| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Özel Tiyatrolar ve Devlet Yardımı
Cüneyt İngiz



Her yıl ağustos ayındaki başvurularla, profesyonel, amatör ve çocuk tiyatrolarına ekim ayında devlet yardımı yapılıyor. Bu yardımlarla özel tiyatrolar yeni oyunlarını sahneye çıkarma mücadelesi veriyor. Devlet bu ödeme karşılığında belli sayıda oyunu zorunlu tutuyor. Yönetmeliklerle belirlenmiş olan maddeler, hem devlet hem de özel tiyatrolar tarafından ta ki 2013 haziran ayına kadar uygulanıyordu.

Bu yıl haziran ayında meydana gelen "Gezi Olayları" ile birlikte hükümetin sanata ve tiyatroya olan bakışı ve tavrı değişmeye başladı. Aslında olayın başlangıç noktası, Başbakan'ın kızının Ankara Devlet Tiyatroları'ında oyun seyretmeye gitmesi ve ardından gelişen olaylar oldu. Başbakanın kızı kendisine başörtülü olduğu için hakaret edildiğini iddia ederken, oyuncular böyle birşeyin olmadığını söylediler, arkasından Başbakan ve hükümet yetkilileri Devlet ve Şehir tiyatroları konusunda olumsuz düşüncelerini bildirdiler.

Sonrasında Şehir Tiyatroları'nda yönetmelik değişimi ve şehir tiyatrosu kuruluna belediye yetkililerinin kararda etkili olacak şekilde girmesi konusunda sıkıntılar yaşandı. Şehir Tiyatroları'nda büyük ayaklanma oldu. Sanatçılar direndi, eylemler yapıldı. İstiklal Caddesi'nde yapılan yürüyüşte birçok sanatçı en önde yürüdü. Sonrasında birden sanatçılar sustu, bazıları sessizce işlerine devam etti. Direnen ve mücadele eden kişi sayısı bir elin parmaklarını geçmez oldu. Peki ne oldu? Şehir Tiyatroları'nda kriz çıkaran yönetmelik sorunu halloldu mu? Hiçbir açıklama ne yazıldı ne de söylendi. Şehir Tiyatroları sezonu açtı, oyunlar oynanmaya başladı.

Ardından patlak veren Gezi olaylarında meydana gelen olaylar sonrası, hükümet yetkilileri halka destek veren sanatçı ve özel tiyatroları kara listeye aldı. Önce Mehmet Ali Alabora ile başlandı kıyıma. Linç edilmek istendi. Birçok sanatçı da olayları kışkırtmak suçuyla basın önünde hedef gösterildi.

Özel tiyatroların birçoğu destek verdikleri için, yakın zamanda basına bomba gibi düşen bir haber olayın vehametini ortaya çıkardı. Gezi olaylarına destek veren 14 tiyatro sanatçısı ve tiyatroya devlet yardımı verilmeyecekti. Bu sanatçılar içinde Genco Erkal, Ferhan Şensoy, Levent Kırca ve daha birçok isim vardı. Devlet yardımı için yapılan başvuru sonrası, toplantıya hükümet tarafından gönderilen iki görevlinin, Gezi'ye destek veren tiyatroların yardım almasının istenmediği bildirildi. Kurul üyeleri tarafından pek de sıcak bakılmayan bu düşünceler toplantıyı etkilemiş olacak ki, kasım ayına gelinmesine rağmen, devlet yardımları hala açıklanmadı. Bütün bu iddiaları basından takip edebildik. Bakanlığın yaptığı açıklamalarda böyle bir durum olmadığı, sadece adı bilinmeyen tiyatrolara ve Türk yazarların eserlerine de yardım edilmesi yönünde bilgi aldıkları söylendi. Yardımların açıklanması ile bütün muallakta kalan konuların aydınlanacağı da ayrı bir gerçek.

Bu noktada söylenmesi gereken şeyler olduğu düşüncesindeyim.

Öncelikle tiyatronun her daim muhalif bir duruşu olduğunu, hangi hükümet olursa olsun, sanatın dilinin daima muhalif olması gerektiği bilinen bir gerçek. 80 darbesi sonrası birçok tiyatro oyununda gelen hükümetler eleştirildi, yapılan çalışmalar hicvedildi. O dönemin hükümetleri sanata müdahale etmek konusunda hep sanattan yana davrandı. Çünkü dünyanın heryerinde tiyatronun muhalif sesi halkın belli bir noktaya kadar söyleyemediklerini söyleyerek yol gösterici oldu.

Sanatçıların bu muhalif yapısı nedeniyle, hükümetimizin Özel Tiyatrolara Devlet yardımını vermeme kararı alması vahim ve üzücü bir karardır. Çünkü verilen yardım adı üstünde "Devlet" yardımıdır, "Hükümet" yardımı değil. Hükümetler seçimle gelir, görevlerini yapar ve süresi dolunca gider. Ama Devlet kalıcıdır. Nasıl ki, eğitime, askeriyeye, diyanete yardım ediliyorsa, sanatın gelişmesine ve ayakta kalmasına yardım etmekle yükümlüdür. Hükümetin "bana muhalefet edene yardım etmem" deme lüksü yoktur. Çünkü bu yardım halktan toplanan vergilerle, yine halkın sosyal gelişimi için kullanılmalıdır. Zaten çok da yüksek olmayan yardım paralarının verilmemesi demek, sanatın yokolması anlamına gelmektedir.

Bir özel tiyatronun seçtiği oyunu sahneye koyması dekor, kostüm, aksesuar masrafı, sanatçı, teknisyen ödemeleri, sahne kirası demektir. Oyun çıktıktan sonra ise gazeteye verilen ilanlarla seyirci toplamaya çalışmak da cabası. Devlet, verdiği yardımı zaten vergilerle topladığı için geriye pek de birşey kalmıyor. Uzun yıllardır kanayan yara haline gelen tiyatroların vergi durumu düzeltilmeden de kolay kolay düzelmeyecek gibi.

Çuvaldızı başkasına batırırken, iğneyi de kendimize batırmayı ihmal etmeyelim. Zamanında ustaların sendikal hakları almaması, tiyatronun popüler olduğu, kapı pencerenin yıkıldığı dönemlerde ustalarımızın bazı hakları alarak, oda kurmamaları, sorunların bir çığ gibi büyüyerek günümüze kadar ulaşmasına sebep oldu.

Bunun dışındaki sorunlardan biri de verilen yardımların tiyatro çalışanlarına yansımaması. Belki verilen yardım yetersiz. Fakat birçok tiyatro bu yardımları oyuncu, teknisyen, dekoratör kadrosuna hakkaniyetle paylaştıramadı. Zaten prova zamanı herhangi bir ödeme alamayan oyuncu ve teknik kadro, oyunlarda oldukça az rakamlara razı oldu. Böyle olunca oyuncular da dizilere ve televizyona yöneldi. Televizyon dünyasının acımasız sürelerle çekilen dizilerinde helak olmaya başladı.

Yazımı kaleme aldığım güne kadar Devlet Yardımının açıklanmaması, sıkıntıların daha da artacağını gösteriyor. Sıkıntıların en kısa zamanda çözülmesi dileğiyle.

Cüneyt İngiz

Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 704
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Er Meydanı Boş Kaldı (Cüneyt İngiz) - 11/26/2013
  • Tuncay Özinel Taziye Sayfası - Başsağlığı Mesajınızı Yazın (Taziye Sayfası) - 11/26/2013
  • Uygur'un ölümü çocukluğumuzun da ölümü aslında... (Nedim Saban) - 11/26/2013
  • Nejat Uygur ve Öğretisi (Kaan Erkam) - 11/26/2013
  • Nejat Uygur Taziye Sayfası - Başsağlığı Mesajınızı Yazın (Taziye Sayfası) - 11/26/2013
  • RAİN MAİN oyunu Türkiye'de ilk kez sahneleniyor (Rengin Uz) - 11/26/2013
  • Şans kader midir? (Yurdagül Yurtseven) - 11/26/2013
  • İzmir Devlet Opera ve Balesi Sezonu Çeşme'de Açtı: Zorba (Üstün Akmen) - 11/26/2013
  • Hayvan Çiftliği/Animal Farm; Tüyap Kitap Fuarı'nda Geçen Hafta George Orwell'la İçtiğim Acı Kahvenin 40 Yıllık Hatırı (Murat Örem) - 11/26/2013
  • Bir Yaz Masalı (Cüneyt İngiz) - 11/26/2013
  • Özel Tiyatrolar ve Devlet Yardımı (Cüneyt İngiz) - 11/10/2013
  • Tiyatro Yan Etki'den Yan Etkisi Olan Bir Oyun: Kurabiye Ev (Üstün Akmen) - 11/7/2013
  • Pervin Ünalp Röportajı (Ulya Altıntaş) - 11/6/2013
  • Kadıköy ve Sanat (Cüneyt İngiz) - 11/1/2013
  • Vehbi Dinçcan, Arapsaçı Oyununu Yazdı... (Vehbi Dinçcan) - 11/1/2013
  • Tarihte Yanan Her İnsanın Alevi Sonradan Işık Olur: Son Çığlık (Üstün Akmen) - 10/30/2013
  • Yeni Sezonda Kocaeli Şehir Tiyatrosu… Canlı Maymun Lokantası (İhsan Ata) - 10/29/2013
  • Bir Aile Travması Öyküsü: Gerçek Hayattan Alınmıştır (Üstün Akmen) - 10/23/2013
  • Trakyalı Kölenin Başkaldırı Öyküsü Bodrum'daydı: Spartacus (Üstün Akmen) - 10/12/2013
  • Asi Bir Kuş Olabilmek (Cüneyt İngiz) - 10/9/2013
  • teneke; gözü açların arsız tarihi (Murat Örem) - 10/9/2013
  • Yalnızlar Kulübü (Üstün Akmen) - 10/8/2013
  • Popüler ve Eleştirel Bir Oyun: Televizyon Cumhuriyeti (Kitap Tanıtım Yazısı) (Serkan Fırtına) - 10/7/2013
  • Tiyatro Dünyası Oyuncuları - Arapsaçı (Cüneyt İngiz) - 10/5/2013
  • Olay Rusya'da Geçiyordu (Cüneyt İngiz) - 10/3/2013
  • Ankara'nın Yalnızca -İstanbul'a Dönüşünü- değil; Devlet Tiyatrosunu da Seviniz... (Murat Örem) - 10/3/2013
  • Saat On İkiyi Beş Geçiyordu - Tuncel Kurtiz (Yurdagül Yurtseven) - 9/28/2013
  • Kıbrıs Tiyatro Festivali'nden Döndüm (Üstün Akmen) - 9/25/2013
  • Dokuz Tenorun Sesi, İzmir'İn Çeşme İlçesinin Semalarını İnletti (Üstün Akmen) - 9/12/2013
  • Antalya'da Sevgi, Merhametsizlikle Yer Değiştirirken: Othello (Üstün Akmen) - 9/2/2013
  • Hortum Bank (Hüseyin Manto) - 8/26/2013
  • Şimdi Ordulu Oldum, Gönlümü Ordu İle Doldurdum (Üstün Akmen) - 8/21/2013
  • Tükeniriz, Ama Yeniden Var Olabiliriz: Yağmur Durduğunda (Üstün Akmen) - 8/20/2013
  • Devlet Tiyatroları ve Opera/Bale Çalışanları Eyleme Geçmeli (Üstün Akmen) - 8/17/2013
  • Sisyphos Aşaçatı'da, Hanım İğnesi'ni Yolundan Alıkoyuyor (Üstün Akmen) - 8/17/2013
  • Ah O Eski Bayramların Gözü Kör Olsun! (Üstün Akmen) - 8/14/2013
  • Shakespeare Klasiğine Cesur Yaklaşım: Antonius İle Kleopatra (Üstün Akmen) - 8/12/2013
  • Soprano Didem ve Sinem Balık Alaçatı'daydı (Üstün Akmen) - 8/12/2013
  • Bir Aktörün Serüvenleri: Yaman Tüzcet (Serkan Fırtına) - 8/1/2013


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    19 Kasım'dan itibaren her SALI Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..