Kızıl Peter Hayvansa, Peki Biz Neyiz: KAFKA'NIN MAYMUNU
Üstün Akmen
Franz Kafka (1883-1917)’nın kısa öyküsü sanırım malûmunuzdur: İnsana dönüşen bir maymun, Yüksek Akademi üyeleri önünde bir konuşma yapmaktadır. Geçirdiği evrimi akademisyenlere açıklar. İki durumdan hangisi daha iyidir acaba? Bu sorunun yanıtı aranırken iki büyük te¬manın Kafka’da gene ve yeniden ortaya çıktığı görülür. Bu temalar "hayvan" teması ile "sona ermeyiş" temasıdır ve “Bir Akademiye Rapor”da, temaların kendi içlerindeki bütünlüğü bu kere de dikkat çeker.
“Bir Akademiye Rapor”u “Kafka’nın Maymunu” başlığı altında 18. İstanbul Tiyatro Festivali sırasında İngiltere’den Young Vic Theatre Company yapımı olarak ve Walter Meierjohann (1971)’ın rejisinden izledik. Neredeyse hüzünlü sayılabilecek bu kısa öyküyü Colin Teevan (1968) tiyatroya uyarlamıştı. Teevan, Kafka’nın her zamanki kinayeli mizah anlayışıyla insanoğluna dair düşüncelerini aktarmakla kalmamış, yaşamın absürtlüğüyle yüzleşen insanın ümitsizliğini de yansıtmaya çalışmıştı. Hayvan teması, doğal olarak sahneleniş sırasında da öncelikle uyanış temasına bağlanmıştı.
İNSAN, HAYVANDAN NASIL AYRILIR
İnsan, hayvandan nasıl ayrılır, nasıl ayrıştırılır, nasıl seçilir ki!
Alışkan¬lıkların, geleneklerin, sırf alışkanlık yüzünden hâlâ hayvanca olan yaşamın aldatıcılığı ötesinde uyanış olur mu?
Olası mı?
Var mı?
Teevan bütün bunları bir güzel araştırmıştı.
Oyunu sahneye taşıyan Walter Meierjohann konuyu acı bir alayla, özgürlük özlemi, içgüdünün sahte ve hayvanca kendiliğindenliğine özlemiyle ele almıştı. Kafka’nın maymunun ağzından: "… Ama bu hayat, bu toprakların üzerinde yürüyenlerin hepsinin, ufacık şempanzeden tutun da koca Achille'e kadar hepsinin tabanlarını kaşındırır (Değişim – Ataç Kitabevi 1959 / Vedat Günyol çevirisi, Sayfa 53)," demesinin altını çizmişti. İnsanlığa geçişin kölelik duygusu ile başladığını (age: Sayfa 56) derinlemesine irdelemiş, öykünün başladığı: “Sayın Akademi üyeleri! Akademiye maymunluk yaşantımın geçmişi üzerine bir rapor sunmamı istemekle bana onur veriyorsunuz,” tümcesindeki ince mi ince ironiye sadık kalmıştı.
KIZIL PETER’İN MAYMUN YANI
Steffi Wurster’ın projeksiyon yoluyla sahne gerisindeki dev ışık kutusuna yansıttığı yakın plan maymun fotoğrafı, akademik ortamda “insanca” konuşan kahramanımız Kızıl Peter’ın maymun yanını yansıtıyordu. Konuşmayı ve bir insan gibi davranmayı öğrenmiş olan bir maymunun monoluğuna dayanan oyunda Kızıl Peter’ı Laurence Olivier ödülü sahibi bir oyuncu olan Kathryn Hunter canlandırdı.
Kendini korumak için insanlaşmaya çalışan bir maymunun varoluş öyküsü ancak bu mükemmeliyette anlatılabilirdi. Kızıl Peter’ın değişen kimlikleri arasında yabancılaşması ancak bu kadar canlandırılabilirdi. Hunter, plastik yüz hatları, mimikleri ve lastik gibi eğilip bükülebilen bedeniyle alışılagelmiş “insan nedir” sorusunu “maymun nedir”e çevirdi. Duygularını, iradesini, aklını, daha doğru deyimle tüm varlığını bir saat boyunca harekete geçirdi. Kızıl Peter’a derinlikli tutkuları olan coşkular ekledi. Fevkalade derin içsel içerikleri olan yönelimlerini cömertçe sergiledi. İçsel tekniğinin gizi ve özünü onların içinde gizlemişti. Sadece dışsal fiziksel gerçekliğiyle değil, her şeyden öte, içsel güzelliğinin su yüzüne çıkışıyla da seyirciyi ele geçirdi.
Kathryn Hunter’ı “Kafka’nın Maymunu”nda izlemek, başlı başına keyifti.
Üstün Akmen
Evrensel
Yazarın Tüm Yazıları
Paylaş 
Yorumlar
|
Son Eklenen Yazılar
|
En Çok Okunan Güncel Yazılar
|
|
|
|
Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...
|
|
Müzikli Okuma Tiyatrosu Örneği: Şirin Değil, Daha da Beterdim (Üstün Akmen) - 6/20/2012
|
|
FIRTINA ÖNCESİ SESSİZLİK (Nedim Saban) - 6/17/2012
|
|
Anason Ve Yasemin (İhsan Ata) - 6/13/2012
|
|
Kafka'nın Maymunu ve Çok Üzgünüm Üstün Akmen… (Melih Anık) - 6/13/2012
|
|
Gülan ve Yeni -Proje-si: Y.Çıktığım Gün Sakin ve Serin Bir Sabahtı (Melih Anık) - 6/13/2012
|
|
-Mal Bulmuş Mağribi- Olmak ya da Olmamak (Üstün Akmen) - 6/13/2012
|
|
Ordu Belediyesi Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Festivali'ndeydim (Üstün Akmen) - 6/13/2012
|
|
Hah hah haay Aksaray (Seyhan Arman) - 6/11/2012
|
|
Çok Kısa Yazı (Arda Aydın) - 6/11/2012
|
|
Dön Baba Dönelim, Bir Forma Dönüşelim: HANS YA DA HEIRI (Üstün Akmen) - 6/6/2012
|
|
Kızıl Peter Hayvansa, Peki Biz Neyiz: KAFKA'NIN MAYMUNU (Üstün Akmen) - 6/6/2012
|
|
Tanrıların Kıvılcımını Başımıza Taç Ettik: Beethoven 9. Senfoni (Üstün Akmen) - 6/6/2012
|
|
Seyirci Saatli Bomba! (Seyhan Arman) - 6/5/2012
|
|
Lüküs Hayat ve had bilmek! (Seyhan Arman) - 6/5/2012
|
|
Devlet ve Tiyatro İlişkileri (I) (Savaş Aykılıç) - 6/5/2012
|
|
Modern Anti Kahraman HAMLET (Cüneyt İngiz) - 6/4/2012
|
|
Gergedanlaşmak Ya Da Gergedanlaşmamak (Cüneyt İngiz) - 6/4/2012
|
|
İbrahimbekov-Arkadaş Arıyorum / Oyuncular Tiyatro Grubu (Melih Anık) - 6/1/2012
|
|
Opera, Bale, Akrobasi, Jimnastik Harmanı Bir Anlatı: ORPHEO (Üstün Akmen) - 5/30/2012
|
|
Shakespeare'in Kahramanı Uçurumun Eşiğinde: HAMLET (Üstün Akmen) - 5/30/2012
|
|
11.Profilo Alışveriş Merkezi Liselerarası Tiyatro Buluşması sona erdi (Adnan Tönel) - 5/29/2012
|
|
Muhafazakâr sanat arayışları: Money, money, money (Nedim Saban) - 5/28/2012
|
|
Mekan Artı'da -Hayatımın Performansı- (Melih Anık) - 5/25/2012
|
|
GEZEGENLER + ANNELER + VANYA DAYI (Üstün Akmen) - 5/23/2012
|
|
Bir Nehir Gibi (Yurdagül Yurtseven) - 5/20/2012
|
|
Bu Çığlığa Kulak Verin! -Şiddet Üçlemesi 1 – Ayna…- (İhsan Ata) - 5/20/2012
|
|
Doğru Kişilerin Yanlışları (Nedim Saban) - 5/20/2012
|
|
Sanatın Konservesi Olur Mu? (Üstün Akmen) - 5/19/2012
|
|
Eskişehir'de Bir Hafta Sonu-2 (Eskişehir BB Şehir Tiyatroları) (Melih Anık) - 5/18/2012
|
|
Eskişehir'de Bir Hafta Sonu-1 (Prof.Dr.Yılmaz Büyükerşen) (Melih Anık) - 5/17/2012
|
|
Muhafazakar Kumpanya'nın Asistçileri ve Golcüleri (2) (Kemal Oruç) - 5/17/2012
|
|
Türkiye'de Çin Kültür Yılı Etkinlikleri (Üstün Akmen) - 5/16/2012
|
|
Yakın Doğu Üniversitesi'nde Ciddi Bir Tiyatro Çalışması: Töre (Üstün Akmen) - 5/16/2012
|
|
Tiyatro Fora ve Portakal Çiçeği Suyu (Cüneyt İngiz) - 5/16/2012
|
|
Kocaeli Şehir Tiyatrosu da Sus(m)uyor! (İhsan Ata) - 5/14/2012
|
|
Annelerimize... Gençlik Günleri 2012, Anneler Günü 2012 (Can Murat Yaşar Şengel) - 5/14/2012
|
|
Üç Yanlış Bir Doğruyu Götürür (Nedim Saban) - 5/14/2012
|
|
Parçalanmış zaman üstünde dans: Şakayla Söyler Haldun Taner (Tevfik Yalçın) - 5/11/2012
|
|
Tutsak Padişahın, Bale Adımlarıyla İçsel Yolculuğu: V. MURAD (Üstün Akmen) - 5/9/2012
|
|
İBB Kültür Müdürlüğü'nün Repertuvarı(?) (Melih Anık) - 5/9/2012
|
|
Antonius ve Kleopatra'nın Aşkı Oyun Atölyesi'nde (Metin Boran) - 5/7/2012
|
|
Tiyatro Kursu Başlıyor!
19 Kasım'dan itibaren her
SALI Kadıköy'de!
Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!
Duyuru Panosu!
Son Eklenen Tiyatro Oyunları
Güncel Yazılar
Yazar olmak ister misiniz?
Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...
Güncel Haberler
Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
|
..
|
