| | Tiyatro Kursu | Şirket Tiyatrosu | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | Ana Sayfa | Hakkımızda | Yazılar | Haberler | Yazarlar | Tiyatro Oyunları | Tiyatro Grupları | Sanatçılar | Kaynak | Duyuru Panosu | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Trabzon'da Bir Oyunculuk Gösterisi: İstibdat Kumpanyası Üstün Akmen 
Sultan II. Abdülhamit’in (1842–1918) 1870'den başlayan ve padişahlığı süresince süregelen mutlakıyet rejimine “İstibdat Devri” denilmekte. İstibdat Devri, Meclis-i Mebusan'ın süresiz kapatıldığı 13 Şubat 1878'den, II Meşrutiyet'in ilanına, yani 23 Temmuz 1908'e kadar devam etmiş 30 yıl 5 ay 9 gün devam eden bu zaman içerisinde II Abdülhamit özgürlükleri baskı altına almış, Meclis-i Mebusan'ı süresiz olarak kapatmış. Basın özgürlüğünü kaldırarak ağır sansür uygulamış. Kendi yönetimini benimseyen bir kısım gazete sahipleri ve gazetecilere çıkarlar sağlamış Mizah gazetelerini ve karikatür yayımını yasaklamış. Toplanma özgürlüğünü tarihin derinliklerine kapatmış, hatta devlet adamlarının birbirlerinin evlerine gitmelerini bile yasaklamış. Hükümetin yetkilerini büyük ölçüde şahsında toplamış, kurduğu hafiye örgütüyle devlet memurları arasında tam bir korku ve endişe havası yaratmış Eleştirmenler olarak, Türk Tiyatrosunda son yıllarda yerli yazarların oyunlarına pek yer verilmemesini eleştiriyor, aynı yazarların oyunlarının sahnelenmesine (veryansın) tepki gösteriyorduk. Genç kuşak, oyun yazarlığı konusunda özendirilmiyordu, kızıyorduk. Diğer taraftan, (laf aramızda) genç oyun yazarlarını pek de hevesli görmüyor, yeni yazarların üretken olmadıklarını da pekâlâ biliyorduk. Devlet Tiyatroları, bu yıl bir ilki gerçekleştirdi ve “al sana” dercesine 60 yerli yapımla sezonu açtı. İyi mi yaptı? Göre izleye öğreneceğiz bakalım, ne yaptı! Trabzon Devlet Tiyatrosu da bu yerli oyunlardan nasiplenmiş. Dokuz Eylül Üniversitesinde Dramatik-Yazarlık Bölümü’nde okumuş, genç oyun yazarı Uğur Saatçi’nin (1986) “İstibdat Kumpanyası” başlıklı oyunu ile sezona başladı. Mitos-Boyut Yayınları’nın geçen yılki 3.Oyun Yazma Yarışması’nda (Mitos Boyut Tiyatro Yayınları / 2008) başarı ödülü sahibi de olan Saatçi’nin öyküsünün akıcılığı ve dilindeki yalınlık elbette övgüye değer, ama haydi gelin biz çıkalım “kerevet”in üstüne. “İstibdat Kumpanyası”, İstibdat döneminde tiyatro kurmak üzere Avrupa’dan getirtilen bir tiyatro sanatçısı ile Osmanlı yönetiminin yaşadığı gülünç olayları sergilemekte. Padişahı devirme planları yapan Şeref Paşa, halkı galeyana getirip saraya yürütmek için tiyatroyu kullanmak ister. Bu yüzden, Fransa'dan yarı Fransız yarı Türk olan Samuel Andre'yi getirterek Edmond Rostand’ın “Cyrano de Bergerac”ını sahneye koymasını ister. Oyunun ana karakteri Cyrano de Bergerac'ın tıpkı Abdülhamit gibi uzun burunlu olması Şeref Paşa’nın planının bir parçasıdır. Doğal olarak, bu oyunun sahnelenmesi için oyunculara da gereksinim vardır ve Şeref Paşa bu iş için yardımcısı Sefer Bey'i görevlendirir. Jurnalcilikten dolayı sürekli yakılan tiyatrolar, dayak yiyen oyuncular nedeniyle Sefer Bey, bula bula pek sıradan bir kumpanya olan Recai Efendi'nin topluluğunu bulabilir ve olaylar böylece gelişir. Genç yönetmen Barış Erdenk (1970), yazarın ana fikrine sadık kalmış, ama kimi oyun yazma tekniği eksikliklerini de iyi çözümlemiş. Tiyatronun sahne yapısını, oyunculuğu, rejiyi, kısacası tiyatronun her öğesini kullanmış, yazarın metninin üstüne dramatik mantığı bulunan kendine özgü bir teknik monte etmiş. Oyun metninin neredeyse yüzde yetmişini değiştirmiş, ama Uğur Saatçi’nin benzetmeci/dramatik yöntem ve göstermeci/epik yöntem saptamalarını da fevkalade geliştirerek pek güzel değerlendirmiş. Sonuç olarak ilk tablodan son tabloya seyirciyi avucunun içine alan, enerjik, mükemmel performanslı bir oyun çıkmış. Şunu söylemekte yarar var ki, oyun öncelikle oyuncuların istekli ve ustalıklı oyunlarıyla ivme kazanmakta. Bu arada, Barış Erdenk’in Uğur Saatçi’nin metninden yola çıkarak adeta yeniden “müzikli oyun” formatında yazarken oluşturduğu dili müziğiyle tamamlayan Engin Bayrak’ı da unutmamak gerekiyor. Müzikal motifle yayılan atmosfer yaratımı gerçekten başarılı… Kakofoni ya da Erdenk-Saatçi ikilisinin yazdığı sözlerle prosodi bozukluğuna pek rastlanılmıyor. Müzikle yaratılan atmosferin kimi kez tam bir akustik dekora dönüştüğünü de açık yüreklilikle söyleyebilirim. Ut, kanun, klavye, keman, flüt ve üç vurmalı sazdan oluşan orkestra da müzikleri kusursuza yakın icra etmekte. Sibel Erdenk’in dans düzenine gelinceee… İsterseniz “ukala” deyin, ne derseniz deyin, folklordan yararlanan her türlü yapıtı koşulsuz özgün ve güzel olarak kabul edenlerden değilim ben. Sibel Erdenk, folklorik öğeleri bir biçim içinde modernleştirerek koreografisini yetkinleştirmiş. Ne diyeyim! Bravo doğrusu. Işık Tasarımı’nı imzalayan Nihat Bahar keşke sahnenin, dekorun, fon ya da oyuncuların üzerine “gobo”lar yansıtsaymış. Kanımca o zaman oyuna yorum, dekora derinlik, oyunculara üçboyutluluk sağlarmış. Medine Yavuz’un kostümleri için söz etmeyeceğim, “iyi” deyip geçeceğim. Böylelikle ayakkabılara dikkat çekmeyeceğim. Aytuğ Dereli ise “matluba” fevkalade uygun, takdire değer, işlevsel ve sade bir dekor tasarımı yapmış. Barış Erdenk, yazılı metinde yer alan Fasulyeciyan, Kavuklu Yaşar Efendi, Dümbülzade Rifat, Küçük İsmail karakterlerini Akil Efendi (Şevki Çapa), Tevfik (M. Ceyhun Gen), Rıfat (S. Barış Bağcı), Recai Efendi (Erşan Utku Ölmez) kimliklerine büründürmüş. Matmazel Karine (Duygu Dokgöz) karakterini de eklemiş, M. Fatih Dokgöz (Samuel Andre), Zeynep Ekin Öner (Madam Asrini), Halil Ayan (Şeref Paşa), Yiğit Gümüşada (Sefer Bey) oyunun başkişileri arasında. Ömer Okatan (I. Zabit) ve Nihat Bıyık (II. Zabit) diğer kişilikleri canlandırmakta. Devamlı okurlarım, özellikle Ayan, Öner, Çapa, Gen ve Dokgöz’ün benim “gözümün nuru” oyunculardan olduklarını anımsayacaklardır. Erşan Utku Ölmez’i de “Deli Dumrul”dan bu yana ciddi anlamda aşama kat ederken buldum, ama gerçek şu ki geçmişte izlediğim izlemediğim tüm oyuncular bu kez muhteşem bir ekip oluşturmuşlar. Her birini birer birer değerlendirmek gerçekten olanaksız... Müthiş bir performansla oynuyorlar. Gene de, M. Fatih Dokgöz’ün Samuel Andre’yi hem bütünsel, hem derin, hem de eksiksiz değerlendirirken, fiziksel olarak da iyi biçimlendirdiğini söylemeliyim. Halil Ayan, mükemmel bir Şeref Paşa olmuş… Yiğit Gümüşada yönetmenin verdiği görevi kusursuz yerine getirmekte. Zeynep Ekin Öner, Madam Asrini’nin dışsal olguların altında gizli bir nehir gibi akan o canlı ruhunu seyirciye pek güzel aktarmakta. Sadece lehçe yaparken “anladım” sözcüğünü “anlamışım” olarak söylese kusursuzluğu yakalayacak. M. Ceyhun Gen, gövdeyi tamamen duyguların hizmetinde tutma yeteneğinin bir rolü canlandırmaya yönelik dışsal tekniğin temel meselesi olduğunu kimden öğrenmişse, öğretene de öğrenene de helal olsun! Şevki Çapa, Akil Efendi’de duygularını, isteğini, aklını ateşleme yeteneğini gene kullanmakta. Duygu Dokgöz, Matmazel Karine karakterine kusursuz lehçesi ve fiziğiyle ayrı bir renk katıyor. Gelin kulağınıza fısıldayıvereyim: Trabzonlular, hiç kuşkum yok ki, “İstibdat Kumpanyası”yla 2009–2010 sezonuna dört dörtlük girmiş oluyor. “GÖZLEMEVİ” KÖŞESİNİN “GÖZLEME” BÖLÜMÜ MİTOS BOYUT YAYINEVİ’NDEN son çıkan 8 yeni tiyatro kitabını Değerli Okurlarımın ilgi ve bilgilerine sunuyorum: Erhan Gökgücü/Profesör Nebulus ya da Bilimin Tehlikesi; Carlo Goldoni/Becerikli Dul; Publius Terentius/Bütün Oyunları–1; Publius Terentius/Bütün Oyunları–2; Vala Thorsdottır/Mutfak Söyleşileri; Semih Çelenk/Heccav ya da Şair Eşref’in Esrarengiz Macerası; Yusuf Demirkol, Erkan Yılmaz, Özlem Lale, Elif Solak, Ah-u Zelha/Mitos Boyut 4. Oyun Yazma Yarışması–2009; Duşan Kovaçeviç/İntiharın Genel Provası; Dinçer Sümer/Ortakçılar. Üstün Akmen Evrensel Gazetesi Yazarın Tüm Yazıları Paylaş  Tweet
medine yavuz almaç - ( 11/12/2010 ) sayın akmen istibdat kumpanyası adlı oyunun kostüm tasarımcısıyım.yazdıgınız eleştirileri her zaman saygıyla okuyor ve takip ediyorum. bu oyunla ilgili yaptıgınız bir eleştiriye açıklık getirmek istiyorum. istanbul devlet tiyatrosunda dekoratör ve kostüm kreatörü olarak çalışıyorum. bölgelere yaptıgımız oyunlarda ne kadar ince ayrıntılara dikkat etsek de oyun bitiminde bölgeden ayrıldıgımızda arkamızdan haber verilmeden yapılan degişiklikler olabiliyor.malesef üzülerek söylüyorum sizin takıldıgınız ayakkabı meseleside bunlardan biri . yazınızı okuduktan sonra araştırdım.oyunculardan biri kendi corap ve ayakkabısını kullanıyormuş. sonuçta bizler oyunu oyunculara emanet ediyoruz. saygılarımı sunuyorum. medine yavuz almaç Tiyatro İzleyicisi - ( 1/31/2011 ) Merhaba, tabii ki tiyatro eleştirmeni olarak farklı noktalara dikkat ediyor olabilirsiniz ama ben oyunu Trabzon-da izlemiş birisi olarak söylebilirim ki oyun, oyuncular o kadar iyiydi ki gözümüz ayakkabılara falan gitmedi inanın. Benim gözüme herşey kusursuz göründü o yüzden üzülmeyin Sayın Medine Yavuz, bence kostümler de çok iyiydi. Herkese emekleri için minnettarız, bize böyle bir oyun çıkarttığınız için sonsuz teşekkürler. Hakan Kazancı - ( 2/6/2011 ) Oyunu Çorum-da izledim. Beklentim, II: Abdülhamit-in siyasi kişiliğiyle ilgiliydi ama bambaşka bir oyun çıktı. Gülmeten karın kaslarım acıdı. Oyunda belirtilen bir tiyatro oyunu ancak bu kadar çeşitli şekilde ve muhteşem performansla oynanır diyebilirim. Her oyuncuyu ayrı ayrı kutlamak gerek ve tabii müzik insanlarınıda... Seyrine doyum olmayan espiri, müzik, kostüm ve oyunculuk ziyafeti var. Öyleki (sezon sonunda) keşke görsel medyada da yer alabilse. Emeği geçen tüm insanlara sonsuz teşekkürler. mak.aslan@hotmail.com - ( 3/19/2011 ) sayın uğur saatçi-ye trabzonda kadın ve yaşam derneğinin davetlisi olarak oyununuzu izledim.konusunun --komedi-- olduğunu söylemişlerdi.ama oyunun afişini görünce içim cızladı.fese geçirilmiş kılıç...ben oyun eleştirmeni değilim ama oyuncular rollerini gayet güzel oynadılar ben oyunun konusunu eleştiriyorum.osmanlıyı ve abdülhamiti bu kadar yerden yere vurmak haksızlık değilmi.elalem sanal sahte kahramanlarını yüceltirken biz kendi değerlerimi yere batırıyoruz..inanın içim acıdı..o osmanlı ki dünyaya adalet ve medeniyet yaymış bir devlet , abdülhamit ki hicaz demiryolunu yaptırdığı zaman medine yakınından geçen raylara resulullah rahatsız olmasın diye keçe döşetecek kadar kutsallarına saygılı bir insanı acımasızca eleştirilmesini esefle kınıyorum..siz özgürce yazma hakkına sahipseniz bende düşüncemi söyleme hakkına sahibim herhalde..bırakın gülmeyi ağlamamak içinkendimi zor tuttum.vessselam |
Tiyatro Kursu Başlıyor! 19 Kasım'dan itibaren her SALI Kadıköy'de! Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!  Duyuru Panosu!
Son Eklenen Tiyatro Oyunları
Güncel Yazılar
Yazar olmak ister misiniz? Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...
Güncel Haberler
Tiyatro Dünyası'nı takip Edin 
|
.. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
