“GİTMEN GEREKTİĞİNDE GİTMEK ZORUNDASIN…”
25 Temmuz Çarşamba günü Deutsche Welle’nin internet yayınında, George Tabori’nin ölüm haberi onun kendi ağzından çıkan bu sözlerle böyle duyuruluyordu. Çağımızın en önemli tiyatro sanatçılarından biri olan George Tabori 23 Temmuz’da 93 yaşında Berlin’de yaşamını yitirdi.
Geçtiğimiz yıla kadar çalışmalarını yoğun bir biçimde sürdüren Tabori, bir süredir eşinin ve çocuklarının desteği ile yaşamını sürdürebiliyordu. Berliner Ensemble Tiyatrosu’nun Yöneticisi Claus Peyman, taziye mesajında Tabori’yi “Erdemli, çocuksu insan, muhteşem bir sihirbaz“ olarak niteliyor ve devam ediyordu: “Ölmeden önce Kral Lear yapmak istiyordu. Hepimiz çok üzgünüz. Kral Lear gibi ayrıldı sahneden…” Kızı Lena Tabori babasının belli bir nedene bağlı olarak değil yaşlılıktan öldüğünü söyledi.
1914 yılında Budapeşte’de Yahudi asıllı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Tabori meslek yaşamına gazeteci olarak Berlin’de başladı. Daha sonra Nazi rejiminden kaçarak Londra’ya yerleşti. George Tabori’nin babası ve birçok akrabası, Auschwitz Toplama Kampı’nda öldürüldü. Tabori bu olayı yıllar sonra Brecht’in Cesaret Ana oyununa referans yaparak yazdığı ve 1996 yılında Yönetmen Michael Verhoeven tarafından filme de çekilen Annemin Cesareti’nde, 1944’te kendi tabiri ile “hem de bir Alman subayınının yardımı ile Auschwitz’den iki mavi gözle“ kurtulan annesinin hikayesi olarak anlatacaktı. Alfred Hitchcock’un yönettiği İtiraf Ediyorum adlı filmin senaryosu Tabori imzasını taşıyordu. Hollywood döneminde ünlü çağdaşları Thomas Mann, Charlie Chaplin ve birçok eserini sahneye koyduğu Bertolt Brecht ile tanışma fırsatı buldu. Başkan Mc Carthy döneminde kara listeye alınan Tabori, 1950’de New York’a giderek tiyatro oyunları yazmaya ve sahneye koymaya başladı. Bu arada Brecht ve Max Frisch’in eserlerini İngilizceye çevirdi.
1969’da Amerika’dan Avrupa’ya göç etti. Daha sonraları sırasıyla Viyana’da Burgtheater’da ve Berlin’de Brecht’in tiyatrosu olan Berliner Ensemble’de rejisör olarak çalıştı. Amerika’da yaşadığı yıllarda başladığı oyun yazarlığı serüvenini ise ölene dek devam ettirdi.
İlk oyunu olan Mısıra Kaçış 1952 yılında Broadway’de oynanan yazarın 55 yıl süren oyun yazarlığı serüveninde başlıca oyunları arasında, Weisman ile Kızılyüz, Bir Casusa Ağıt, Yamyamlar, Brecht Dosyası, Benim Annemin Cesareti, Goldberg Çeşitlemeleri, Kavgam, Berlin Konçertosu vb. sayılabilir.
Tabori’nin Türkiye’de sahnelenen oyunları:
Bir Casusa Ağıt, İstanbul Devlet Tiyatrosu 1998, Çeviren: Özdemir Nutku, Yöneten: Cüneyt Çalışkur;
Weisman ile Kızılyüz, Tiyatroevi İzmir 2002, Çeviren: Özdemir Nutku, Yöneten: Semih Çelenk.
tiyatroevi.com
“GİTMEN GEREKTİĞİNDE GİTMEK ZORUNDASIN…” 
