VENEDİK TACİRİ HAKKINDA; 1596-7 yılları arasında yazıldığı tahmin edilen Venedik Taciri içinde barındırdığı etnik, dini, sosyal ve toplumsal cinsiyet rolleri karşıtlıkları ile William Shakespeare'in en çok tartışılan oyunlarından biri olmuştur. Hukuk kurallarıyla dünyaya ün salmış olan Venedik on altıncı yüzyılın en özgürlükçü ve güçlü şehir devletlerinden biri olmasının yanında tarihte kurulan ilk gettoya sahip olmasıyla da ünlüdür. O zamanlar Venedik'te azınlık olarak sayılan Yahudiler kanun yoluyla gettoya kapatılmışlardı; mülk edinmeleri veya herhangi bir meslek grubuna dahil olmaları engellenmişti. Bilinçli olarak toplumsal yaşamdan soyutlanan Yahudi azınlık da kendi içine çekilmiş ve tefeciliğe, faizle borç para alıp vermeye başlamıştı. Çoğunluk olan Hıristiyan Venedik toplumuna göre ise faizle iş yapmak Hıristiyan öğretisine göre haram kabul ediliyordu. Bu öğretiye karşı çıkanlar ise dinsizlerdi ve onların toplumunda yerleri yoktu.
William Shakespeare'in Venedik Taciri'ni yazdığı dönemde Yahudiler İngiltere'de bir azınlık olarak kabul edilmiyorlardı. Dinsel değerlere oldukça bağlı olan Hıristiyan İngiliz toplumunda Yahudilere karşı tarihsel bir düşmanlık vardı. Yahudilerin Hz. İsa'nın katilleri olduğunu savunan ortaçağ anlayışı hala güncelliğini koruyordu. 1290 senesinde İngiltere'den sürülen Yahudiler ancak 1649 senesinden sonra İngiltere'ye toplu olarak kabul edilmişlerdi. Bu tarihler arasında ülkede Yahudileri konu alan on beş oyun yazıldığı bilinmekle beraber en çok ilgi gören oyunlar Christopher Marlowe'un Malta Yahudisi ve William Shakespeare'in Venedik Taciri oyunları olmuştu. OYUNUMUZA DAİR; Günümüzde artık tüm ilişkilerin amansız bir ezen-ezilen ilişkisine dayanması bizim bu oyunu sahnelemeye karar verişimizdeki çıkış noktamızdı. Paranın insanların dini haline geldiği yirmi birinci yüzyılda ırkı, dini, sınıfı ne olursa olsun gücü elinde bulunduranın karşısındakini ezdiği hatta canına kastettiği su götürmez bir gerçek. İnsan eliyle adalet adına yarattığımız hukukun sözde 'tarafsızlığı' sayesinde egemen sınıfın çıkarına uyacak kılıfların daima bulunduğunu veya tekrar yaratıldığını görüyoruz her defasında.
Önemli olan nokta Venedik Taciri'nde roller artık değişse de bu oyunun her zaman oynanmaya devam ettiği ve var olan düzen araçlarını her geçen gün sağlamlaştırdıkça terazinin boş kefelerinden birinin daima ağır basacağıdır.
“Eğer adaletin katı denkliklerinde (göze göz, dişe diş) yaratıcı bir biçimde kısa devre yaratılabiliyorsa, bunun bazıları için son derece iyi olduğu iddia edilebilir. İktidara sahip olanlar zaman zaman kesin adalet olmaksızın idare edebilirler çünkü her şeyden önce oyunun kurallarını koyanlar onlardır.”
Terry Eagleton
Proje Sorumlusu: Edip Deder Reji ve Dramaturji: Ali Ersan Karadeniz, Eda Dinler, Edip Deder, Erhan Bolatoğlu, Kerem Özten, Mustafa Sırkıntı, Neslihan Köroğlu, Tanıl Levent Dekor: Edip Deder, Harun Güven, Kerem Özten, Soner Şeneken Kostüm: Kerem Demirtaş, Merve Güner, Mustafa Sırkıntı Aksesuar: Harun Güven, Tanıl Levent Işık: Gülhan Otur Özgün Müzik: Onur Uygun Oyuncu Kadrosu: Antonio: Ali Ersan Karadeniz Salarino: Kerem Demirtaş Lorenzo: Soner Şeneken Bassanio: Erhan Bolatoğlu Gratiano: Tanıl Levent Portia: Neslihan Köroğlu Nerissa: Eda Dinler Fas Prensi: Harun Güven Shylock: Yücel Kızılöz Launcelot Gobbo: Merve Güner Yaşlı Gobbo: İlknur Yıldız Jessica: Açelya Uçan Dük: Edip Deder Aragon Prensi: Kerem Özten Tubal: Mustafa Sırkıntı Desteklerinden dolayı Nursun Karaburun, Egemen Şehitoğlu, Erim Kırca ve Berkin Yönter'e teşekkür ederiz. Venedik Taciri projesi, mezun üyelerin yapılandırılmasında ikinci adım olarak değerlendirilebilir. Bu konudaki ilk somut girişim olan İki Kişilik Hırgür projesinde olduğu gibi, Venedik Taciri projesinde de ana sorumluluklar mezun ve mezuniyet aşamasındaki üyelerce paylaşılmıştır. Bununla beraber, tam örgütlü bir mezun tiyatrosuna geçiş döneminin gerektirdiği hassasiyetlerden hareketle, emek yoğunluğunun mezun ve mezuniyet aşamasındaki üyelerce üstlenilmesi kaydıyla eğitim kadrosuyla pratik bağını sürdüren bir çalışma biçimi benimsenmiştir. Bu bakımdan değerlendirecek olursak, Venedik Taciri projesinin EÜTT'nin içerisinden doğacak olan mezunlar yapısını kendi örgütlenmesini tamamlama hususunda bir adım daha ileri götürdüğü yorumunda bulunabiliriz.
Yazar olmak ister misiniz?
Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...