| | Tiyatro Kursu | Şirket Tiyatrosu | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | Ana Sayfa | Hakkımızda | Yazılar | Haberler | Yazarlar | Tiyatro Oyunları | Tiyatro Grupları | Sanatçılar | Kaynak | Duyuru Panosu | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Genco Erkal’ın bu oyununu izlemek, aydınlığa ibadettir: Sivas’93 Üstün Akmen 
Duyduk duymadık demeyin, Genco Erkal, aklından bir an olsun çıkarmadığı tiyatrocu olma misyonunu, bir kez daha, yeniden ve yenileyerek gündeme taşıdı. Hem de, bir anlamda: “Tiyatronun toplumu aydınlatma görevi, işlevi ve sorumluluğu vardır,” diye gürleyerek, kanıt göstererek. “Nereden çıktı şimdi bu misyon, falan,” diyeceksiniz. Efendim, oturmuş, bir oyun yazmaya soyunmuş Genco Erkal. 2 Temmuz 1993 gününü esas almış. Pir Sultan Abdal Şenlikleri’ne katılmak için Sivas’a gelen, Madımak Oteli’nin içine kıstırılan aydınlar… Dışarıdaki öfkeli kalabalık… İçerdekilerin 'kafir’ olduğuna inanan, polisin ve askerin engelleyemediği(!) kalabalık… Kalabalığın giderek kontrolden çıkışı… Dakika dakika yaklaşan kıyamet… Cansız kalan 36 beden… Bu yaşanmış olay, oyun olur mu? Olur. Ama oyun yapmamış Genco Erkal Usta, oyun yazmamış. Toplum, yaşadığıyla yüzleşsin; olay toplumun belleğinden silinmesin diye, zaten kendi içinde bir “oyun” olan konuyu oyunlaştırmak yerine, belgeselleştirmiş, belgeselin içine tiyatronun tadını-tuzunu katmış, ortaya “belgesel oyun” çıkmış. Nurdan Arca, Sivas olayı görüntülerinden oluşan bir film hazırlamış. Gururumuz Fazıl Say, yeni bir beste yapmamış, ama müziklerini vermiş; “Nâzım Oratoryosu-2001”, “Metin Altıok İçin Ağıt-2002/2003”, “Kara Toprak-1997”, “İpekyolu-1998” gibi besteleriyle belgesele renk aşılamış.
Oyuncular izleyiciyi yakasından tutup silkeliyor “Oyun yazmamış,” dedim ya! İyi, ama ya replikler? Genco Erkal, replikleri tutanaklardan ve olayı yaşayanların tanıklıklarından yaratmış. Sonra almış oyuncularını karşısına, müthiş Brechtisyen bir tavırla “belgesel oyun”u yönetmiş. Ayol, televizyonda izliyoruz, dağdaki ayı avcısı, safarideki ceylan kovalayıcısı bile rol kesiyor! “Sivas '93”te rol yok! Genco Erkal, Meral Çetinkaya, Yiğit Tuncay, Nilgün Karababa, Murat Tüzün, Çağatay Mıdıkhan ve Saliha Şirvan Akan… Dostlar Tiyatrosu oyuncularının her biri anlatıcı. Kimi zaman Aziz Nesin’in ağzından konuşuyorlar, kimi zaman Lütfi Kaleli’nin. Yeri geliyor dönemin Emniyet Müdürü’nün sesi oluyorlar, yeri geliyor zamanın başbakanı Tansu Çiller’in. İzleyiciyi silkeliyorlar. ‘Hiçbir şey, eyleme geçen cehalet kadar korkutucu olamaz’ Dostlar Tiyatrosu’nun “Sivas’93” başlıklı belgesel nitelikli oyunu, simgesel bir semah gösterisiyle başlıyor. Günlerden cumadır, takvimlerde 2 Temmuz 1993 yazmakta. Sivas dediğin koca bir kent. Kurtuluş Savaşı’nın merkezî örgütü Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ile onun yönetim organı olan Heyet-i Teslimiye’nin oluşturulduğu, ulusal kongrenin yapıldığı bir kent Sivas. İnsanlarının yerleşiminin Neolitik Çağa değin uzandığı saptanmış bir kent. Bu kentte binlerce polis, binlerce asker var... Bu kentte, nasıl oldu da gözler önünde onlarca insan diri diri yakılabildi? Hayret! Eylem hazırlıkları somut görüntülerle sahnede “Madımak Katliamı” olarak tarihe geçen olay, gerçekten de her yönüyle: “Hayret doğrusu” dedirten cinsten bir “olay”. “Hayret” uyandıran olay şimdi tiyatro sahnesinde yineleniyor. Belgeleriyle, tanıklarıyla… Gelecek kuşakların da “hayret”ten “hayret”e düşmeleri için Fazıl Say’ın müziği, Nurdan Arca’nın filmi, Özlem Kaya’nın giysileri, yedi oyuncunun emeği, Genco Erkal’ın yönetimiyle… Sivas’ta Geleneksel Pir Sultan Abdal Şenlikleri görüntüleri. Gericilerin, özellikle Milli Gençlik Vakfı’nın denetimindeki çeşitli yurtların, başta Konya ve Kayseri olmak üzere diğer kentlerden getirilen gericilerle doldurulması. Bir sürü kara yabaninin kente gelişi. Şenlikler başlamadan bir gün önce, Madımak Oteli yakınlarına, belediye tarafından yeni kaldırım yapılacağı bahanesiyle kamyonlarla yığılan taş. Katliamdan birkaç ay önce, Sivas’ta Özel Kuvvetler Komutanlığı’na bağlı bir birim oluşturulmakta oluşu. Yani, “bir şeylere” hazırlanılış.
Bu mu, sonradan iddia edildiği gibi, anlık bir tepkinin, gericilerin o an “galeyana” gelmeleri sonucu oluşması? Kontrgerilla ve gerici-faşistler tarafından önceden planlanmış, hazırlıkları yapılmış ve gerçekleştirilmiş bir eylem değil mi bu?
Dakika dakika katliam hazırlığı Şenliğin ilk günü, gericilerin, faşistlerin standlara saldırmalarının, bu saldırıların şenliğe gelen kitle tarafından püskürtülmesinin uzak çekimlerinden ikinci güne zincirleme geçiliyor. “Bizim Sivas” gibi gazetelerin “Müslüman mahallesinde salyangoz satıyorlar” ve benzeri başlıklarla faşist ve gerici çevreleri Aziz Nesin’in konuşmalarına tepki göstermeye çağırmaları... Kentte “Cihat” çağrıları yapan imzasız ya da “Müslümanlar” imzalı karşı bildirileri dağıtırkenki görüntüleri… Öğle zamanı, Merkezpaşa Camisi’ndeki cuma namazından çıkan gerici-yobaz-faşist grupların Hükümet Konağı önünde toplanıp, şenliğin yapılmasına izin veren vali ve Aziz Nesin aleyhine sloganlar atmaya başlamaları… Vali Ahmet Karabilgin’in, Tugay Komutanı Ahmet Yücetürk’ten askeri birlik göndermesi için yardım istemesi… Capcanlı belgesel, aşama aşama gelişiyor. Katliam sonrası açılan göstermelik davada devletin önceki örneklerde olduğu gibi hem yargılayan, hem kollayan durumunda oluşu, bazı maşaların usulen cezalandırılmaları, 3-5 yıllık cezalarla olayın örtbas edilmesi, “Adalet Mülkün Temelidir” tümcesi altındaki kırmızı yakalılar… Sonuç olarak, Aziz Nesin’in kışkırtıcı olarak gösterilmesi.
Bu karakterleri canlandırmaya karakter mi dayanır İnsanın kanını donduran bu müthiş “belgesel oyun” bittiğinde, Genco Erkal’ın ne iyi edip de “belgesel oyunu” “oyun” yapmadığını düşündüm. Düşünebiliyor musunuz: “Halkla polisi karşı karşıya getirmeyin” talimatını veren “Susurluk Devletinin Cumhurbaşkanı” Süleyman Demirel’i sahnede kim canlandırabilirdi? “Olay münferittir. Ağır tahrik var. Bu tahrik sonucu halk galeyana gelmiş... Güvenlik kuvvetleri ellerinden geleni yapmışlardır... Karşılıklı gruplar arasında çatışma yoktur. Bir otelin yakılmasından dolayı can kaybı vardır” diyen Demirel rolünü hangi tiyatro sanatçımıza önerebilirdi Erkal? Katliam sırasındaki DYP-SHP hükümetinin Başbakanı Tansu Çiller’i kim oynardı? Katliamı ve gericileri açıkça savunabilen bir Başbakandı o... Konsantrasyonunu iyi sağlamış olsa bile, rol icabı: “Çok şükür, otel dışındaki halkımız bu yangından zarar görmemiştir” tümcesini Tansu Çiller rahatlığında söyleyebilecek yetenekte tiyatrocuyu nereden bulacaktı Genco Erkal? “Halktan kimsenin burnu kanamamıştır ve ölenler de çıkan yangından boğularak ölmüşlerdir” diyebilen bir karakteri canlandıracak yetenekte oyuncu tanımıyorum ben. Gazetecilerin bir sorusu üzerine: “Olayı bu kadar büyütmek yanlış, bir futbol maçında da bu kadar insan ölebilirdi” derken, yüzü kızarmayan muhalefet lideri Mesut Yılmaz Beyefendiyi oynayacak oyuncu nerede? Ya, katliam karşısında: “Oteli sahibi kundaklamıştır” diyecek kadar pervasızlaşabilen İçişleri Bakanı Mehmet Gazioğlu’nu kim canlandıracaktı? Uzun süre timsah gözyaşları döken Erdal İnönü’nün yerine oyuncu da zor bulunacaktı eminim. Elinden geleni yaptığı şaklabanlığını yaparken sıkılmayacak, gözlerini kaçırmayacak oyuncu yoktur, bulunamazdı. Katliamdan sonra açılan davada katillerin ve katliamın savunuculuğunu üstlenen Şevket Kazan’a sahnede kim can verebilirdi? Genco Erkal bana danışsaydı, olsa olsa, katliamın elebaşlarından olup, “yakalanamayan”, dönemin Refah Partili Belediye Meclis Üyesi Cafer Erçakmak için, tiyatro dışından, çember sakal bırakmış ya da takma sakal takmış Nuri Alço’yu önerebilirdim. Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu için: “Tecavüzcü Coşkun oynasın,” derdim. Genco Erkal bana danışmadı(!), ben de söylemedim. Ama siz sorarsanız eğer; aydınsanız, aydınlıktan yanaysanız bu “belgesel oyunu” mutlaka, ama mutlaka görün; eşinizin dostunuzun, çoluğunuzun çocuğunuzun görmesini sağlayın derim.
Sözümü dinlemezseniz eğer, hemen söyleyivereyim, ciddi anlamda sitem ederim.
(Ben, cuma günleri de “Gözlemevi” kavşağında sizi bekliyorum, biliyorsunuz. Dostlar Tiyatrosu, “Sivas’93”ü Galatasaray Muammer Karaca Tiyatrosu Sahnesi’nde; Kadıköy Halk Eğitim Merkezi’nde; Caddebostan Kültür Merkezi’nde oynuyor. Telefon: 0212 252 59 35) Üstün Akmen Evrensel Gazetesi Yazarın Tüm Yazıları Paylaş  Tweet
Emek - ( 2/3/2008 ) Hatırlamak ne kelime...hepimiz bir kez daha sarsıldık...Teşekkürler Genco Erkal...sen üzerine düşeni yıllardır yapıyorsun, sıra bizde , hepimizde... fadime - ( 4/10/2008 ) Başta Genco Erkal olmak üzere emeği geçen herkesin yüreğine sağlık. sivas93 gerçeğin ta kendisi. Körler-sağırlar,örümcek kafalılar uyanın artık.Kullanıldığınızın nezaman farkına varacaksınız.Vatan parça parça yok oluyor.Anlayana sivrisinek saz.anlamayana davul,zurna az.sivas93’ün oyununun sonunda sercanın söylediği sivasa ağıt değişi ile bitirilirse nokta konmuş olur diye düşünüyorum. nejat - ( 4/10/2008 ) Ne mutlu maraşa KAHRAMANMARAŞ Ne mutlu Urfaya ŞANLIURFA Ne mutlu Antepe GAZİANTEP YAZIK SİVASA KATİL SİVAS. TEŞEKKÜRLER GENCO ERKAL. İyiki varsın. şakir - ( 1/31/2008 ) böyle toplumsal bir olaya deginildigi için çok mutluyuz ve umutluyuz.genco beye ve oyunculara başarılar dilerim.onlarında karanlıkta kalmaması için hepimiz elele vererek ’sivas 93’ e gidelim. rıfkı - ( 1/31/2008 ) bügün aydında saat sekizde başlıyor.zamanın bir an önce gelmesini dört gözle bekliyoruz seyhan - ( 2/15/2008 ) sivas’da yaşanan insan katliamı tarihimizden silinmeyecek,unutanlara da hatırlatmak adına Genco Erkal’ a teşekürler.19 şubat Ank.izleyeceğiz,çok üzgünüm bir oyun değil,bir tarihsel gerçek,hangi yürek dayanacak,hangi göz bakacak,ikinci kez cenazelerimizi kaldırmaya gidiyoruz gibi,boğazım düğümleniyor,ama orda olmalıyım,boğazım düğümlenip ölsemde,yansamda ne olursa olsun orda olmalıyız,Genco Erkal ve ekibinin yanında olmalıyız aydınlık bir ülke için.. Melih Anık - ( 2/13/2008 ) Aydınlığa İbadet! Heyacanınızı anlıyorum ama bu tiyatroya yakışmamış hocam ! Hani "bizim" zamanımızda sahnenin ortasında ellerini havaya açıp tiyatroya tapınanlar vardı ya, onlar nerelerde şimdi? Tiyatroyu da ibadet haline getirmesek ... Ne dersiniz? Tiyatro koskoca bir kaya olan karanlığı kırmaktır.. Böylesi daha iyi değil mi? yüksel dülger - ( 9/30/2008 ) sıvasa bundan on beş gün önce gitmiştim malüm yeri gördüm gözlerim yaşardı olayı başlatan yapan ve onları koruyanlara en aşağılık sıfatı çok görürüm ahmet - ( 4/2/2008 ) bence burada filmleri olsa daha guzel olucak ama sacma olmus bunlarr:(:(:( ralli - ( 4/30/2008 ) bu oyun kahramanmaraşta iptal oldu sebebi ise tanıtım için asılan afişlerin hiçbirisi durdurulmadı 1 sata içinde yırtıldı kahramanbmaraş bu konuda toplumsal bir hoşgörüsüzlük örneği sergiledi. konuyla ilgisi olmayan insanlara saygılarımı sunuyor ve onları tenzih ediyorum. Ahmet Ümit Aloğlu - ( 1/23/2008 ) Üstün Ustaya,Genco Usta’nın emeğini değerlendirdiği için teşekkürler. Genco Ustanın yaptığı ise, o aşağılık olayı unutturmamak yanında giderek artan kendimizden utanma, çaresizlik, yenilmişlik duygumuzu törpülemek, bizi bize yeniden anımsatmak...Sanatçılarımız "var" diye seviniyorum. suat - ( 1/19/2008 ) izmir e geleceği gübnleri sabırsızlıkla bekliyorum Hakan - ( 1/17/2008 ) Ah Türkiyem ah... Senin için savaşanları yakıyor, hapse atıyorsun... Senin için... Genco Erkal’a sonsuz teşekkürler... gozde - ( 1/16/2008 ) muaamer karaca tıyatrosunda oldugun gun sehır dısından aılem geldı ve ben cok ısterken bu tıyatroya gelmeyı gelemedım avrupa yakasında oturuyorum tekrar ne zaman oyun oynanacak bunu yanıtlarsanır co k sevınırım ismail can törtop - ( 1/17/2008 ) gözde hanım, dostlar tiyatrosunun programına sağ bardaki "tüm tiyatroların programları" linkinden ulaşabilirsiniz... |
Tiyatro Kursu Başlıyor! 19 Kasım'dan itibaren her SALI Kadıköy'de! Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!  Duyuru Panosu!
Son Eklenen Tiyatro Oyunları
Güncel Yazılar
Yazar olmak ister misiniz? Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...
Güncel Haberler
Tiyatro Dünyası'nı takip Edin 
|
.. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
