2005 yılında Fransa’ya gitti. Montpellier Paul Valery ve Paris Sorbonne Nouvelle Üniversitesi’nde gösteri sanatları dalında lisans ve master eğitimi aldı. 2007 yılında  Sorbonne Nouvelle Üniversitesi’nde, Beckett’in « Ben değil » oyununu Barbara Hutt yönetiminde Türkçe oynadı. Son olarak, 2008 yılı Temmuz ayında, Avignon Festivali’nde, Barbara Hutt ve Pierre Chabert yönetiminde, « Hotel Tango » adlı şarkı gösterisinde rol aldı.
Beckett’in « Ben değil » adlı oyununda « ağız »ı ve « Felaket » adlı oyununda « asistan »ı oynamaktadır.

Şükrü  MUNOĞLU
Oyuncu
1982 ve 1992 yılları arasında Caen Üniversitesi’nde mühendislik okurken (ISMRa) bir yandan da  Tiyatro Enstitüsü’nde tiyatro derslerini takip etti.
Sasha Hourwich’ yönetiminde  Pavel Kohout’un « Guigne sous les combles », yine Sasha Hourwich ve Michel Chiron yönetiminde Fassbinder’in « Le Bouc » adlı oyunlarında oynadı. Daha sonra yönetmenliğe geçiş yaptı ve Bertolt Brecht, Woody Allen, Jean Cocteau, Enzo Cormann ve Stanislas Lem (…) gibi birçok yazarın oyunlarını sahneye koydu.
Caen’de bir üniversite tiyatro topluluğu kurdu. 1999’da İzmir Fransız Kültür Merkezi’nde sahnelenen Roland Dubillard’ın « Diablogues » adlı oyununu yönetti.
2004’de Cité Internationale’de “l’Association des Etudiants Franco-Turcs” (Fransız-Türk Öğrenciler Derneği) üyelerinin Fransızca ve Türkçe iki dilde oynadığı « Kapıkule » adlı oyunu yazdı ve yönetti.
2007 Aralık’ında Barbara Hutt yönetiminde Beckett’in « Solo » adlı oyunun, Paris Sorbonne Nouvelle Üniversitesi’nde gerçekleşen «Türkçe Beckett » akşamında okumasını yaptı.
İstanbul’da oynanacak Beckett’in « Felaket » adlı oyununda yönetmen rolünü oynamaktadır

Béatrice SPRUNGER
Oyuncu
Önce İsviçre Lausanne Konservatuarında daha sonra Avignon Konservatuarında oyunculuk eğitimi aldı.
Tiyatroda birçok çağdaş yazarın oyunlarında rol aldı : Laurent Gaudé, Perrine Griselin, Thomas Bernhard... Bunun yanı sıra, Brecht’in  « Üç Kuruşluk Operası »  -Mme Peachum- ve F.G.Lorca oyunları gibi klasikleşmiş repertuvarda da oyunculuk yaptı. « Théâtre-équestre » (atlarla yapılan tiyatro) deneyimi de olan Sprunger, Pascal Papini, Philippe Henri, Barbara Hutt , Pierre Chabert gibi çeşitli yönetmenlerle çalıştı.
Oyuncu arkadaşları ile birlikte kurduğu tiyatro topluluğu ile Avignon Festivali’nde « Cabaret Baroque Impromptu » adlı müzikli gösteride yer aldı.
Okuma tiyatrosu deneyimi de olan Sprunger, çağdaş yazarların yönetiminde çeşitli okumalar gerçekleştirdi :  Dag Jeanneret yönetiminde Claude Prin’nin "Erzebeth"’si, Enzo Corman yönetiminde yazarın kendi oyunundan seçkiler, Chartreuse Villeneuve-les-Avignon festivalinde  Ahmed Belbachir yönetiminde yazarın « Mai » adlı oyunu.
İstanbul’daki gösteride Nazım Hikmet şiirlerini yorumlamakta ve Beckett’in Felaket adlı oyununda « O » yu oynamaktadır.

Geneviève SOUBIROU
Işık
Bastille operası başta olmak üzere, Fransa ve çeşitli ülkelerin  opera ve tiyatro sahnelerinde ışık tasarımı yapmaktadır.  Orsay Tiyatrosu’nda ve Rond Point tiyatrosunda çalışmış,  Jean Louis Barrault ve Roger Blin, Claude Regy, Benno Besson, Eric Rohmer, Jean Paul Roussillon, Maurice Béjart, Coline Serreau gibi yönetmenlerin ışıkçılığını yapmıştır. Pierre Chabert ile Jean-Louis Barrault’nun topluluğunda tanışmış, o zamandan bu yana Chabert’in birçok oyununda ışık tasarımcısı olarak yer almıştır.
İstanbul’da, Genco Erkal’ın rol aldığı « Oyun Sonu » adlı oyunun ışık tasarımını  Geneviève Soubirou yapmıştır. 

Oyun Sonu  2007 yılında Sanat Kurumu’ndan en iyi prodüksiyon ödülünü almıştır. Yönetmen: Pierre Chabert ve yönetmen Asistanı, dekor uygulama, kostüm: Barbara Hutt, dekor tasarım: Arikha Avigdor, Işık : Geneviève Soubirou,  Oynayanlar : Genco Erkal, Bülent Emin Yarar, Meral Çetinkaya, Hikmet Karagöz Prodüksiyon Asistanı : Candan Cankaya
Prodüksiyon: IKSV-Istanbul Kültür ve Sanat Vakfı, Dostlar Tiyatrosu, Festival Paris-Beckett 2006, AFAA Culture France, Compagnie Sur la Place.  
Festival Paris-Beckett 2006-2007, festival yönetimi : Barbara Hutt, Pierre Chabert, Tom Bishop