Aşağıdaki yazı Tuncer Cücenoğlu'nun Azerbaycan'da oynanan oyunu ÇIĞ-UÇQUN hakkında Azerbaycan gazetesinde yayınlanmış bir makaledir. Yazıyı Azerbaycan Türkçesi ile yayınlıyoruz. Bu makaleyi bize ileten Bakü Slavyan Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr.  Rasim AŞIN'a teşekkür ederiz.

 

Ötən həftə teatr həyatımızda əlamətdar hadisə baş verdi. İştə, bu : Milli Akademik Teatromuzun səhnəsində zatən istedadlı rejissorumuz Bəhram Osmanovun quruluşunda ünlü türk dramaturqu Tüncər Cücənoğlunun "Uçqun" adlı əsəri sərgiləndi. Uğurla keçən premyerada müəllifin özü də iştirak etdi ki, sözügedən olay bununla beynəlxalq səviyyəyə yüksəlmiş oldu. Bəndənizin bu layihədən öncədən xəbəri var idi, çünki Tüncər bəylə internet vasitəsiylə fəal yazışmada bulunurduq, amma və lakin  obyektiv və subyektiv səbəblərdən Tüncər bəylə və onunla bir yerdə Bakıya təşrif buyurmuş görkəmli teatrşünas Üstün Akmən bəyəfəndiylə yalnız səfərlərinin son günündə "Azdrama"nın foyesində görüşə bildik. On dörd ildən sonra baş vermiş "canlı" görüş çox qısa oldu : bir-birimizə vəziyyətə uyğun sözlər dedik, komplimentlər söylədik və tamam, yəni ki, tarixi görüş itmamə yetdig. 

 

Tüncər Cücənoğlu ilə bağlı bəndənizin xoş xatirələri var. Bu istedadlı və son dərəcə dinamik insanla 1993-cü ildə , "Yuğ" Teatrosu ilə İstanbulun Bakırköy Bələdiyyəsinin təşkil etdiyi "Gənclər Festival"ına gəldiyimizdə tanış olduq. Tüncər bəy o zamanlar sözügedən Bələdiyyənin Mədəniyyət şöbəsinin başqanı vəzifəsində çalışırdı və festivalın təşkilatçılarından biri idi. Daha öncə isə Bursanın Əhməd Vəfiq Paşa Teatrosunda çalışdığım zaman Tüncər bəyin "Qadıncıqlar" adlı pyesinin tamaşasını görüb də qiyabi olaraq müəllifi sevmişdim. Tamaşanın rejissoru Murat Karasu ilə dəfələrlə sübhəcən söhbətlərdə bulunduq ki, dostum-qardaşım Murat bəy məni Tüncər Cücənoğlunun yaradıcılığı ilə yaxından tanış etdi...

İstanbuldan Bakıya dönəndə Tüncər bəyin mənə bağışladığı bütün pyeslərini diqqətlə oxudum və onların bizdən ötrü də maraqlı, daha dəqiq desək, teatr düşüncəmizin inkişafından ötrü faydalı və məhsuldar olmasını qət etdim. Nə başınızı ağrıdım, Tüncər bəyin pyeslərini bizim səhnəyə gətirmək çabalarım nəticəsiz qaldı. Təşəbbüslərimin önünü alan iki səbəb oldu. Birincisi anlaşılandır : ötən əsrin 90-cı illəri bizdən ötrü çox ağır sınaqlarla səciyyələndi-var gücümüzü yıxılmamaq, ayaq üstə qalmaq məqsədinə sərf etdik. Bu günə qədər anlaya bilmədiyim səbəb isə iştə bu : Türkiyə və Azərbaycan teatr icmaları arasında mövcud olan "ögey" münasibətin nəticəsində bu günə qədər "bir millət, iki dövlət" teatrları sağlam, davamlı, fəal, hər iki tərəfdən ötrü faydalı ilişgilər yarada bilməmişdi ki, bilməmişdi. Bu durum öz-özlüyündə dərdin yarısıdır, əsl bəla ondadır ki, hər iki tərəf səmərəli işbirliyinə heç də meyilli deyil, üstəlik biri digəri haqqında, yumşaq desək, o qədər də yüksək fikirdə deyil.

Allahdan gizli deyil, bəndədən də gizli olmasın gərək. Tüncər Cücənoğlunun "Uçqun" (orijinalda - "Çığ") pyesinin səhnəmizə gəlməsində illərcə teatrlarımızın arasında "körpü" olmaq çabalarında bulunan, Türkiyədə bizləri, buralarda oraların teatrlarını yorulmadan təbliğ edən  pedaqoq-rejissor Rasim Aşının şəxsi xidmətləri çox böyük oldu. Bu "macəra"nın təsviri çox yer tutar deyə, qısaca onu bəyan edim ki, Rasim Aşının bu işdə "barmağı" olmasaydı, bu gün biz bəlkə də Tüncər Cücənoğlunun və Bəhram Osmanovun uğuruna əl çalmazdıq..

Türkiyə teatrlarında çalışdığım zaman çox dəyərli, ləyaqətli və zatən yetənəkli insanlarla tanış oldum, onlarla ünsiyyət imkanlarından yetərincə faydalandım. Hələ 1984-cü ildə - "dəmir pərdə"nin möhkəm olduğu çağlarda Ankarada əqidəmə yaxın olan adamlarla söhbətlərdə arzulayırdıq ki, gün gələcək və biz sərbəst, bağımsız, basqısız, birbaşa əlaqələrdə bulunub da yaradıcı işbirliyinin zövqünü görək. O illərin şirin-dadlıgromantikghardasa volyuntarist xatirələri mənə bu gün də əzizdir, sabah da əziz olacaq. Amma və laking  xatirələrin xətrinə bu günkü duruma göz yummaq, teatrlarımızın arasındakı get-gedə güclənən yabancılaşma halını gündəmə gətirməmək, "içiboş" sloqanlarla, "tost"larla kifayətlənmək kimə fayda verər ?!

Bax, ünlü teatr bilicisi, Türkiyədə "beş kişidən biri olan", bizlərdən ötrü çox faydalı ola biləcək dərin düşüncə sahibi və bizləri də azdan-çoxdan tanıyan tənqidçi

Üstün Akmənin Bakıya gəlişindən teatr icmamız xəbərsiz oldu. Halbuki, bu səviyyəli mütəxəssislə heç olmazsa iki saatlıq söhbət həm xatirə "xəzinə"mizi zənginləşdirə bilərdi, həm də əməlli-başlı xeyri də olardı. 
   
P.S. Eh, gərək özüm düşəydim qabağa, zəncirli olanda nə olar ?

 

Prof Dr. Vaqif İBRAHİMOĞLU
Azərbaycan YUĞ Dövlət Teatrı Baş Rejissoru

tiyatro grubu arıyorum (Emine kütük)

Tiyatroya oyuncu (Halil Özer)

İstanbul'da tiyatro oyuncuları aranıyor (Komedi Tiyatrosu)

ilan (osman pehlivan)

TİYATRO 46,46 FİLM YAPIM (AHMET TOKATLI)

Kiralık Sahne - Beyoğlu (Çınar Burcu Bayur)

DANS, MÜZİK VE GÖRÜNTÜLÜ TEK KİŞİLİK OYUN (FİLİZ COŞKUNER)

Okuma Provası Kadın oyuncu (Muzaffer ONTEM)

öğretmene yardımmmm (melek dincer)

Kadın Oyuncu Araniyor !!! (Emre Boynukalin)

Panoya Yaz! Tüm Duyurular

     Güncel Yazılar

• 27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
• Başarılı Genç Aktör Can Öztopçu 40. Sanat Yılını Kutluyor (Füsun Akmen Balkaya)
• 'Ağaçlar Ayakta Ölür' - Nevra Serezli ve Tiyatro Kare (Füsun Akmen Balkaya)
• Süt Kardeşler - Süheyl Behzat Uygur Tiyatrosu 2020
• Tuncer Cücenoğlu'nun Anısına...
• Ankara Devlet Tiyatrosu 70. Yıl ve 'Lüküs Hayat'
• Kadın Dayanışmasını Taçlandıran Şehir Tiyatrosu Oyunu: Çın Sabahta
• Büyük Aşkların Sonuncusu ve Çankaya Sahne
• Uğur Kanbay ve Eylül!
• Fars Dokusu Üzerine Komedya Dokunuşları İle
• ELEŞTİRMEN OLMAK VE ELEŞTİRİ YAZMAK !
• YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
• Şehir Tiyatroları'nda Oynanan Ayaktakımı Arasında Oyununun İncelemesi ve Eleştirisi
• Genel Müdür 'A. Nejat Birecik İle Devlet Tiyatrosu'na Gelen 'Bahar Havası'
• Şehir Tiyatroları'nda Oynanan İki Arada Bir Yerde Oyununun İncelemesi ve Eleştirisi
• Müthiş Bir Prodüksiyon 'Ben O İstanbul'u Çok Sevdim' ve Ustaların Ustası Özel Yula