| | Tiyatro Kursu | Şirket Tiyatrosu | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | Ana Sayfa | Hakkımızda | Yazılar | Haberler | Yazarlar | Tiyatro Oyunları | Tiyatro Grupları | Sanatçılar | Kaynak | Duyuru Panosu | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sümerde Yeni Yıl (Akitu) Şenliği ve Tiyatronun Etimolojisi ve Hatta Sümerolojisi ! Savaş Aykılıç 
 (Aşağıdaki metin kırık dökük bir Sümer tabletinin kırık dökük bir çevirisidir ! Boşlukları doldurarak , pazılın eksik parçalarını birleştirerek siz de “büyük resmi” görebilirsiniz ! Konunun nazikliği göz önüne alınarak yanlış anlamaları en aza indirmek ve ayrıca yaratıcı ve çağrışımlı bir okuma olsun diyerek , kaligrafide bilerek “Yüzüklerin Efendisi” benzeri bir yaklaşım tercih edilmiştir. Lütfen bilgiyaranızın yazılım tuşlarıyla oynamayınız ! Umarım Yalçın Küçük benim de kriptomu çözer ! Br kusRumuz old ise bgşlana !) “ Bşlngçta Ka(os) vardı Tengriler ana Dü(Zen) verdi. ” (HESEİDOS) “U/Ir’ak’ta oltu anın tersi Dü(Zen) vardı Ka(os) Buaş’tan geldi (BR DOST) SÜMR’DE NEW YEAL END TİYTRONUN DOĞŞU Önce söz /(k)elam/ mit mi vrdı , yksa , eylm / hrket / rtüel/ dans mı ? Rit ve Mit birlşti ve bügüdü ve ilk el drma arteye çktı. Ve Sümr’de Tengriler / Dngirler atemi yarttı. Ve atam da herşye adını vrdi. (SÜMER MİT.) MÖ. 4.000 (günmzden 6.000 “altı bin” yeal önce) Sümrler ilk kz “AKİTU ŞENLKLRİ” ile New Yeal’ı (Hdrellez , Newrz , Kekva’nın atasını) yazlı bir tarh ile akutlmya başldlar. Akitu (“Ahdi Akit”in , “akide” şeker’in vb. kökni) , Tengirler ile insnlar arasnda ilk yazlı antlşma idi. Akitu Şnlgnde , bitki (/ çftçi /tar’ım /neoltk ile hyvan / çban /avcı / balkçı) ruhu (/ cini / melikesi / tengrisi’nin putu / totemi /heykeli) kışn törenle tapnktan çıkrtlyor ve yazn yenden törenle tapnaka geri getrlyrdu. Tiytro , iş bu törenlrden doğdu. Hayat’ın (/ doğanın / yaşmın / canllğın / berketin / ürmenin) s / imgesi Tengri’nin k / gayp olmsı üzre Sümrler bir ay (nana) sure ile perhz / oruç tutar , nana(y)-nana(y) vb. diye tar / lir /saz çalar ve ağıtlar yakrlrdı. Ta sonrlar Tengri Dumuzi’nin (Baal / (H)Atis / Osiris / Diyonysos / İsa vb.) kayp olmsı , yer altna inmsi canlndrlmaya (/ oynmaya / temsl edlmye) başlndı. Bu ilksel dramada , onu/Tanrı’yı armaya İnanna ( İştar , İsis , Kybele , Demeter , Alkestis ) çıkardı. Tengriye öncleri insan ve sonrdan bitki ya da hayvan kurban sunusu başlmıştı. Kendi haytları karşlğında be-rdel (/ fidye / kurtlmalık / adak olan) kurban sunsnun postu (Altın Post) / kürkü / boğanın erbzleri ( Efes Artemis’inin memleri ) ve ya keçinin tulumu (Noel Baba’nın tulum / torbası) Tengriyi simgeleyen Çam Ağcına/Mays direğne asılması gelneği zamnla evrldi. Tengri’nin ölmü / gitşi (/ yokolşu , keçi ağıtlrla / yaslrla / taziyelerle , acı ve dövnme / çile ayinleri ile) ve Tengri’nin ( gurbet / yer altından vb. ) geri gelşi (/ dönşü / yenden doğuşu) ise yine keçi alaylrıyla( / saya gezmelerle neşe / sevinç(Hilary) şenlkleri ile) kutlnyrdu. Bunlrın birncsinden Tragetya ve ikincsinden de Komedya doğdu. Türk Gölge Oynu Karagöz ile Hacivat’ın köklrni de gerye takip ederek ; Hızır ile İlyas / İlya ve Eliş (ki Smer Enuma Eliş’inden alıntıdır)/ Habil ile Kabil / İon Priapos ve Dionisos /Hitit Tarhuzza ve Teşup ve ordan da nihayet çiftçi Gılgameş ile çoban Enkidu’ya (yine Sümer’e) varbilriz. Öztle , Tiytr , Akitu Şenliklernin her çağda ve dönmde yenden ve yenden güncellnmsinden ile Tengri’nin gayp oluşndan ve onun yenden bulnuş törenlrnden ; Tengri ve Tengriçenin kutsal birleşmesinden (hieros gamos) ortya çkmştır. Akitunuz , Yeni Yılınız , Noeliniz ve Yeni Tiyatro Yılınız kutlu olsun ! Savaş Aykılıç (KAYNAK : “TİYATRO VE MİTOLOJİ” adlı araştırmamdan küçük bir bölüm.) YARARLANILAN BAZI KAYNAKLAR : TARİH SÜMERDE BAŞLAR-SAMUEL NOAH KRAMER THESPİS-THEODOR GASTER ORTADOĞU MİTOLOJİSİ-S.H.HOOKE ALTIN DAL-SIR JAMES GEORG FRAZER ANTİK YUNAN TRAGETYALARI-JOACHİM LATACZ EGE VE YUNAN TARİHİ-AHMET MÜFİT MANSEL OYUN VE BÜGÜ-METİN AND GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU-METİN AND DOĞA ANA KUBABA-FAHRİ IŞIK ŞAMANİZM-MİRCEA ELİADE HERODOT TARİHİ-HERODOTOS DÜNYA MİTOLOJİSİ-DONNA ROZENBERG BİZANS_OSMANLI SENTEZİ-İSMAİL TOKALAK KARAGÖZ-CEVDET KUDRET TÜRK TARİHİNİN ANA HATLARI-TÜRK TARİH KURUMU Yazarın Tüm Yazıları Paylaş  Tweet
|
Tiyatro Kursu Başlıyor! 19 Kasım'dan itibaren her SALI Kadıköy'de! Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!  Duyuru Panosu!
Son Eklenen Tiyatro Oyunları
Güncel Yazılar
Yazar olmak ister misiniz? Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...
Güncel Haberler
Tiyatro Dünyası'nı takip Edin 
|
.. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
