1970-1973 Dönemi Yazarları ve Ele Aldıkları Konular
Cihat Faruk Sevindik
Bu yazımızda Cumhuriyet dönemi Türk Tiyatrosu’nda son üç yıl 1960’ların bir uzantısı olmakla birlikte,yeni yazarlar getirmiş,üç yıl içinde hem nitelikçi,hem sayıca çok önemli oyunlar yazılıp sahnelenmiştir.Sayı çokluğunu göstermek için,bu üç yıl içinde on yıllık 1940-1950 döneminden daha çok oyun yazılıp oynanmış olduğunu söyleyebiliriz…
Bu dönemde yazarlarımız belirli konulara yönelmişlerdir. Örneğin bu dönemde Kurtuluş Savaşı üzerine oyunlar yazmışlardır.Erol Toy’un Parti Pehlivan’ı;İzmir Yunanlıların eline düşünce,Salihli’de Çerkez Ethem’in yanına gelmiş Makedonyalı dürüst,temiz,yiğit Parti Pehlivan ve iki arkadaşı Topal Murat ve Halil ile cepheye koşarlar.Yeşil Ordu adıyla kurulan örgütün içindeki bölüşmeler ve Çerkez Ethem’in davranışı karşısında davaya inanmış Parti Pehlivan’ın ayrılışı verilirken,oyunda Çerkez Ethem,Tatar Hasan ,Galip Paşa,Arif Oruç gibi kişilerin gerçeği de gösterilmektedir.İsmet Küntay’ın Tozlu Çizmeler’i de İstanbul’un işgal günlerindeki ortamını inceler.İşgal kuvvetlerinin taşkınlıkları,yasa,saygı tanımazlıkları çok çarpıcı biçimlerle anlatılmaktadır.
Kurtluş Savaşı gibi tarihimizin ve insanlık tarihinin en önemli olayını çeşitli kesimlerden halkın, siyaset adamlarının demeçleri, yazıları,tutanaklarıyla ve bunlara hiçbir şey katılmadan,yorum yapılmadan usta bir kurgu ve göstermeci yöntemle yazarlarımız tarafından gözler önüne seriliyordu.
Yaşar Güner’in Batan Gün’ü de Birinci Dünya Savaşı’ndan düşmanın İzmir’de denize dökülmesine kadar olan dönemi ele alan göstermeci bir oyundur.
Bazı yazarlarımız ise Kurtuluş Savaşı’mız üzerine değil de daha çok, tek eksenli kişilerin üzerine,onun gerçeklerinden ve çıkmazlarından,toplum düzenin bozukluğundan faydalanarak oyun yazmayı tercih etmişlerdir.
Vasıf Öngören’in Asiye Nasıl Kurtulur? Adlı göstermeci oyunu bir orta malı kadının kızı Asiye’nin kısa oluntularla kötü yola itilişini ve kurtuluş çaresinin olmayışını tartışmalı bir biçimde gözler önüne seriyor. Vasfi Öngören’in buna benzer bir durumu Alamanya Defteri’nde;toplumsal değişime ayak uyduramayan otomobil tamircisi Recep Usta’nın kişiliğinde veriliyor.
Kabare türünde Haldun Taner; daha evrensel ve genel konularda Necati Cumalı,geleneksel tiyatromuzdan esinlenen oyunlarıyla Erol Toy ,tarih ve efsane gerçeğine dayalı oyunlarla Turan Oflazoğlu ve Güngör Dilmen bu dönemlerde Türk Tiyatrosu’na eserler kazandırmışlardır.
Bütün bunların dışında çeşitli hafif, sürüm oyunlarda yazılmıştır.Bunları örneklemek için kısaca adlarını vermek yeterli:Aziz Nesin’in Gol Kralı Sait Hopsait,Muzaffer İzgü’nün Kaynanalar-Kaynatalar ve İnsaniyettin ‘i Sadık Şendil’in Çılgın Yenge ,Kandemir Konduk’un Yüzsüz Zühtü örnek olarak verilebilir.Ve bunlar gibi bir çok oyun ve oyun yazarlarımız.
Cihat Faruk SEVİNDİK
Kaynakça:50 yılın Türk Tiyatrosu(Metin AND)
Yazar olmak ister misiniz?
Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...