| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Seyhan Belediye Tiyatrosu'nda Bir Nazım Hikmet Oyunu: Yolcu
Üstün Akmen




Seyhan Belediyesi Şehir Tiyatrosu’nun sahneleyeceği “Yolcu” başlıklı oyun için Adana’daydım.

İtiraf ediyorum ki, Türkiye’de yaşadığım için nadir mutlu olma nedenlerimden biri, (hiç kuşkum yok) özellikle Anadolu’da tiyatronun, sanatın çiçeklenmesi, gelişmesi, ilgi görmesi. Seyhan Belediye Başkanı Zeydan Karalar: “… Unutturulmak istenen yazarlarımız, şairlerimiz, sinema ve tiyatro oyuncularımız, ressamlarımız kısaca bizi biz yapan değerlerimiz var. Bu değerlere Seyhan’da yeniden can vermek için yerel yönetimlere talip olduk. Dün buraların önemli bir mevzi olduğunu biliyorduk ama bugün bunun daha da önemli olduğunu gördük" deyince içime daha bir sular serpildi.

KONU
“Yolcu (Adam Yayınları)”, Nâzım Hikmet (1902-1963)’in 1941 yılında yazdığı bir tiyatro oyunu. Kurtuluş Savaşı'nın yoğun olarak yaşandığı 1921 yılında geçen oyunda devrilen telgraf direği sonrası dış dünya ile bağları kopan tren istasyonunda yaşananlar anlatılırken, hem bireylerin ülkede olan bitene karşı duyarsız, ilgisiz kalışları işleniyor; hem de her dönemde yaşanan umursamazlıkla buluşan insan yaklaşımının eleştirisi yapılıyor. İstasyon Şefi, karısı ve makasçının yalnızlıkları, iletişimsizlikleri ve karşılığı olmayan kuşkucu bakışlarının biçimlediği süreç, "Atlı"nın gelmesiyle değişirken, dünyayı daha geniş bakış açısıyla anlamanın önemi vurgulanıyor.

NÂZIM’IN OYUN YAZARLIĞI
Ben, Nâzım Baba’nın tiyatro yazarlığı sorulduğunda “kendisi de iyi bir oyun yazarı olmadığını itiraf ettiğine göre, söylenecek ne var ki”, diye yanıt verenlerdenim. Kimileri, bu durumda tabuya saldırı olarak nitelendirerek karşı çıkar, kimileri alkışlar, kimi tiyatro eleştirmeni ablalarım, ağabeylerim, bacılarım, kardeşlerim: “İşte şimdi yuttun zokayı” diye ellerini ovuşturur, falan…

Seyhan Belediye Tiyatrosu yapımı “Yolcu”yu izledikten sonra Nâzım Hikmet’in oyunlarında kimi tabucuların savundukları gibi “Yabancılaştırma Etmeni”nin, diyalektik maddeci açıdan gerçekliği ortaya koyabilmenin bir anlatım tekniği olarak kullanılmadığını bir daha söyleyeceğim. Seyirciyi gözlemci kılacak biçimde, seyirci ile sahne arasında; oyuncunun, sahnenin bir oyun yeri olduğunu belli edecek biçimde, sahne ile oyuncu arasında; gestus’u yaratacak şekilde, oyuncu ile rol arasında; rol ile yer arasında “uzaklaştırma”ya bu oyununda da rastlanmadığını yeniden ifade edeceğim.

MUZAFFER KIRIKKALP’İN YÖNETİMİ
Oyunun eleştirisine geçtiğimde, Kırıkkalp’in oyuncusunun işaret ve dayanak noktaları üzerine eklemlediği, ancak izleyicinin düşüncesinin katılımıyla kendini belli eden yönlendirici devinduyumsal ve duygulanımsal şemayı pek güzel oluşturduğunu gönül rahatlığıyla söylemeliyim.

Diğer taraftan, Kırıkkalp andığım şemayı çizmekle de yetinmemiş.

“Alt-partisyon” kavramının sınırlarını da gayet nitelikli belirlemiş, dile dayalı metne sırtını yaslamadan, oyunun algılanılması gereken bölümlerini öne itmiş. Oyuncunun bedenini basit bir gösterge vericisi, izleyiciye yönelik işaretler göndermek için ayarlanmış birer semafor olarak görmemiş.

Kısacası, oyuncusunun sahne üzerindeki üretici konumunu unutmasına asla izin vermeyen Muzaffer Kırıkkalp, sahnelemenin göstergelerini de olanakları dâhilinde kurmuş. Bunun dışında “mış gibi” yerine “birebir”i seçmiş. Tek black-out ile geçişleri halletmiş.

OYUNCULUKLAR
Dekor, tasarım-oyuncu ilişkisini istenilenden daha yukarıda tutabiliyor, oyunla seyirci arasındaki iletişimi derinleştiriyor. Kostümler “matluba” uygun. Işık tasarımında sahne tonlaması ve atmosferi sağlanamamış. Efekt iyi değil, ağacın ve telgraf direğinin devrilmeleri tren sesi olarak algılanıyor.

İstasyon Şefi’ni canlandıran Veysel Sadak’a öncelikle telgraf çekerken manipleye öylesine güçlü vurmamasını önereceğim, sonra da rolünü aşmaya çalışmasını. Haaa bir de: “Hapishaneye katilden düşmüşüm” repliğini “hapishaneye kaatilden düşmüşüm” olarak söylememesini. Sadak, gene de rolden çıkmamaya titizlik gösteriyor; varlığına inanmamız gereken o karmaşık kişilik İstasyon Şefi olduğu yanılsamasını bozmuyor; yönetmenin seçtiği kodlamaları kusursuz uygularken, kendi kabul ettiği oyun konvansiyonlarına hâkim olabiliyor.

İlhami Özdemir, Perde Önüne Çıkan Aktör’de de, ama özellikle Atlı’da rolün tonunu iyi yakalamış, ama Atlı karakterini en kuytu köşelerine dek aydınlatabilseymiş Atlı karakteri farklı bir renk alabilirmiş. Bundan sonra görev alacağı oyunda, (bana sorarsa) fiziksel aksiyon çizgisini sürekli yinelemeli ve de jest-mimik ekonomisi ilkesi uyarınca gereksiz hareketlerini temizlemeli.

Tamer Gözüdeli, Makasçı karakterinin küçük birimlerini ve yönelimlerini, aksiyonlarını hedefe taşımakla iyi etmiş. Diğer oyuncularla olan fiziksel ilişkisi, maddesel etkileşimini de iyi düzenlemiş.

Neslihan Sönmez, İstasyon Şefi’nin Karısı’na belki hafif abartılı, ama tamamen yönetmeninin bir sözünü iki etmeden can vermiş. Gel gelelim, role fiziksel yaklaşımı yanlış. Bir kere fettan kadın sadece olur olmaz gülmeyle verilmez ki! Sonra, Sönmez’in fiziksel aksiyon çizgisi ne kadar sık tekrarlanırsa, karakterin ruhsal yaşamının da o kadar kesinlik kazanmış olacağını öğrenmesi gerekiyor.

Gene de Neslihan Sönmez çalışırsa Adana’dan bir sanatçı daha çıkacak gibime geliyor.

Sönmez’i mercek altına alıyor, umudumu tazeleyecek yeni oyununu/oyunlarını bekliyorum.

Üstün Akmen

Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 243
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Antikonformist ve Asi Bir Oyun: İmparatorluk Kuranlar (Üstün Akmen) - 4/15/2015
  • MUHTEŞEM GATSBY (Üstün Akmen) - 4/13/2015
  • Ayyar Hamza Tiyatro Oyunu (Burak Keleş) - 4/6/2015
  • Ağaçlar Gökyüzünü Nasıl Kaplar: Göl Kıyısı (Üstün Akmen) - 4/2/2015
  • Tiyatro Kılçık ve 'Aşk Yok Heyecan Var' Adlı Oyun Üzerine (Füsun Akmen Balkaya) - 4/1/2015
  • Tiyatro İstanbul'dan Dur Duraksız Komedi: İstibdat Kumpanyası (Üstün Akmen) - 3/26/2015
  • Kim Korkar Hain Kurttan (İlkay Sevgi - Melis Pınar) - 3/16/2015
  • AKM SENİN SESİN (Yurdagül Yurtseven) - 3/16/2015
  • 43 Yıllık Bir Müzikal: Balım (Üstün Akmen) - 3/16/2015
  • Bireyin Kendini Bağışlaması ve Bağışlatması: Kalp Düğümü (Üstün Akmen) - 3/11/2015
  • Seyhan Belediye Tiyatrosu'nda Bir Nazım Hikmet Oyunu: Yolcu (Üstün Akmen) - 3/9/2015
  • 'Sekiz Saniye' ve Ömer Faruk Sorak (Füsun Akmen Balkaya) - 3/7/2015
  • İki Oyun İki Değerlendirme: Adolf ve Ücret Artış Talebinde Bulunmak için Servis Şefine Yanaşma Sanatı (Üstün Akmen) - 3/4/2015
  • Alanya Belediye Tiyatrosu ve 'Bir Şehnaz Oyun' (Füsun Akmen Balkaya) - 3/3/2015
  • Tiyatro Stüdyosu'ndan 'Her Yıl Kuşlar Geri Gelir' (İhsan Ata) - 2/24/2015
  • Dramaturg ve Görevleri (Kurtuluş Bilgilioğul) - 2/24/2015
  • Edebiyat severlerin keyif alacağı bir gösteri: Dünya İşleri (Jale Sancak Röportajı) (Seray Şahinler) - 2/19/2015
  • İki Oyun İki Değerlendirme: Kurusıkı ve Kuvâyi Milliye (Üstün Akmen) - 2/18/2015
  • Tiyatro Dünyası Oyuncuları'ndan Keyifle İzleyebileceğiniz Bir Oyun OLACAK ŞEY DEĞİL (Füsun Akmen Balkaya) - 2/11/2015
  • Yönetmeliğin değişeceğine inanmıyorum! - Ragıp Yavuz Röportajı (Seray Şahinler) - 2/10/2015
  • 27.Yıl ENKA Kültür Sanat Tiyatro Buluşması - Merve Engin ve 'KESİT' (Füsun Akmen Balkaya) - 2/10/2015
  • Uygur Çocuk Tiyatrosu'nda 'Çocuk Ülkesi' Adlı Oyunu Seyrederken Çocukluğunuza Dönebilirsiniz! (Füsun Akmen Balkaya) - 2/9/2015
  • 'Olacak Şey Değil' Mi Dediniz! (Rengin Uz) - 2/6/2015
  • Adalette Kar Yok: 5. Frank (Üstün Akmen) - 2/4/2015
  • Tiyatroda yeni bir 'Uyanış' - Yağmur Yağmur Röportajı (Seray Şahinler) - 1/23/2015
  • Şehir Tiyatroları'nda Flaş Gelişme: Yönetmelik Yeniden Değişiyor - Erhan Yazıcıoğlu Röportajı (Seray Şahinler Demir) - 1/15/2015
  • Ayşe Emel Mesci'nin İşi Hesaplaşmak: Hamlet Makinesi (Üstün Akmen) - 1/14/2015
  • Bana Masal Anlatma (Füsun Balkaya) - 1/11/2015
  • Bana Masal Anlatma (Füsun Balkaya) - 1/11/2015
  • '2014 Yılının Son Günü, 2015 Yılının İlk Günü - Yeni Yıl Dedikleri….YALAN! (Füsun Balkaya) - 12/31/2014
  • İnsanın İçindeki Kumu Yıkaması: Tatminkar Ödül (Üstün Akmen) - 12/24/2014
  • Muhsin Ertuğrul Torun'larından Sinema'ya Bir Dokunuş… (Füsun Balkaya) - 12/22/2014
  • Tanrı, Eskişehir'de Sahneye İniyor: Jeanne D'Arc'ın Öteki Ölümü (Üstün Akmen) - 12/17/2014
  • İzmit'te 'Alternatif Bir Tiyatro'nun 'Uyan-Ma'sı (Melisa Ayşegül Çal) - 12/16/2014
  • Komedi Dünyasında Yeni Soluk (Begüm Yılmaz) - 12/15/2014
  • İbrahim Zübükzade Başkent Ankara'ya Geldi (Füsun Balkaya) - 12/15/2014
  • Savaş Başar İçin Oğlundan Saygı Duruşu: Öykülerden Oyunlar (Üstün Akmen) - 12/14/2014
  • ...İki Dahi Yönetmen... Çürük Temel... Oya Palay Sahnedeki Bir 'Grande Dame'... Ekip Çalışması (Can Murat Yaşar Şengel) - 12/14/2014
  • Ankara Şinasi Sahnesi'nde, Tiyatro Kedi 'İlhan Şeşen’' Şarkılarını Dinletmek İçin Seyirciye Güzel Bir Fırsat Sundu... (Füsun Balkaya) - 12/12/2014
  • Bir Delinin Hatıra Defteri - Genco Erkal (Yurdagül Yurtseven) - 12/9/2014


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    19 Kasım'dan itibaren her SALI Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..